MS. Laud Misc. 172
Summary Catalogue no.: 667
Sermons and theological notes; Germany, A-B: 13th century, end, C: 14th century
Physical Description
Composite: fols. 1–48 || fols. 49–90 || fols. 91–108
Secundo Folio: sicut angeli (fol. 2r)
Form: codex
Support: parchment
Extent: 107 + i leaves
Foliation: 1–108
Binding
Brown tanned calf over laminated pulpboard for Abp. Laud, 1637–1639.
History
Provenance and Acquisition
Mainz, Charterhouse of St Michael: identifiable as the last item ('Sermones dominicales breves') of B XIX Qr in kat. 2 (StB Mainz Hs I 576) = B XXVI S in kat. 1; formerly one volume with MS. Laud Misc. 173 and MS. Laud Misc. 170, the three volumes with matching tab bookmarks.
William Laud, 1573–1645, 1638.
Part of his third donation to the Bodleian, 1639.
MS. Laud Misc. 172 – Part A (fols. 1–48)
Contents
(fols. 1v–48v)
Sermons (fol. 1v)
Incipit: Conuertimini ad me in toto corde vestro. Iohel. Tria tanguntur in hiis uerbis. Primo, monet Dominus adversionem ibi: convertimini. Secundo, ponit conversionis terminum, ibi: ad me. Tertio, conuertendi modum, ibi: in toto corde vestro. Circa primum nota quod converti debet propter quatuor
(?)Nicholas de Gorran, Sermones de sanctis cf. Clm 8734, f. 141v (see Schneyer, Wegwiser zur Lateinishcen Predigtreihen des Mittelalters, p. 86 and Schneyer, Beobachtungen, p. 75). cf. Clm 14702, fol. 225r (see Schneyer, Beobachtungen, p. 105).
(fol. 1v)
Incipit: ⟨M⟩ortificate membera vestra etc. Primo, ut multi sitis, quia in multitudine populi est dignitas regni. Secundo, propter leticiam angeli
(fol. 1v)
Incipit: ⟨C⟩um ieiunatis etc. Nota quod quatuor sunt que auferunt a nobis fructum ieiunii. Primum cum quis ieiunat propter pecuniam multiplicandam
Aldobrandinus de Cavalcantibus 45 (Schneyer, Repertorium, 1.153).
(fols. 1v–2r)
Incipit: ⟨D⟩ispone domui tue etc. Nota quod triplex est domus Dei, dyaboli, et hominis. Prima est celum, secunda inferni tormentum, tertia conscientie secretum
cf. Clm 14702, fol. 226v.
(fol. 2r)
Incipit: ⟨D⟩omine non sum dignus ut intres etc. Tria notatur in centurione, scilicet humilitatem in se, reuerenciam ad Deum
Aldobrandinus de Cavalcantibus 47 (Schneyer, Repertorium, 1.154). Cf. also Clm 14702, fol. 227r.
(fol. 2r)
Incipit: ⟨Cl⟩ama et[sic] cesses, quasi tuba exalta uocem tuam. Debet enim predicator predicare ardenter quia nota ibi: clama, perseueranter ibi: ne cesses, patenter ibi: ut aperta sit eorum predicatio, id est quasi tuba exalta uoce.
(fol. 2r)
Incipit: ⟨Q⟩uadruplex debet esse iusticia in nobis. Prima, ut peccata dimittamus
(fol. 2rv)
Incipit: Nota quod querere debemus Dominum tripliciter. Primo videlicet festinanter cum pastoribus
(fol. 2v)
Incipit: ⟨I⟩nuocate Dominum dum prope est. Nota dum quod quatuor sunt genera hominum quibus Dominus prope est. Primo est enim prope penitentibus ad indulgendum
(fol. 2v)
Incipit: ⟨A⟩nima que peccauerit, mortua dicitur
(fol. 2v)
Incipit: ⟨O⟩stende faciem tuam super sanctuarium tuum quod desertum est. Dan. Nota sanctuarium Dei est cor hominis quod Deus sanguine proprio sanctificauit
Aldobrandinus de Cavalcantibus 678 (Schneyer, Repertorium, 1.200).
