1. (fols. 4ra-72va)
William de Lanicea,
Dieta salutis 1.1. (fols. 4ra-61va)
Rubric: Incipit dieta salutis Prologus
Incipit: Hec via ambulate ...; Magnam misericordiam fe\a/cit
Incipit: Primo igitur nota de peccato uel vicio
Explicit: imperium et maiestas per infinita secula seculorum amen
Fols. 46v-47r blank; text runs without a gap from 46rb to 47va.
1.2. (fols. 61vb-67vb)
Themata dominicalia super Dietam salutis
Rubric: In prima dominica adventus domini
Incipit: Abiciamus opera tenebrarum et induamur arma lucis Ro. xiijo In adventu magni regis et principis expurgantur sordes
Explicit: in contemplacione quere in materia
As pr. A. C. Peltier, S. Bonaventurae opera omnia (Paris 1864–71), 8. 347–358; Schneyer 2.472–474; Bloomfield 77.
1.3. (fols. 68ra-72va)
Rubric: Incipit tabula diete salutis
Incipit: Errare contingit tribus modis. Malam viam eligendo
Explicit: cantus christi cuilibet choro electorum R’ etc. deo gracias etc. est finis etc.
Final rubric: Explicit Dyeta Salutis per Apeczkouen Nuendorf presbiterum conscripta sub anno Domini mº ccccxviijº in die Eufemie virginis et martiris Christi venerande
Fols. 72vb-74vb blank.
Language(s): Latin
2. (fols. 75ra-102vb)
⟨Jordanus de Pisis (?)⟩,
⟨Sermones de tempore⟩ Rubric: Florentinus super Ewangelia Dominicalia
(fol. 75ra)
First sermon:
Incipit: Veniet desideratus cunctis gentibus Aggey ijo Nota quod triplex est aduentus christi Primus in mundo Secundus in cordis scrinio
Explicit: Propter iusticiam suam ad celum perueniet
(fol. 102rb)
Last sermon:
Incipit: Sol obscurabitur et luna non dabit lumen suum Mt. xxiiijo Nota quod in nouissimo die triplex sol obscuratur sol naturalis sol doctrinalis et supernaturalis
Explicit: nos eripere dignetur omnipotens deus qui vivit et regnit in secula seculorum amen
Final rubric: Explicit liber qui vocator Florentinus anno mº ccccxviijº in vigilia sancte Katherine virginis
Sixty-three sermons. Largely as listed by Christine Glassner, Inventar der Handschriften des Benedikinerstiftes Melk I (2000), pp. 196–200, with some textual variations. Sermons 20–24, 26–40, 43–65 in Glassner's list are Schneyer, 5.519–523 (nos. 7–50), attributed to Taddeo Dini. For the attribution to Jordanus de Pisis see C. Delcorno in Xenia medii aevi (Rome, 1978), and cf. Kaeppeli 2774.
The present sequence begins at Glassner's second sermon. Items 25, 41–2 in Glassner's list do not occur here; items 43–5 (Schneyer nos. 28–30) are in different order, items 51–52 (Schneyer nos. 35–6) are reversed in order. The final item here (= Schneyer no. 50) is not in Glassner's list. Between the seventh and eighth sermons as listed by Glassner is here an additional sermon:
(fol. 77v)
Incipit: Postquam consumati sunt dies octa Luce ijo Nota quod homo debet circumcidi tripliciter Primo cogitacione 2º locucione 3º operacione
Explicit: comissa a deo
Language(s): Latin
3. (fols. 103ra-112rb)
‘Sermones de animabus’ Apparently (at least from fol. 107vb) notes for sermons or draft sermons.
3.1. (fol. 103ra)
Incipit: Memorare nouissima tua et in eternum non peccabis [Eccles. 7.40] Memoria mortis bona est
Explicit: tartareis sepelitur. Conclude sicud placet etc.
3.2. (fol. 104ra)
Incipit: Memorare nouissima tua et in eternum non peccabis Eccl. vjo Quia bonum est mortem nostram premeditari
Explicit: pena mori angustia. Vltimum membrum potest subdiuidi sic recipiatur i(nfra)sc(ript)o
3.3. (fol. 105rb)
Incipit: Memorare nouissima tua i(d est) quinque que tibi contingunt que habentur in hiis versibus
Explicit: quia sumatur animale corpus et surgit spirituale. Item de animabus.
