MS. Holkham Gr. 1
Summary Catalogue no.: Not in SC (late accession)
Diktyon no.: 48069
Liturgical Psalter with additional private prayers for women, being inserted between each Kathisma (fols 1r-207r); the 9 Canticles (fols 207v-226r); part of the Horologion (fol. 227r-312v) with some Apolytikia and Kontakia for various Feasts (fols 313r-325r). 14th century.
Contents
Language(s): Greek
With titles in red before almost all the psalms, preceded on fol. 1r by a Book Epigram: Δα(υὶ)δ προφή(του) καὶ β⟨ασιλέως⟩ μέλος. See DBBE.
1st Kathisma
Ps. 1
Ps. 2
Ps. 3
Ps. 4
Ps. 5
Ps. 6
Ps. 7
Ps. 8
Δόξα τὸ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν εἶθ’ οὕτως, τὴν εὐχήν: Δέσποτα Θεὲ Π(άτ)ερ παντοκράτωρ (MS) .... αἰώνων, ἀμήν
2nd Kathisma
Ps. 9
Ps. 10
Ps. 11
Ps. 12
Ps. 13
Ps. 14
Ps. 15
Ps. 16
… (Ps. 16: 15) ἐγὼ δὲ ἐν δικαιοσύνῃ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ σου, χορτασθήσομαι ἐν τῷ ὀφθῆναί μοι τὴν δόξαν σου. Δόξα τὸ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχήν:- Δέσποτα παντοκράτωρ (MS) ὁ πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ... αἰώνων, ἀμήν (ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον Δαβὶδ τοῦ προφητάνακτος, Ἐξηγηθὲν παρὰ τοῦ μακαριωτάτου καὶ σοφωτάτου Θεοδωρήτου Ἐπισκόπου Κύρου, καὶ μεταγλωττισθὲν παρὰ Ἀγαπίου μοναχοῦ τοῦ Κρητός, ἐκ τῆς Ἑλληνικῆς εἰς τὴν κοινὴν ἡμῶν διάλεκτον, Νῦν τὸ δεύτερον ἐκδοθὲν μετὰ τῆς προσθήκης τῶν εἰς κοινὴν φράσιν ἐννέα ᾠδῶν, καὶ τῶν ἐν τῷ τέλει παντὸς καθίσματος τροπαρίων καὶ εὐχῶν, ναὶ μὴν καὶ τῶν ἐτησίων πολυελέων, Δαπάνῃ ἀνδρῶν σεβασμίων, καὶ φιλογενῶν, ἵνα δίδωται δωρεὰν πρὸς τοὺς ἐν τοῖς κοινοῖς ἑλληνικοῖς σχολίοις [sic] διδασκομένους πτωχοὺς παῖδας, Ἐπιμελῶς διορθωθὲν παρὰ Διονυσίου Συγκέλλου Φασλῆ, τοῦ ἐκ τῆς πελοποννήσου· προστασίᾳ τοῦ ἐντιμοτάτου ἐν πραγματευταῖς κυρίου Ἀναστασίου Δημ. Δουδούμη, Vienna 1817, p. 33)
3rd Kathisma
Ps. 17
Ps. 18
Ps. 19
Ps. 20
Ps. 21
Ps. 22
Ps. 23
Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχὴν Κ(ύρι)ε παντοκράτωρ (MS) λόγε τοῦ προανάρχου πατρὸς ... σὺ γὰρ εἷ ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή...αἰώνων, ἀμήν (ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον … p. 53)
4th Kathisma
Ps. 24
Ps. 25
Ps. 26
Ps. 27
Ps. 28
Ps. 29