(fol. 2v)
Incipit: ⟨I⟩ndicabo tibi homo quid sit bonum et quid Deus requirat a te. Primo, ut Deo placeamus facere iudicium et iusticiam
(fols. 2v–3r)
Incipit: ⟨U⟩nus est enim pater vester qui in celis est etc. Nota quod Deus est pater noster V modis. Primo, creationis
Aldobrandinus de Cavalcantibus 914 (Schneyer, Repertorium, 1.217).
(fol. 3r)
Incipit: ⟨B⟩eatus uir qui confidit in Domino. Bonum est confidere in Deo propter V. Prima est quia aduersos reuocat clamanter
(fol. 3r)
Incipit: ⟨A⟩ccede huc ad me ut tangam te, fili mi. Primo debemus accedere ad Dominum quia accedentes illuminat: Jo. Ego sum lux mundi etc.
Aldobrandinus de Cavalcantibus 931 (Schneyer, Repertorium, 1.217).
(fol. 3rv)
Incipit: ⟨S⟩urgam et ibo ad patrem meum et dicam ei: pater etc. In reuersione istius filii ad patrem notatur conuersio peccatoris ad Deum. Primo, quod debemus surgere per contritionem
(fol. 3v)
Incipit: ⟨V⟩ade et lauare septies in Iordane. In hiis verbis inuitantur peccatores Naamam, leprosum intelligitur
(fol. 3v)
Incipit: ⟨S⟩i scires quis est qui dicit tibi: Da mihi bibere, tu forte[sic] peteres ab eo ut[sic] daret tibi aquam uiuam et gratiam. Et nota gratiam Dei dicitur aqua propeter quatuor
(fol. 3v)
Incipit: ⟨Q⟩ue flens suspexit in celum et suspirauit. Dan. Hec uerba dicuntur de Susanna, de cuius exemplo ad duo monemur. Primo, ad fletum conpunctionis ibi: que flens, secundo ad quietem sancte contemplationis ibi: suspexit etc.
Aldobrandinus de Cavalcantibus 696 (Schneyer, Repertorium, 1.202). See also Clm 2983, no 20 (Schneyer, Repertorium, 8.594).
(fol. 3v)
Incipit: ⟨M⟩oyses orabat Dominum. Exodus. Hoc exemplo inuitamur ad orationem. Oratio V bonu prestat. Primo, uitam sicut legitur in Ysaia
(fols. 3v–4r)
Incipit: ⟨D⟩ominus autem clamabat in templo dicens. Io. In documento notatur a morte. In clamore feruor. Et nota quod Christus clamabat in uita et clamabat in morte.
Incipit: ⟨C⟩lamauit et in morte duplici clamore. Primo, doloris: Mt. Et clamauit uoce magna, dicens Hely, Hely etc.
(fol. 4r)
Incipit: ⟨E⟩t preteriens Ihesus uidit cecum etc. Nota per cecum istum peccator designatur. Nota quod quidam cecantur in iuventute
(fol. 4r)
Incipit: ⟨P⟩ropheta magnus surrexit in nobis etc. Nota quod magnus propheta dicitur Christus quia uerax in uerbis, secundo efficax in exemplis, tertio potens in miraculis.
(fol. 4rv)
Incipit: ⟨L⟩azare ueni foras. Veni foras peccata reliquando quod faciendus est propter quatuor. Primo propter dignitatem uocantis
(fol. 4v)
Incipit: ⟨I⟩n tempore placito exaudiui te. Nota quod triplex est tempus. Primum, delectabilis et iocundum. Secundum, lamentabile et amarum
Aldobrandinus de Cavalcantibus 709 (Schneyer, Repertorium, 1.202).