3.4. (fol. 106ra)
Incipit: Miseremini mei miseremini mei saltem vos amici mei Job 19 [21] Nota Job quedam verba locutus in persona propria quedam in persona ecclesie uel nature humane
Explicit: palmas extendit ad pauperes pro quo sic ipse benedictus in secula seculorum amen
3.5. (fol. 107vb)
Incipit: Vel possit sic capere dominus porrexit eis manum misericordie quando eos plasmavuit creando
Explicit: et sufficit per sermonibus duobus etc.
3.6. (fol. 108va)
Incipit: Ne tradas domine animas confitentium tibi Et pauperum tuorum ne obliuiscaris in finem [Ps. 73.19] Vox est ecclesie orans pro viuis
Explicit: sicud Lucia virgo matrem docuit conclude per te adde quid tibi placet
Fol. 109v blank; text seems to continue without a break from fol. 109rb to 110ra (‘perijt memoria | cum sonitu’, cf. Ps. 9.7).
3.7. (fol. 110ra)
Incipit: Leprosi leuauerunt vocem suam dicentes iesu preceptor miserere nostri Lucis [17.13] Tria notantur in prefatis scilicet persone vociferantes persona ad quem fit vociferacio
Explicit: Estote misericordes conclude per te et ora pro collectore et scriptore
Fol. 112v blank.
Language(s): Latin
4.1. (fols. 113ra-117rb)
Rubric: Sermo de corea
Incipit: Ad corisancium[sic] timorem et pudorem ut omnis homo fidelis siue laycus siue clericus sit caueat de corea notanda sunt alique de ea. Primo notanda est descripcio coree s(ecundu)m B(er)n(ardum) quod talis est Corea est circulus cuius centrum est diabolus
Explicit: ludere et interfecti sunt xxiij milia hominum
Apparently extant in several other manuscripts, often with differing incipits: see for example, A. Madre, Nikolaus von Dinkelsbuehl. Leben und Schriften (1965), p. 296; K. Keller, Katalog der lateinischen Handschriften der Staatlichen Bibliothek Ansbach (1994), p. 273; eTK 0033A.
Cf. I. Kotvan, Rukopisy Univerzitnej knižnice v Bratislave (1970), p. 426, where identified as Conradus Waldhauser, Sermo de corea (for which see Verfasserlexicon 5, cols. 265–5), but the text here bears only a loose resemblance to that printed in J. Sedlak, Studie a texty k životopisu Husovu I (Olomouc, 1914), 429–35.
Language(s): Latin
5. (fols. 118ra-129vb)
Rubric: Ewangelium Nychodemi
(fols. 118ra-127rb)
Euangelium Nicodemi (chs. 1–27) Incipit: Factum est in anno xviijo imperator tiberii
Incipit: Anas et Cayphas et Dathan Gamaliel
Explicit: posuit omnia verba in codicibus publicis pretorij sui et consilima audiamus etc.
Stegmüller, Bibl. 179,27 (fol. 127rb-va)
Incipit: Et post hec Py(latus) scripsit epistolam
Incipit: Poncius Pilatus regi Claudio suam salutem. Nuper accidit et quod ipse probaui
Explicit: que gesta sunt de iesu in pretorio meo etc.
Epistola Pilati Stegmüller, Bibl. 183,1 (fol. 127va-129vb)
Incipit: Cumque hec claudimus \Claudius/ suscepisset
Explicit: ut essetis mihi in filios et ego vobis in patrem. Amen.
Somnium Neronis (I-VII.6) E. von Dobschütz, ‘A collection of Old Latin Bible quotations, Somnium Neronis’, Journal of Theological Studies 16 (1915), 1–27 (= siglum M, ending at p. 22 l. 20)
All treated as one continuous work.
Fol. 126ra, cancelled, the opening of Speculum humanae saluationis (as on fol. 131ra).
Fol. 130ra-vb blank.
Language(s): Latin
9. (fols. 170ra-189rb)
Sermones Dominicales Apparently from Advent to the twenty-fourth Sunday after Trinity, although the feasts are not always given. Cf. Schneyer 8.586–90 (Munich, BSB, Clm 2717) and less closely Schneyer 8.698–702 (Munich, BSB, Clm 14812).