Ps. 30
Ps. 31
Δόξα τὸ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κ(ύρι)ε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχήν Ὁ Θεὸς ἱλάσθητί μοι... καὶ ποιεῖν ἐπὶ πᾶσι τὸ θέλημά σου... αἰώνων, ἀμήν
fols 41r-51r 5th Kathisma
Ps. 32
Ps. 33
Ps. 34
Ps. 35
Ps. 36
Δόξα ⟨τὸ⟩ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ εἶτα τὴν εὐχήν Εὐχαριστοῦμεν σοι Κ(ύρι)ε ὁ Θεὸς ἡμῶν ... τῆς σῆς εὐσπλαγχνίας τὸ μέγα ἔλεος (ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον … p. 111)
fols 51v-64r, 6th Kathisma
Ps. 37
Ps. 38
Ps. 39
Ps. 40
Ps. 41
Ps. 42
Ps. 43
Ps. 44
Ps. 45
Δόξα Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν, εἶτα τὴν εὐχήν)
Κύριε ὁ Θεός μου ὡς ἀγαθὸς καὶ φιλάν(θρωπ)ος...σὺ γὰρ εἶ τὸ φῶς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή... αἰώνων, ἀμήν (ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον … p. 131)
fols 65r-75v, 7th Kathisma
Ps. 46
Ps. 47
Ps. 48
Ps. 49
Ps. 50
Ps. 51
Ps. 52
Ps. 53
Ps. 54
fols 75v-76r Δόξα τὸ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχήν Κ(ύρι)ε οἰκτίρμον (οἰκτίρμων) καὶ ἐλεῆμον (ἐλεήμων)...τοὺς ἐλπίζοντας εἰς τὸ ὄνομά σου... αἰώνων, ἀμήν (ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον … p. 149)
fols 76r-85r, 8th Kathisma
Ps. 55
Ps. 56
Ps. 57
Ps. 58
Ps. 59
Ps. 60
Ps. 61
Ps. 62
Ps. 63
fols 85r-85v Δόξα τὸ Τρισάγιον (Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ added by the same hand in the end of the page) καὶ τὴν εὐχὴν Δέσποτα Κ(ύρι)ε ὁ Θ(εὸ)ς ἡμῶν...δοξάζουσα καὶ ἀνυμνοῦσα τὸ πανάγιόν σου ὄνομα... αἰώνων, ἀμήν (wriiten in male person; ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον … p. 167)
fols 85v-95r, 9th Kathisma
Ps. 64
Ps. 65
Ps. 66
Ps. 67
Ps. 68
Ps. 69
Δόξα Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχήν: Λάμψον ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν...φρονοῦντες καὶ πράττοντες ... αἰώνων, ἀμήν (ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον … p. 213)
fol. 103 detached
fols 95v-106r, 10th Kathisma
Ps. 70
Ps. 71
Ps. 72
Ps. 73
Ps. 74
Ps. 75
Ps. 76
Δόξα Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχήν
Δέσποτα Κ(ύρι)ε Ἰησοῦ Χριστὲ, σὺ εἶ βοηθός μου...τοῦ ἐξολοθρεῦσαι αὐτήν... αἰώνων, ἀμήν.
τέλος τοῦ δεκάτου καθίσματος; in red ink.
