A catalogue of Western manuscripts at the Bodleian Libraries and selected Oxford colleges

MS. Hamilton 15

Summary Catalogue no.: 24445

Conrad de Brundelsheim, etc.; Germany, c. 1400

Contents

Language(s): Latin

On the upper pastedown are contemporary notes on preaching, citing Augustine etc.

(fols. 1ra–238va; 238vb blank)
Conrad de Brundelsheim ('Soccus'), Sermones de tempore (pars hyemalis, with supplementary Lenten sermons)
Incipit: Exsurge amortuis et illuminabit te christus Ephe. vº. Cogitanti michi quod dominum patrem peccatis meis grauiter offenderim
(fols. 1r-58r): Schneyer, I, 716–47, nos. 1–36.
(fols. 58r–59r)
Incipit: Conuertimini ad me in toto corde vestro [gap left] cor nostrum intra nos positum
Explicit: gaudium tuum et tristicia eque conuertantur adipsum ihesum christum dominum nostrum
(fols. 59–160v): Conrad de Brundelsheim, nos. 38–57, 61, 58–60, 62–86, [fol. 142v] 91–100.
(fols. 160va–162vb)
Incipit: Ductus est Iesus in desertum ut supra. Dubitaret aliquis quomodo siue a quo spiritu ductus fuerit Iesus
Explicit: sitis extinccionem. Quod nobis prestare dignetur Iesus Christus Marie Filius. Sequitur.
(fols. 163ra–164rb)
Incipit: Ecce nunc tempus acceptabile ubi supra. Nota quod est tempus de quo apocalipsis, Dedi illis tempus ut penitentiam agerent
Explicit: benedicat nos benediccione gratie in presenti et benediccione glorie in futuro
(fol. 164rb–164vb)
Incipit: Ecce nunc tempus acceptabile. Oriuntur(?)[sic] quinque de causis illud tempus est tempus acceptabile
Explicit: quia inuenitur quod perierat etc.
(fols. 164vb–165ra)
Incipit: Ecce nunc tempus acceptabile Nunc licet cuncta fecerit bona tempore suo tamen aliquid est bonum in uno tempore quid non valeat in alio
Explicit: naute id est predicatores ad confessionem modo clama⟨n⟩t quod intrare debemus

Cf. Schneyer VIII, p. 574, no. 33.

(fol. 165ra–165va)
Incipit: Ecce nunc tempus acceptabile Nota super illo verbo Gal. ijo, In faciem restiti ei
Explicit: diuersitas intelligencie, quam nobis dominus
(fols. 165va–169ra)
⟨Bertrandus de Turre⟩, ⟨Sermones de tempore et quadragesimales⟩ (nos. 105–106; Schneyer I, pp. 513–14)
(fols. 169ra–170rb)
⟨Jacobus de Voragine⟩, ⟨Sermones quadragesimales⟩ (no. 206; Schneyer III, p. 239)
(fols. 170rb–173ra)
⟨Bertrandus de Turre⟩, ⟨Sermones de tempore et quadragesimales⟩ (nos. 107–108; Schneyer I, p. 514)
(fol. 173ra–173vb)
Incipit: Cum introisset ierusalimam comota est vniuersa ciuitas Istud evangelium legitur in dominica palmarum suprascriptum quando dominus cum magno honore susceptus est
Explicit: qui implebitur dilectione fruicionis perfecte
(fols. 173vb–174rb)
Incipit: In diebus illis dixit dominus ad moysem ascende ad me Exo xxiiijo In lectione immediate preexposita monuit sancta mater ecclesia populos christianos malam viam deserere
Explicit: constituit terminos iuxta mandatum domini ad radios montis
(fol. 174rb–vb)
Rubric: Feria vjta in quatuor temporibus ante reminiscere [later hand]
Incipit: Anima que peccauerit ipsa morietur Ezek. viijo Ubi notandum quod illa scilicet mors nihil aliud est nisi peccatum
Explicit: culpa originalis post baptismum
(fols. 174vb–175rb)
Incipit: Postea inuenit eum iesus in templo dominus ei Ecce sanus factus es iam noli peccare ne deterius etc. Ioh vo Saluator noster in verbis istis tria facit. Primo commemorat impensum beneficium. Secundo proponit optimum consilium
Explicit: Bene ergo dixit, Iam amplius noli peccare
(fols. 175rb–176ra)
Rubric: Sabato [later hand]
Incipit: Post dies vj assumpsit iesus petrum Jacobum et Johannem Mt xvijo Et duxit eos in montem Thabor excelsum ut ora[sic] Luc. autem xiiijo dicitur Post dies octo signans eundem diem
Explicit: Quia ignis illuminat et inflammat, quam illuminacionem nobis concedat
(fols. 176r-181r): Conrad de Brundelsheim, nos. 101–103.
(fol. 181rb–va)
Rubric: Dominica reminiscere epistola [later hand]
Incipit: Rogamus vos et obsecramus in domino iesu Thess. 4o Finis et conclusio huius epistole est de sanctificacione quia nullus potest videre gloriam dei nisi sit sanctus et sanctificatus
Explicit: superbia vita. Expone sicud potes. Sequitur.
(fol. 181va–b)
⟨Johannes de Castello⟩, ⟨Sermones de tempore⟩ (no. 121; Schneyer, III, p. 383)
(fols. 182ra–183rb)
⟨Jacobus de Voragine⟩, ⟨Sermones quadragesimales⟩ (no. 216; Schneyer III, p. 239)
(fol. 183rb–vb)
Incipit: Et apparuerunt illi Moyses et Helyas Querit Ambrosius, Quomodo cognouerunt eos quos nunquam viderant
Explicit: Petrus credebat cum petra cristo se habitaturum
(fols. 183v-187r): Conrad de Brundelsheim, nos. 104–105.
(fols. 187rb–187vb)
Rubric: Dominica oculi ewangelium [later hand]
Incipit: Beatus venter qui te portavit Luc. xjo Vbi nota quod vij sunt genera portantium aliquid a Christo
Explicit: portate et glorificate dominum in corde et corpore
(fols. 187vb–188va)
Incipit: Loquente iesu ad turbas Nota in uenitus[sic] in sacra scriptura septem miserabiles(?) locuciones. Prima est serpentis
Explicit: patet quomodo expellitur de iure demon de peccatrice anima
(fols. 188va-238v): Conrad de Brundelsheim, nos. 106–131.
Explicit: a domino maledicti ut in Deuteronymo Maledictus adeo omnis qui pendet in ligno