9.1. (fol. 170ra)
Rubric: Incipit aliud super ewangelia
Incipit: Vidi ciuitatem sanctam ibidem etc. Apocalipsis 21 [2] In verbis istis Johannes in Spiritu Sancto vidit ecclesiam cuius hodie dedicacio recolitur
9.2. (fol. 170rb)
Incipit: Cum appropinquasset iesus ierosolimis Mt. xxi Quinque ponuntur in hoc ewangelio circa adventum domini in carnem. Primo ponitur causa motiua
9.3. (fol. 170va)
Incipit: Erunt signa in sole et lune Luc. 21 Nota quod propter sex signa apparebit dominus signa terribilia in creaturis ante iudicium
9.4. (fol. 171ra)
Incipit: Cum audisset iohannes in vinculis Mt. ij Nota quod peccatum quinque mala facit in anima. Primo eam excecat
9.5. (fol. 171ra)
Incipit: Beatus qui non fuit scandalizatus in me Nota quod multi scandalizantur
9.6. (fol. 171rb)
Incipit: Ego vox clamantis in deserto Joh. 1o Nota quod christus clama(ui)t et adhuc clamat
9.7. (fol. 171vb)
Incipit: Cum esset desponsata mater iesu etc. Mt. 1o Ioseph a tribus in hoc ewangelio commendatur ab obseruacione legis
9.8. (fol. 172ra)
Incipit: Factus est ex semine dauid secundum carnem Ro. 1o Nota quod christus voluit nasci de stirpe dauid propter .v. Primo ut esset rex
9.9. (fol. 172rb)
Incipit: Ewangelizo vobis gaudium magnum Luc. 2 Nota quod propter plura gaudium vtilitatis[sic] dicitur magnum diuitissime [sic for diutissime] exspectatum
9.10. (fol. 173ra)
Incipit: Ecce positus hic in ruinam Luc. 2 Nota quod christus est in ruinam multorum Luc. xix. Non per causam quia venit
9.11. (fol. 173rb)
Incipit: Cum natus esset iesus in betlehem Mt. 2 In hoc ewangelio beati magi multipliciter conmendantur. Primo quia celeriter dominum quesierunt
9.12. (fol. 173va)
Incipit: Quid est quod me querebatis Luc. 2 Nota quod septem de causis peccator non potest dominum invenire. Primo quia non querit
9.13. (fol. 173bv)
Incipit: Nupcie facte sunt Jo. 2 Circa matrimonium Primo sciendum quod licitum sit relinquere sponsum sponsa et econtrario ante copulacionem
9.14. (fol. 174rb)
Incipit: Domine si vis p(o)t(es) me mundare Mt. viijo Nota quod peccatum comparatur lepre propter plura. Primo quia peccatum totam animam inficit
9.15. (fol. 174va)
Incipit: Ascendente iesu in nauiculam Mt. viijo Ecce motus magnus etc. Per nauiculam designatur ecclesia. Nauicula enim beati petri est
9.16. (fol. 174vb)
Incipit: Ite in vineam meam Mt. xx Nota quod penitencia comparatur vinee propter plura. Primo quia penitencia de facile impedi
9.17. (fol. 175ra)
Incipit: Exiit qui seminat seminare Luc. viiijo Nota quod eli(mosin)a comparatur semini propter plura. Primo quia sicud seminas elegit meliora
9.18. (fol. 175va)
Incipit: Filius hominis tradetur principibus sacerdotum Luc. xviijo [recte Mk 10.33] Circa passionem christi hic quinque ponuntur scilicet tradicio illusio conspuicio flagellacio et occisio
9.19. (fol. 176ra)
Incipit: Cvm ieiunasset quadraginta diebus Mt. iiijo Nota ad hoc quod ieiunium sit meritorium debet iiijor habere. Primum debet esse voluntarium
9.20. (fol. 176rb)
Incipit: Miserere mei fili dauid Mt. xvo Nota quod septem sunt necessaria homini qui wult exaudiri
9.21. (fol. 176vb)
Incipit: Erat iesus eiciens demonium [Luke 11.14] Nota quod multis modis possumus eicere temptaciones demonum
9.22. (fol. 177ra)
Incipit: Est puer vnus hic Io vjo Nota quod possumus pueri pluribus modis [sic]. Primo per conseruacionem Innocencie
9.23. (fol. 177rb)
Incipit: Quis ex vobis arguet me de peccato Joh. viijo Nota quod propter plura non possumus dominum arguere de peccatis nostris
9.24. (fol. 177va)
Incipit: Ascendam in palmam et aprehendam fructum[sic] eius Can. viiijo [Ct. 7.8] Nota quod crux domini dicitur palma propter plura. Primo quia durum habuit ascensum
9.25. (fol. 178ra)
Incipit: Egrediemini filii syon et videte regem sa(lomonem) etc. Can. iijo Nota quod synagoga mater christi plura in signia pro derisione dedit christo
9.26. (fol. 178rb)
Incipit: Maria Magdalena et Jacobi et salomee emerunt aromata etc. Marci xvjo. Adventus istarum sanctarum feminarum ad deo sepulchr(um) [sic] commendatur a pluribus
9.27. (fol. 178vb)
Incipit: Venit iesus iamuis[sic] clausis Joh. xx Nota quod plura faciunt christum venire ad animam. Primum est tribulacio Exodi iijo
9.28. (fol. 179ra)
Incipit: Christus passus est pro nobis 1e Petri 2o Nota quod omne peccatum aut originale aut actuale aut tantum in voluntate
9.29. (fol. 179rb)
Incipit: Ego sum bonus pastor Joh. xo Nota quilibet pastor bonus spiritualis debet in se habere tria quinque [sic] Primo debet animam suam ponere pro ouibus
9.30. (fol. 179vb)
Incipit: Obsecro vos tamquam aduenas et peregrinos ab(stinere) vobis a car(nalibus) de(sideriis) que milita⟨n⟩t carnalia desideria [1 Pet. 2.11] Quatuor modis militant carnalia desideria aduersus animam
9.31. (fol. 179vb)
Incipit: Mulier cum parit Jo. 16 Circa partum spiritualem. Nota pericula plura.
