MS. Holkham Gr. 70
Summary Catalogue no.: Not in SC (late accession)
Diktyon no.: 48138
Collection of Sermons by Philagathos Kerameus, and other patristic texts.
Contents
Language(s): Greek
fol. 1r: tit. (in red ink): τοῦ μακαριωτάτου· σοφωτάτου τὲ καὶ ρητορίκωτατου· ἀρχιεπισκόπου ταυρομενίου τῆς σικελί(ας) τοῦ ἐπίκλην κεραμέ(ως)· ὁμιλ(ία) περὶ τοῦ ὑιοῦ τῆς χείρ(ας) (See A. Ehrhard, Überlieferung und Bestand der Hagiographischen und homiletischen Literatur der Griechischen Kirche, I-III. Leipzig-Berlin 1937–1952, vol. 3, pp. 631–635). ed. G. Rossi Taibbi, Filagato da Cerami. Omelie per i Vangeli domenicali e le feste di tutto l’anno, Palermo, 1969, I, pp. 2–244 Sequential Number of Homilies is given as in PG.
tit. τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), εἰς τὴν τοῦ δικαίου λαζάρου ἀνάστασιν. Lazarus a Bethania, amicus Christi, quatriduanus, Homilia a. «Theophane Cerameo», BHG 2223, , cf. Oratio Macarii Chrysocephali, BHG 2221t, , Hom. 25; ed. Archim. Gr. Palamas, Tοῦ σοφωτάτου καὶ ρητορικωτάτου Θεοφάνους τοῦ ἐπίκλην Κεραμέως, Ἀρχιεπισκόπου Ταυρομενίου τῆς Σικελίας, Ὁμιλίαι εἰς Εὐαγγέλια Κυριακὰ καὶ ἑορτὰς τοῦ ὅλου ἐνιαυτοῦ, Jerusalem 1860, pp. 101–110, PG 132, 512–541. Excerpts also in ed. Rossi Taibbi I, xlii – xliii, l – li.
tit. τοῦ αὐτοῦ ὁμιλ(ία) εἰς τὴν βαϊοφόρον, Hom. 26, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 111–113, PG 132, 541–549.
tit. τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία) εἰς τὰ Εὐαγγέλια, τοῦ σ(ωτη)ρίου παθους. Crux D. N. Iesu Christi, Homilia a. «Theophane Cerameo», BHG 420f, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 114–129, PG 132, 549–605.
tit. τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), Εἰς τὴν Σαμαρεῖτιν, ed. Archim. Gr. Palamas, Hom. 38, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 164–171, PG 132, 720–744.
tit. τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία) Εἰς τὴν σ(ωτή)ριον Ἀνάληψιν, Hom. 39, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 171–175, PG 132, 744–764.
tit. + αἱ ὁμιλίαι τῶν ια´ Ἐωθινὰ + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), εἰς τὸ πρῶτον ἑωθινὸν, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 129–133, PG 132, 605–617.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία) εἰς τὸ δεύτερον ἑωθινὸν, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 133–137, PG 132, 617–629.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), εἰς τὸ τρίτον ἑωθινὸν, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 137–141, PG 132, 629–641.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία) Εις τὸ τέταρτον ἑωθινὸν, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 141–143, PG 132, 641–648.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), Εἰς τὸ πέμπτον ἑωθινὸν, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 143–146, PG 132, 648–657.
+η/ Τὴν ὁμιλίαν τοῦ ἕκτου ἑωθινοῦ εὐαγγελίου, εἰς τὴν ἀνάληψιν τοῦ κ(υρίο)υ καὶ θ(εο)ῦ καὶ σ(ωτῆρο)ς ἡμῶν.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), εἰς τὸ ἔβδομον ὄγδοον Ἑωθινὸν, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 147–150, PG 132, 658–672.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), εἰς τὸ ὄγδοον Ἑωθινόν, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 150–152, PG 132, 672–681.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), εἰς τὸ Ἔννατον ἑωθινὸν, ed. Archim. Gr. Palamas, 152–155, PG 132, 681–689.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), εἰς τὸ δέκατον ἑωθινὸν ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 155–159, PG 132, 692–704.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία), εἱς τὸ ια´Ἑωθινόν, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 159–163, PG 132, 704–720.
tit. + τοῦ αὐτοῦ ὁμι(λία) εἰς τὸ βίβλος γενέσεως, καὶ περὶ τῆς θάμαρ, Patriarchae et prophetae, Oratio a. «Theophane Cerameo», BHG 2356r, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 51–54, PG 132, 332–344, ed. Rossi Taibbi I, pp. 141–147.
tit. (in hand of I. Morezenos) τοῦ αὐτοῦ εἰς τὰ ἅγια νίπια, Innocentes martyres, Oratio a. «Theophane Cerameo», BHG 826, Hom. 52, ed. Archim. Gr. Palamas, pp. 222–225, PG 132, 917–928, ed. G. Rossi Taibbi, pp. 159–161.