11th Kathisma
Ps. 77
Ps. 78
Ps. 79
Ps. 80
Ps. 81
Ps. 82
Ps. 83
Ps. 84
Δόξα Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχήν ταύτην
Δέσποτα παντοκράτορ (παντοκράτωρ) ἀκατάληπτε ... τῶν καθορώντων (καθορόντων) τοῦ σοῦ προσώπου τὸ κάλλος τὸ ἄρρητον ... αἰώνων, ἀμήν
12th Kathisma
Ps. 85
Ps. 86
Ps. 87
Ps. 88
Ps. 89
Ps. 90
Δόξα τὸ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχήν: Κ(ύρι)ε π(άτε)ρ καὶ Θεέ μου, ζωῆς ... μὴ παραδῶς με … αἰῶνας, ἀμήν
fols 131r-140r, 13th Kathisma;
Ps. 91
Ps. 92
Ps. 93
Ps. 94
Ps. 95
Ps. 96
Ps. 97
Ps. 98
Ps. 99
Ps. 100
Δόξα τὸ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ εἶτα τὴν εὐχήν: Δόξα σοι βασιλεῦ, θεὲ παντοκράτορ (παντοκράτωρ) ... ἵνα δοξάζω σε, τὸν ἐν π(ατρ)ὶ καὶ πν(εύματ)ι προσκυνούμενον ... αἰώνων, ἀμήν
fols 140v-149v, 14th Kathisma
Ps. 101
Ps. 102
Ps. 103
Ps. 104
Δόξα Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ εἶτα τὴν εὐχήν: Πολυεύσπλαγχνε πολυέλεε Κ(ύρι)ε ... καὶ φρικτῶν μυστηρίων· ὅτι σὺ εἶ ὁ εὐλογῶν ... αἰώνων, ἀμήν
15th Kathisma
Ps. 105
Ps. 106
Ps. 107
Ps. 108
Δόξα Τρισάγιον Τὸ Παναγία [Τριάς]· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ εἶτα τὴν εὐχήν: Πολυεύσπλαγχνε καὶ βοηθέ μου Χ(ριστ)έ ... τοῦ δεινοῦ πολεμήτορος ... αἰώνων, ἀμήν
fols 161r-168v, 16th Kathisma
Ps. 109
Ps. 110
Ps. 111
Ps. 112
Ps. 113
Ps. 114
Ps. 115
Ps. 116
Ps. 117
Δόξα Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν, καὶ τὴν εὐχήν: Δέσποινα Θ(εοτόκ)ε ἐπίβλεψον ἐπ’ ἐμοὶ τῇ ταλαιπώρῳ καὶ ἁμαρτωλῷ ... αἰώνων, ἀμήν
fols 168v-180r, 17th Kathisma fol. 180r Δόξα (in marg.) τὸ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ εἶτα τὴν εὐχήν: Κ(ύρι)ε Ἰ(ησο)ῦ Χ(ριστ)ὲ ὁ Θ(εό)ς μου ... αἰώνων, ἀμήν (ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον … p. 359)
Ps. 118
Ps. 1 Stasis
Ps. mesis
Ps. 2 Stasis
18th Kathisma
Ps. 119
Ps. 120
Ps. 121
Ps. 122
Ps. 123
Ps. 124
Ps. 125
Ps. 126
Ps. 127
Ps. 128
Ps. 129
Ps. 130
Ps. 131
Ps.132
Ps. 133
Δόξα τὸ ἅγιος ὁ Θ(εὸ)ς Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ ἡ εὐχή: Κ(ύρι)ε μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξῃς με ... σῶσόν με τὴν ἀναξίαν δούλην σου ... αἰώνων, ἀμήν (written in male person ed. Τὸ ψυχοσωτήριον Ψαλτήριον … p. 342)
19th Kathisma
Ps. 134
Ps. 135
Ps. 136
Ps. 137
Ps. 138
Ps. 139
Ps. 140
Ps. 141
Ps. 142
Δόξα Τρισάγιον τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν καὶ τὴν εὐχήν: Ὦ μ(ῆτ)ερ τοῦ Λόγου καὶ παρθένε ... καὶ πάντων τῶν ἁγίων ἀμήν
20th Kathisma
Ps. 143
Ps. 144
Ps. 145
Ps. 146
Ps. 147
Ps. 148
Ps. 149
Ps. 150
Δόξα (in marg.) τὸ Τρισάγιον Τὸ Παναγία Τριάς· Τὸ Π(άτ)ερ ἡμῶν Κύριε, ἐλέησον μ΄ καὶ τὴν εὐχήν: Παναγία μου Δέσποινα Θ(εοτόκ)ε .... αἰώνων ἀμήν
206v-207r: Ps. 151 Οὕτως ὁ ψαλμὸς ιδιόγραφός ἐστὶ τῷ Δαυΐδ...
1
2
3
4
5
6
7
ᾠδὴ τῶν ἁγίων τριῶν παίδων
8 ὕμνος τῶν Ἁγίων τριῶν παίδων
9
προφητεία ζαχαριου
Βασιλεῦ οὐρἀνιε...