9.32. (fol. 180ra)
Incipit: Vado ad eum qui me misit Jo. 16 Nota quod propter plura necesse fuit christum ascendere ad patrem. Primo ad introducendum
9.33. (fol. 180rb)
Incipit: Si quid petieritis patrem in nomine meo dabit Johannis 16 Nota quod propter sex fit homo indignus exaudiri a deo. Primo si petat excellenciam super alios
9.34. (fol. 180va)
Incipit: Cvm venerit paraclitus Jo. xvo Nota quod spiritus sanctus non venit corporaliter Joh. iiijo
9.35. (fol. 180vb)
Incipit: Apparuerunt illis disperdite lingue tamquam ignis Actuum 2o Nota quod spiritus sanctus venit sub multiplici methaphora secundum capacitatem recipiencium
9.36. (fol. 181rb)
Incipit: Homo quidam erat diues Luc. 16 Nota quod mali permittuntur a deo prosperari hic propter plura. Primo ut saltem per beneficia dei conuertantur
9.37. (fol. 181va)
Incipit: Homo quidam fecit cenam magnam Luc. xiiijo Cena hec designat eternam refecionem in qua dominus el(e)c(t)is hominibus quinque fercula plura dat quam angelis
9.38. (fol. 182ra)
Incipit: Erant appropinquantes ad iesum publicani ut audirent eum Luc. xvo Nota quod plura sunt qui trahunt nos ad christum. Primum est bonitas
9.39. (fol. 182va)
Incipit: Estote misericordes Luc. vjo Nota quinque de misericordia patris. Primo quia omnibus est communis
9.40. (fol. 182va)
Incipit: Cum turbe multe irruerent ad iesum ut audirent Luc. vo Nota quod mundus comparatur mari propter plura. Primo sicud per mare nullus saluatur nisi per lignum
9.41. (fol. 183ra)
Incipit: Nisi habundauerit iusticia vestra plus quam scribarum Phari(seorum) [Mt. 5.20] Nota quod propter plura reprobatur reprobari a christo iusticia phariseorum
9.42. (fol. 183va)
Incipit: Nota per septem panes Marci viijo intelliguntur septem misericordie quas deus peccatoribus
9.43. (fol. 184rb)
Incipit: Attendite a falsis prophetis qui veniunt ad vos etc. Mt. vijo Nota quod sunt false prophete a quibus cauendum est. Primus est dyabolus
9.44. (fol. 184vb)
Incipit: Homo quidem erat diues et habebat etc. Luc. xvjo Nota quod propter plura hic villicus dictus villicus iniquitatis
9.45. (fol. 185ra)
Incipit: Videns ciuitatem iesus fleuit super illam etc. [Luke 19.41] Nota quod dominus fleuit super ierusalem propter plura. Primo propter falsam intelligenciam
9.46. (fol. 185va)
Incipit: Duo homines ascenderunt in templum Luc. xviijo Nota quod quinque genera hominum difficulter ascendunt
9.47. (fol. 185vb)
Incipit: Bene fecit omnia surdus etc. Marci vijo Primo quia inutiliter portat cor corpor’ sicud surdus aures
9.48. (fol. 186rb)
Incipit: Samaritanus iter faciens Luc. 10 Samaritanus interpretatur custos et dominus noster iesus custodit uos quinque modis
9.49. (fol. 186vb)
Incipit: Occurunt[sic] et decem viri leprosi qui steterunt a longe Luc. xvijo Nota quod isti leprosi peccatores fuerunt et se peccatores cognouerunt
9.50. (fol. 187ra)
Incipit: Scit pater celestis quia etc. Mt. vjo [32] Nota quod deus pater noster est triplicater. Primo propter paternam generacionem
9.51. (fol. 187rb)
Incipit: Ecce defunctus efferebatur Luc. vijo Nota quod aliquando homines moriuntur cicius
9.52. (fol. 187vb)
Incipit: Ecce homo quidam ydropicus erat ante illum [Luke 14.2] Nota quod peccator dicitur ydropicus propter plura. Primo quid sicud ydropicus
9.53. (fol. 188ra)
Incipit: Diliges dominum deum tuum etc. Mt. 22 Per multa signa cognoscitur diligens deum. Primo fideligenter et libenter audit verbum dei
9.54. (fol. 188rb)