BHG 1121p, tit. (sup lin.) Τοῦ σοφωτάτου Δημητρίου τοῦ Κυδώ(νη), εἰς τὸν εὐαγγελισμόν. Initial tit. (in red ink): δημητρίου τοῦ κυδώ(νη)· λόγος εἰς τὸν εὐαγγελισμὸν τῆς ὑπεραγίας θεοτόκου. οὐ μὴν ἐπ᾽ ἐκκλησίας ἀναγινωσκόμενος· διὰ τὸ τῇ καθολικῇ ἁγίᾳ ἐκκλησίᾳ ἀποδοκιμασθῆναι. inc. Ὅσαι τῶν πόλεων βούλλονται τοῖς βαιλεῦσι χάριν ἐκτείνειν … des. καὶ ἡμεῖς αὐτῷ τὰς ὀφειλομένας ὁμολογήσωμεν χάριτας· σὺν τῷ ἀνάρχῳ αὐτοῦ πατρὶ … ἀμήν. See also marginalia below.
tit. τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν· γρηγορίου ἐπισκόπου νύσσης ὁμιλίαι τρεῖς. εἴς τε τὴν τοῦ ἀνθρώπου κατασκευὴν καὶ περὶ παραδείσου.
CPG 3215; fol. 160r: handwritten note in brown ink by B. de Montfaucon: Gregorri Nysseni/ 3 Homiliae annoru(m)/circiter 250· ed. H. Hörner, Gregorii Nysseni opera, suppl., Leiden: Brill, 1972: 2–40.
tit. (sup lin. sec manu): Τοῦ ἁγίου γρηγορίου νύσσης λόγος Δεύτερος. CPG 2857, BHG 1935, ed. H. Hörner, Gregorii Nysseni opera, suppl., Leiden: Brill, 1972: 41–72.
tit. Τοῦ ἁγίου γρηγορίου νύσσης λόγος τρίτος. Καὶ ἐφύτευσεν ὁ Θεὸς ἐν Ἐδὲμ, CPG 3217, ed. H. Hörner, Gregorii Nysseni opera, suppl., Leiden: Brill, 1972: 75a-84a.
tit. ⟨…⟩ Βασιλείου· Ἐπιστολῆ πρὸς γριγόριον τὸν θεολόγον, περὶ ἀσκήσεως, CPG 290, ed. S. Y. Rudberg, Études sur la tradition manuscrite de saint Basile, Lund: Hakan Ohlssons Boktryckeri, 1953: pp. 156–168.
Various patristic excerpts on biblical issues:
tit. ἐκ τοῦ κατὰ ματθαίου περὶ τόκου. inc. Καὶ ἐὰν δανείζητε … des. ἵνα ἀπολάβωσι τὰ ἶσα. Luke 6:34.
tit. Γρηγορίου Νήσ(ης) εἰς τὸν ἐκκλησιαστήν. inc. Τὴν πονηρὰν τῶν τόκων ἐπίνοιαν … des. φιλαν(θρωπ)ία τὴν πικρίαν ὑποκορίζεται· οὕτω γὰρ τὰς ζημίας τῶν δειλαίων κατονομάζουσι.
, In ecclesiasten hom. 8CPG 3157, ed. P.J. Alexander, Gregorii Nysseni opera, vol. 5, Leiden: Brill, 1962: 344.6–346.5
tit. Βασιλ(είου) ἠθικόν. Inc. πολλαχοῦ δὲ τῆς γραφῆς διαβέβληται … des. θ(εὸ)ν δὲ ὑπερεκτιστὴν τῶν πτωχῶν οὐ προσίεσαι.
, Homiliae super psalmos (psalmus xiv)CPG 2836, PG 29, 265.12–277.49
tit. γρηγορίου νήσεις. Inc. Μίσησον τρόπον καπηλικὸν … ἢ δανείζων ἔντοκον θήσομαι τὸ συνάλλαγμα.
, Contra usurariosCPG 3171, ed. E. Gebhardt, Gregorii Nysseni opera, vol. 9.1, Leiden: Brill, 1967: 196.9–206.27.
tit. χρυσοστόμ(ου) κ(α)τ(ὰ) μ(α)τ(θαῖον) inc. Οὐκ ἤκουσας πόσα ὁ χ(ριστὸ)ς ἐπέταξε καὶ ἡλίκα … des. τὰ μὲν ἐνταῦθα καταβάλλεται· τὰ δέ, ἐκεῖ ταμιεύεται.