(fol. 4v)
Incipit: ⟨Q⟩ui sequitur me, non ambulat in tenebris etc. Nota quod sequi debemus Dominum triplici ratione. Primo, itineris quod est pulchrum
(fol. 4v)
Incipit: ⟨P⟩orro in lacu erant septem leones. Septem leones sunt septem anima hominis deuorantes. Prima est carentia uisionis Dei
(fols. 4v–5r)
Incipit: ⟨C⟩ustodite leges meas. In hoc quod dicit Dominus: custodite leges meas, innuit alias esse a suis, unde nota quod sunt
Aldobrandinus de Cavalcantibus 717 (Schneyer, Repertorium, 1.203).
(fol. 5r)
Incipit: Nota quod et dyabolus dat sex leges quas fugere debemus. Prima est de apprehensione pauperum
(fol. 5r)
Incipit: ⟨S⟩ic fiat sacrificium nostrum etc. Ps. Sacrificent sacrificium iustitie. Primum, sacrificium cordis
(fol. 5r)
Incipit: ⟨D⟩omine, qui te derelinquunt confundentur. Magna malitia peccatoris quando talem Dominum derelinquit
(fol. 5rv)
Incipit: ⟨N⟩umquid redditur pro bono malum. Nota quadruplex malum quod reddiderunt ei. Primum malum persecutionis
(fol. 5v)
Incipit: ⟨D⟩e exultationes Dei in gutture eorum etc. Propheta duo insinuat hoc. Primo iudeorum letitiam ibi: Exultationes Dei in gutture. Secundo iudeorum nequitiam in captione
(fol. 5v)
Incipit: ⟨O⟩ uos omnes qui transitis per viam etc. Dominus nos primo generalier inuitat: O uos
(fol. 5v)
Incipit: ⟨P⟩robet autem seipsum homo et sic de pane illo edat et de calice bibat etc. Nota quod homo corpus Christi sumere debet propter quoatuor causas. Prima causa est quia redunt nos ad memoriam passionis quod valde utile est
(fols. 5v–6r)
Incipit: ⟨V⟩espere et mane et meridie etc. Notum facio. Primo, meum vespere quia Petrus illa hora me negauit ita dicens Quia non noui hominem et Iudas osculo me tradidit
(fol. 6r)
Incipit: ⟨M⟩ane, Techel, Phares, memori si mente notares. Rapta resignares et meliora dares. Ista verba leguntur in Daniele quod quidam rex nomine Baltazar
(fol. 6r)
Incipit: Quatuor sunt que nos secuntur in die iudicii. Primus, peccata. Secundo, opera bona.
(fols. 6rv)
Incipit: ⟨Q⟩uatuor sunt bestie quas iudet[sic] Danyel fodere in uinea domini. Prima est leena que significat superbiam que est iam in seculo.
(fol. 6v)
Incipit: ⟨D⟩ominus homini tria bona dedit, unde quod est optimum et nobilissimum et pretiosissimum
(fols. 6v–7r)
Confessional Incipit: ⟨C⟩onfessio debet esse humilis: De presbytero humilia animam tuam. Verecunda: Puplicanus autem stans etc.
Incipit: ⟨C⟩irca confessionem querunt ad quod sit utilis ad peccati congnitionem, ad purgationem, ad infusione gratie, ad augmentum glorie
(fol. 7rv)
Confessional Incipit: Debet et sacerdos humiliter et deuote audire totum ne respicere voltum mulieris confitentis et maxime ne confundatur confitens et ne capiatur confitens
Explicit: Confessor blandis, affabilis, atque suauis, penitentia iniungendo, peccata cognoscendo, conpatiendo, prudens, discretus, mitis, pius atque benignus.
Ed. Guilielmi Alverni episcopi Parisiensis opera omnia, vol. 2, Orléans/Paris/London 1674, Supplementum, p. 247. Excerpts from ch. 26, Quomodo se gerere debet confessor audita confessione: a composite work, for authorship, see F. N. M. Diekstra, 'The Supplementum tractatus novi de poenitentia of Guillaume d'Auvergne and Jacques de Vitry's lost treatise on confession', RTAM 61 (1994), pp. 22–41. Diekstra attributes ch. 26 to the influence of Hugh of Saint-Cher, Commentary on the book IV of the Sentences (see Diekstra, RTAM 61, pp. 36–41).