The sequence of material on fols. 160va-188va is closely paralleled in Gotha, Forschungsbibliothek, Chart. A. 1928 fols. 180ra-217ra, in a collection of Lent sermons there attributed to Henricus de Frimaria.

Attributed to Simon Cassia by early owners: fol. 249r 'pars yemalis sucus symonis'; fol. i recto, 'Iste liber intitulatur pars yemalis Sermonum Symonis de Cassia'; contents label, front cover.

(fol. 239r; 239v blank)
Incipit: Mortuo non prohibeas graciam Ecci. 7o. Tanto graciosius est opus misercordie subuenientis. Et quia ne⟨m⟩o pauperior hiis qui in purgatorio detinentur
Explicit: Unde sensus est Non exibunt||

Schneyer VI, p. 431 (no. 42; the full incipit is 'Quanto major est necessitas indigentis, tanto...'); also in Zwettl, Zisterzienserstift, Cod. 206. Ends unfinished.

(fols. 240ra–244vb)
⟨Johannes Andreae⟩, De modo observandi interdictum
Incipit: De modo obseruandi interdictum memoriale quoddam simplicibus colligendo
Explicit: non diffiniendo sed propo||

Ends imperfect (at f. 11r of ISTC ia00629000).

(fols. 245ra–246va; 246vb, 247r blank)
Treatise on the mass
Incipit: ||in frmis. Nam de miraculo veteris panis exodi
Explicit: omnem suam dulcedinem infundit in epulum quod nobis prestare dignetur

Begins imperfect; contemporary addition (?).

(fol. 247v; fol. 248r blank)
Rubric: De concubinariis constitucio In concilio Basiliensi facta et est talis
Incipit: Licet aduersus clericos publice concubinas tenentes multa a sanctis patribus

Added, fifteenth century; cf. Mansi, XXIX, 102–3, but the text here differs considerably.

(fol. 248v)
Rubric: In prohemio applica(?)
Incipit: Has autem misticationes[sic] quis enarrabit? puteus namque altus est. Joh. iiij. Quis enim cognovit sensum domini, quoniam incomprebensibilia sunt iudicia eius

Added, fifteenth century; an extract from the prologue to Nicolaus Stoer, Expositio officii missae.

(fol. 249r, stub)

List of the books of Jacob Hazen: thirteen books ‘omnes magnis voluminis quos mecum habui in Kottebus’, seven other books, and unspecified ‘parvis voluminibus’.

Physical Description

Form: codex
Support: Paper. Fols. 1–36: folded in quarto, watermark deer's head, c. 56mm. high, between chainlines, c. 40mm. between chainlines, cf. Piccard 15.II.142 (Rimini, 1399). Fols. 37–248: folded in quarto, watermark halberd, c. 98 × 13 mm. , on a chainline, c. 59–60 mm. between chainlines, Piccard 9.VIII.802 (Utrecht, 1401). Pastedown, lower cover: folded in quarto, watermark bell, 58 × 32 mm. , between chainlines, 39mm. between chainlines, cf. WZIS FR8040-PO-40651 (Strassburg, 1394) and WZIS IT6900-PO-40937 (Milan, 1393).
1 + 248 + 1 fols (foliated i, 1–249; i and 249 are parchment stubs.)
Dimensions (leaf): 292 × c. 205 mm.

Layout

2 cols., c. 43–51 lines. Frame-ruled. Written space c. 220–230 × 145–155 mm.

Binding

Contemporary cuir ciselé (cut leather) binding, two medallions on each cover. Front cover: above, St George killing the dragon; below, female figure with wings (?). Back cover, above, male figure in stocks, with raised hands, pierced by arrows (St Sebastian (?)); below, female figure with bow and arrow.

Contents label on front cover.

Rebacked.

History

Origin: 14th century, late, or 15th century, early ; Germany

Provenance and Acquisition

Dating based on watermarks.

Jacob Hazen: list of his books at Cottbus, fol. 249r, early fifteenth century (?), in which ‘iste liber qui intitulatur pars yemalis sucus sermonis’ is the first item.

Petrus Meyszner: ‘Iste liber est domini Petri Meyszner plebani in Welmpeiz [Wellmitz?] etc. et intitulatur Symon de Cassia’ (inside back cover, 15th century)

Neuzelle, Cistercian abbey: ‘Liber Noue Celle sancte Marie’ (fol. 2, 15th century)

Sir William Hamilton, 1788–1856

Presented to the Bodleian Library by his sons and received in 1857.

Record Sources

Description by Matthew Holford, January 2020. Previously described in the Summary Catalogue.

Digital Images

Digital Bodleian (full digital facsimile)

Bibliography

Last Substantive Revision

2020-02-07: Description revised for Polonsky German.