, In MatthaeumCPG 4424, PG 57, 235.31–236.12.
CPG 4534, handwritten note in brown ink by B. de Montfaucon, cf. Chrysostomi Hom. in Ascensionem annorum circiter 250. PG 52, 799–802.
Table of contents of the initial volume possibly in hand of I. Morezenos. The volume is now divided between MS Holkham Gr. 32 and MS Holkham Gr. 70. There are also items not to be found on MS. Holkham Gr. 32. tit: τέλος του βιβλίου. πήναξ του παρῶντος (in hand of I. Morezenos).
See marginalia below.
Fols. 117v, 209v-210r blank.
Physical Description
Collation
Layout
it varies due to involvement of several hands, ca. 25–30 lines.
Hand(s)
i) Γεώργιος Εὐγενικός RGK I 62. PLP 91878, d. 1468–1469, fols 1–104, 107–117, 118–159v, (163–196v) fols 1–159, 163–196; fol. 117r: + ἀλλὰ τριὰς βοήθη τῶ δούλω σου κυρίω| Γεωργίω τῶ κεκτημένῳ| τόδε: Γεώργιος Εὐγενικός (in monokondylon) Καὶ τούσδε τοὺς θείους λόγους πενία συ|ζῶν ἐν ῥόδω, συνέγραψα| ἔτους ις ουϡουοου´ζου´ (in hand of Montfaucon: anno mundi 6977/ Christi 1469). fol. 159v: + ἐγράφ(η) διὰ χειρὸς, γεωργίου Εὐγενικοῦ τοῦ Βυζαντίου. ii) fols 160–162, 210–217; iii) fols 197–200v; iv) fols 201–209r; v) (I. Morezenos) fol. 218r; vi) fol. 218v.
Decoration
Various decorative headpieces before certain sections: fols. 177r, 191r, 210v,
fol. 118r (crossed out because of its content): οὐχ ἡ καθολικὴ ἐκκλησία παιδάριον ἀπεδοκιμάσατω· ἀλλ᾽ ἡ παρασυναγωγὴ τῶν φρενοβλαβῶν παλαμητῶν. (another hand, possibly the same who crossed out the text, added): πῶς λέγεις παλαμήτας
fol. 196v: χάρις χάριν σοι τοῦ τέλους τελεσφόρει.
fol. 218v: ἐπίστ·(ων) γεναιαν και χάριν/ + ᾳυπη´ Ιουνίου ε´μ(ν)ήσθητι κ(ύρι)ε τὴν ψυχὴν τοῦ δούλου σου ανδρ(έου) τοῦ τελ(ους) του αναστας(η) σηνβιαν καὶ τῶν τέκνων αὐτοῦ. Διὰ χειρὸς κἀμου ἀνδρ(έου) τοῦ τέ(λευ)την·
+ ὣσπερ ξαίνἢν χαίρ(ον)τες· ἠδεὶν πατρίδαν καὶ ὑ θαλαταίυ(ον)τες/ ἔβρίν λημέναν. οὐτὸς καὶ ὑ βιβλογ(ρά)φοντες ἐβριν τὸ τέλος, Cf DBBE http://www.dbbe.ugent.be/type/view/id/2678/
Binding
Typical Holkham binding of brown leather, with Coke family ostrich crest in gilt in the centre of the upper cover; Date: early nineteenth century. Rebound by John Jones of Liverpool (worked for Holkham 1816–1823. The spine lettered in gilt: /THEODORI/ CERAMEI/ ET/ ALIORUM/ OPERA. GR./–/MS. SÆC. XV/; in pasted black leather: MS. /HOLKHAM/ Gr. 70/
History
Provenance and Acquisition
Old Catalogue Nrs: 1st paste down in its verso (in the centre, in pencil): MS. Holkham Gr. 70; fol. i(r), in pencil: Holk. Cat. No 103 108 109 D2H.13; fol. 2r (top middle in brown ink) MAον: = Morezenos 41; (right margin): handwritten notes in brown ink by B. de Montfaucon: 1698· fol. 2r: Theodori Ceramei/ Orationes 250 circ./ annorum/ anno Chri. 1469; fol. 118r in marg.: Demetrii Cydonii/ Annorum circiter/ 250; fol. 160r in marg.: Gregorii Nysseni 3 Homiliae annoru(m) circiter 250. Olim Holkham Hall, Libr. of the Earl of Leicester, 109.
Record Sources
Bibliography
Online resources:
Abbreviations
View list of abbreviations and editorial conventions.
Last Substantive Revision
2019-10-18: New description by Skrekas.