(fols. 7v–8r)
Incipit: ⟨H⟩odie salus huic domui facta est. Utinam ista uersum fiant in animabus nostris. Elegit Dominus animam humanam in habitationem sibi
(fol. 8r)
Incipit: Petite et accipietis. Multi multa petunt et pauca recipunt
(fol. 8r)
Incipit: ⟨S⟩cientes quia hora est iam nos Quatuor sunt aduentus Chrsiti. Primo humilis in carne, secundo terribilis in iudicio
(fol. 8rv)
Incipit: ⟨C⟩um appropinquaret Dominus. Dominus appropinquauit Ierusalem et venit ad montem Oliueti. Per oleum significantur tria. Primo medicina, secundo pax, tertio misericordia
(fol. 8v)
Incipit: ⟨Q⟩uecumque scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt. Inuitamus hic ad speciem que est anchora mentis
(fol. 8v–9r)
Incipit: ⟨E⟩runt signa in sole et luna etc. Terrorem diei iudicii hic Deus incutit
(fol. 9r)
Incipit: ⟨S⟩ic nos existimet homo etc. Qui vult esse ministros Christi primo laboret
(fol. 9r)
Incipit: ⟨Q⟩uid existis in desertum uidere. Ecce uentus turbinis uenit ab aquilone
(fol. 9rv)
Incipit: ⟨G⟩audete in Domino semper in seculo. Iterum dico gaudete. Bis dicit pro beneficiis anime et etiam patrie
(fol. 9v)
Incipit: ⟨E⟩go uox clamantis in deserto clamat predicator quibus et est necesse quia obturauerunt aures suas ut aspis. Clamauit Christus in cruce
(fol. 9v)
Incipit: ⟨A⟩pparuit gratia Dei. Salus nostri appruit hodie grtia Christi
(fols. 9v–10r)
Incipit: ⟨I⟩n principio erat verbum et verbum erat apud Deum. In lectione ewangelica audiuimus quia filius semper fuit apud patrem et pater apud filium ab initio
cf. Berlin, SB lat. oct. 359 (13) (Schneyer, Repertorium, 8.174).
(fol. 10r)
Incipit: ⟨U⟩bi uenit plenitudo temporis. Debet enim reuerentiam sue mentis, secundo corporis mediciam, tertio proximo innocentiam ne noceat ei
(fol. 10rv)
Incipit: ⟨E⟩cce positus est hic in ruinam. Primo in ruinam scilicet peccator qui est honoratus gilbo et non potest per foramine Deus transire
(fol. 10v)
Incipit: ⟨P⟩ostquam impleti sunt dies unius etc. Christus circumcidi uoluit octaua die ut adimpleret legem
(fols. 10v–11r)
Incipit: ⟨I⟩n illo tempore. Cum natus esset Ihesus in diebus Herodis regis et re. Dominus natus fuit in Bedelehem quod interpretatur domus panis quia ipse panis uiuus
(fol. 11r)
Incipit: ⟨O⟩bsecro uos per misericoriam Dei ut exhieatis corpora uestra etc. Quidam sunt molles ut lingnum adaudiendum uerbum hiis uerbum Dei est ut ignis.