Incipit: Ascendens iesus in naviculam Mt. 9 Nota penitencia comparatur naui propter plura. Primo sicud nullus potest transire mare sine naui
9.55. (fol.188vb)
Incipit: Simile est regnum celorum homini regi qui fecit nupcias filio suo Mt. 22 Nota quod propter plura sponsus christus anime prediligendus est sponso carnali
9.56. (fol. 189rb)
Incipit: Erat quidam regulus cuius filius infirmabatur Joh. iiijo Nota quod propter plura peccator comparatur febricitanti. Primo quia appetit sibi contraria
9.57. (fol. 189va)
Incipit: Redde quod debes Mt. 18 Nota quod in dei iudicii im(?)probis exigitur racio de septem
9.58. (fol. 189vb)
Incipit: Ascondite[sic] michi nummisma census Mt. 22 Nota quod moneta dei a moneta mundi seruus dei a seruis mundi propter plura discernitur
9.59. (fol. 190ra-rb)
Incipit: Filia fides tua saluam te fecit Mt. 9 Nota quod fides ad hoc quod saluum faciet credentem septem debet habere
Final rubric: Est finis opus huius editionis
Fol. 190v blank.
Language(s): Latin
11. (fols. 194ra-339va)
Nicolaus Stoer,
Expositio officii Missae Rubric: Super officium misse
Rubric: In nomine sancte et individue trinitatis incipit exposicio super officium misse
Incipit: Reuerendi patres ac domini cogitanti michi crebrius ac diligenti
Incipit: Ad honorem benedicte et indiuidue trinitatis patris videlicet et filii et spiritus sancti sanctorumque patrocinorum
Explicit: Laude ergo quia incepimus a laude quoque terminemus ut in eternum laudemus cum qui viuit et regnat in secula seculorum amen. Et sic est finis.
Final rubric: Finis est cuiusdam compilacionis magistri Stör super Officium tocius Misse composite in Liczpk [Leipzig]...
Fols. 339vb, 340ra blank.
Language(s): Latin
13. (fols. 341r-347v)
To judge from the different paper stock, and their absence from the table of contents on fol. 3v, these leaves are a fifteenth-century addition to the original manuscript.
13.1. (fol. 341r)
Rubric: Capitula tocius Biblie
Incipit: Genesis habet l et vnum capitula
Explicit: Apocalipsis xxij capitula
Cf. script of fols. 166v-167r.
Language(s): Latin
13.2. (fol. 341v-342r)
Rubric: Istis omnibus prohibetur Sacra Communio
Incipit: Primo omnibus illis qui decimas non soluunt
Explicit: Item qui in dominico die non intersunt diuino officio
Fifteenth century addition.
Language(s): Latin and East Central German
13.3. (fols. 342v-343r)
Rubric: Benedictio Vini in festum s. Ioannis Evangeliste [later hand]
Incipit: In principio erat uerbum. Aliud in illo tempore Nupcie facte sunt in Chana galilee Recumbentibus vndecim discipulos Per istos sermones
Incipit: Bene + dicere et consecrare dignat’ domine deum hunc calicem
Fifteenth century addition.
Language(s): Latin
13.4. (fols. 343va-344va)
Sermon Incipit: Ante diem festum pasche Johannes xiij Ante diem festum pasce Glosa id est ante primum(?) diem sollemnitatis paschalis que fuit magis festiua aliis diebus pasche et sollempnior
Explicit: non vt cibum corporalis sed anime nutrimentum
Fifteenth century addition.
Language(s): Latin
13.5. (fol. 344va-b)
Note on Easter
Incipit: Sciendum quod pascha dicitur phase quod est transitus Quia angelus exterminator ad preceptum dei transsiuit
Explicit: azyma post biduum etc.
Fifteenth century addition.
Language(s): Latin
13.6. (fol. 347v)
Verses on the duties of a priest attributed to Johann Hoffmann bp. of Meissen (d. 1451)
Fifteenth century addition.
Language(s): East Central German