ἱστέον ὅτι ...εὑρήσεις
Part. (Ἀ)ρχὴ σὺν θεῶ τοῦ ὡρολογίου (in golden ink) (Cf. Ὡρολόγιον τὸ Μέγα, Rome 1875)
Midnight Office, Ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ; cf. Ὡρολόγιον, pp. 3–18.
Midnight Office for Saturday and Sunday; ἕτερον μεσονυκτικὸν Σαββάτου καὶ Κυριακῆς: cf. Ὡρολόγιον, pp. 18–26; Midnight office for Sunday is mentioned in the title, but the Triadika are missing, and thus the title does not match with the current practice as it is to be found in Ὡρολόγιον, pp. 26–27.
Matins: Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, cf. Ὡρολόγιον, pp. 27–60.
1st Hour, ὥρα ᾶ; cf. Ὡρολόγιον, pp. 60–64.
Mesorion of the 1st Hour, μεσώριον τῆς ᾶ ὥρας: cf. Ὡρολόγιον, pp. 64–67.
3rd Hour, ὥρα γ῀: cf. Ὡρολόγιον, pp. 67–70.
Mesorion of the 3rd Hour, μεσώριον τῆς γ῀ ὥρας: cf. Ὡρολόγιον, pp. 70–73.
6th Hour, ὥρα ς῀: cf. Ὡρολόγιον, pp. 73–77.
Mesorion of the 6th Hour, μεσώριον τῆς ς῀ ὥρας: cf. Ὡρολόγιον, pp. 77–80.
Typika, κ(αὶ) εὐθὺς τὰ τυπικά:- : cf. Ὡρολόγιον, pp. 80–86.
Prayer for food, ὁ ἐπὶ τῆς τραπέζης ὕμνος: cf. Ὡρολόγιον, pp. 87–89.
Prayer on the rising of (the bread in honour of) Mary the Virgin, εἰς τὴν ὕψωσιν τῆς Παναγίας: cf. Ὡρολόγιον, pp. 90
9, ὥρα θ῀: cf. Ὡρολόγιον, pp. 91–94
mesorion of the 9th Hour, μεσώριον τῆς θ῀ ὥρας: cf. Ὡρολόγιον, pp. 95–97
Vespers, Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ: cf. Ὡρολόγιον, pp. 97–105
Prayer on the Dinner, Ἀκολουθία τοῦ Δείπνου: cf. Ὡρολόγιον, pp. 105
The Complines, Ἀκολουθία τῶν Ἀποδείπνων: cf. Ὡρολόγιον, pp. 105–126 (fols 306v-312v: Troparia on each day of the week, Τροπάρια ψαλλόμενα καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν τῆς ἑβδομάδος: cf. Ὡρολόγιον, pp. 239–240).
end of the Horologion, τέλ(ος) τοῦ ὡρολογίου:-
cf. Ὡρολόγιον, pp. 127–233.
Physical Description
Layout
19 lines per page.
Hand(s)
According to Parpulov (2014: 120) ‘Holkham gr. 1 […] is to my mind the work of Joachim (PLP 8360)’. Red large upper dots indicate pause(s) during the reading. Gold(en) letters: fol. 1r
Decoration
Illuminated head-pieces: fol. 1r (almost erased); fol. 107r; fol. 227v (half-erased)
Binding
Typical Holkham binding of dull red leather, with Coke family ostrich crest in gilt in the centre of the upper cover; Date: early nineteenth century. Rebound by John Jones of Liverpool (worked for Holkham 1816–1823). SPINE: PSALMI ET OFICIA (sic) GRAECORUM/ MS. SAEC. XI./ MS. HOLKHAM GR. 1
History
Provenance and Acquisition
Ownership Notes: fol. 1r: 1698· Codex/ 36 num. pr / psalter⟨ium⟩/ et officia Gra-⟨e⟩corum anno/rum fere/ 600; below another hand: ΞΑν
Old Catalogue Nrs: Morezenos 61. Giustiniani 35.
Record Sources
Bibliography
Abbreviations
View list of abbreviations and editorial conventions.
Last Substantive Revision
2017-07-01: First online publication.