(fol. 11r)
Incipit: ⟨A⟩scendentibus illis. Exemplo suo Dominus ad festa celebranda docet
(fol. 11r)
Incipit: ⟨H⟩abentes dominationes[sic] secundum gratiam que data est nobis. Cum inuicem membra simus quodlibet membrum aliud iuuare debet
(fol. 11rv)
Incipit: ⟨N⟩uptie facte sunt in Cana Galilee et erat ibi Ihesus cum Maria matre eius. Debet in nuptiis presens esse Maria, que signat castitatem
(fol. 11v)
Incipit: ⟨N⟩olite prudentes esse aput uosmetipsos. Ve uobis qui aput uos sapientes estis. Primo ulli malum pro malo reddentes, secundo superbiam diligentes
(fol. 11v)
Incipit: ⟨C⟩um descendisset Ihesus de monte. Leprosus est quilibet mortale peccatum, scilicet adulteri, homicidia, fures, auari, ebriosi, periuri, omnes isti sunt leprosi
(fols. 11v–12r)
Incipit: ⟨N⟩emini quidquam debeatis. In hac epistola ostendit tria. Apostolus de caritate habendi necessitatem: Apostolus ad Corinthios: Si distribuero facultates meas in cibos pauperum, caritatem autem non habeam, nil sum. Secundo, soluendi utilitatem: Karitas operit multitudinem peccatorum et qui habet karitatem totam legem implebit
(fol. 12r)
Incipit: ⟨A⟩scendente Ihesu in nauiculam. Diabolus habet nauem, scilicet mundanam conuersationem. Nauis autem Christi est ecclesia
(fol. 12r)
Incipit: ⟨N⟩escitis quod hii qui in stadio currunt etc. Ut expedite curramus monet nos Dominus, apostolus, et consulit ad Helias. Deponentes omne pondus et circumstantias
(fol. 12r)
Incipit: ⟨S⟩imile est regnum celorum etc. Qui exiit primo mane conducere operarios in uinea est ecclesia, uitis Christus, palmes christianus
(fol. 12rv)
Incipit: ⟨E⟩xsurge, quare obdormis Domine. Agitur in hac dominica que dicitur xl lx afflictione ecclesie
(fol. 12v)
Incipit: ⟨E⟩xiit qui seminat. Tres ponit i. in diuersitates illorum in quibus frustra seminaatur. Prima est uia et signat animam diuersis cogitationis tumultibus
(fols. 12v–13r)
Incipit: ⟨K⟩aritas paciens est, benigna est. Duobus indiget christianus in pugna. Primo clipeo hoc est paciencia
(fol. 13r)
Incipit: ⟨F⟩actum est dum appropinquaret Dominus Ihericho cecus quidam sedebat secus viam ... Cecus iste signat genus humanum qui in precepto sunt
(fol. 13r)
Incipit: ⟨E⟩cce nunc tempus acceptabile. Tempus a querendi dominum cum uenerit qui docebit nos per iustitiam
(fol. 13rv)
Incipit: ⟨D⟩uctus est Ihesus in desertum ut temptaretur etc. Sicut lx Christum ita et nos tripliciter impedit gula, auaritia, et superbia
(fol. 13v)
Incipit: ⟨H⟩ec est vountas Dei sanctificatio nostra[sic]. Sanctificationem et mundiciam facit in nobis Deus per confessionem
(fol. 13v)
Incipit: ⟨M⟩iserere mei, fili Dauid. Egredietur mulier de finibus Tyris et Sydonis. Sydonis interpretatur venatio tristitie. Hec est cursus
(fols. 13v–14r)
Incipit: ⟨E⟩stote imitatores Dei sicut filii karissimi per imitationem quibus homo patrem suum demonstrat
(fol. 14r)
Incipit: ⟨E⟩rat Ihesus deiciens demonium etc. In hoc ewangelio nota periculum infirmitatis in pectore fuit iste demoniacus cecus
(fol. 14r)
Incipit: ⟨E⟩ice ancillam et filium eius. Demonstrat apostolus que ad eternam uitam tamquam filii sint peruenturi
(fol. 14rv)
Incipit: ⟨E⟩rat proximum pascha etc. Transitores oportet habere viaticum, scilicet quinque panes a quibus signant quinque gradus penitentie
(fol. 14v)
Incipit: Christus a⟨s⟩sistens pontifex futurorum bonorum. Tria hic nota. Primo, la⟨r⟩gitatis diuine beneficium
cf. Bod1. MS. Hatton 101 (138) (Schneyer, Repertorium, 9.28)
(fols. 14v–15r)
Incipit: ⟨T⟩ulerunt lapides Iudei. Recitat ecclesia frequntare hiis diebus iniurias Chrito illatas non preteritis quam presentibus quas ei hodie multi
(fol. 15r)
Incipit: ⟨H⟩oc enim sentite in uobis quod in Christo Ihesu. Tria monemur sentire. Primo karitatem per campos vagantes
(fol. 15rv)
Incipit: ⟨C⟩um adproquinquaret[sic] Dominus Ierusalem. Nota venire(?)t aliquis Jeruslaem, id est ad uisionem pacis
(fol. 15v–16r)
Incipit: ⟨C⟩onuenientibus vobis in unum iam etc. Tria sunt in uerbis istis notanda
(fol. 16rv)
Incipit: ⟨A⟩ue gratia plena, Dominus tecum, benedicta tu in mulieribus. Hec est salutatio omni ueneratione digna. Nota tria bona hominis in hac articulo salutatione, scilicet absolutio, reconciliatio, exaltatio.
cf. Universitätsbibliothek Freiburg im Breisgau, Hs. 795a, fol 108r.
(fols. 16v–17r)
Incipit: ⟨P⟩er tres Marias que Dominum quesierunt, scilicet Maria Magdalena et Maria Jacobi et Salomee in die resurrectionis intelleguntur tria genera hominum. Per Mariam Magdalenam intelliguntur peccationes qui sunt in peccatis, scilicet in luxuria et aliis malis.
(fol. 17r)
Incipit: ⟨E⟩xpurgate uetus fermentum etc. Pascha nostra sicut scimus est pascha iudeorum. Sed illi causaliter, nos spiritualiter implemus
(fol. 17r)
Incipit: ⟨M⟩aria Magdalena et Maria Iacobi et Salome. Tres iste mulieres signant animas fideles que Dominum virtutibus querunt
(fol. 17rv)
Incipit: ⟨O⟩mne quod natum est ex Deo, vincit mundum. Quis est qui vincit mundum, nisi qui credit quia Ihesus est filius Dei. Filius Dei sunt etiam qui mundana spernunt et que sursum sunt queri
(fols. 17v–18r)
Incipit: ⟨C⟩um esset sero die illao. Multis testimoniis dominus nobis suam resurrectionem credibilem fecit. Primo Qui non venit addiscipulos suos ianuis clausis.
(fol. 18rv)
Incipit: ⟨E⟩go sum pastor bonus etc. Ab isto pastore alii nominatur qui eius exemplo debent esse boni pastores. Bonus autem super hostium intrat
(fol. 18v)
Incipit: ⟨O⟩bsecro uos tamquam aduenas et peregrinos etc. Aduena est qui in aliena terra moratur, peregrinus qui de loco ad locum transit
(fol. 18v)
Incipit: ⟨A⟩men, amen dico uobis quia plorabitis et flebitis etc. Hoc uerbo Dminus ostendit uiam ueritatis. Uiam erroris ad mortem est risus et gaudium mndi
(fols. 18v–19r)
Incipit: ⟨O⟩mne datum optimum et omne donum perfectum etc. Sicut enim pictor ymaginem prescribitur in tabula quam postea pluris coloribus super uestitur, ita Deus primo ymaginem suam prepingit in animam quam postea in similitudinem qua consistit ex virtutibus super ornat
(fol. 19r)
Incipit: ⟨C⟩um venerit ille, arguet mundum de peccato htit de iusticia quam non habent. De iudicio qualis non timent, de peccato quod non credunt in me
(fol. 19r)
Incipit: ⟨E⟩stote factores verbi etc. Legitur in Exodo quod quidam manna colligentes in crastinum reseruabant et ecce inuentum est computruisse. Sic qui audiunt verbum Dei et implere different fit eis in penam
(fol. 19rv)
Incipit: ⟨A⟩men, amen dico uobis, si quid petieritis Patrem etc. Ligna deputata et a malo corbita possit confitenter orare orationem tres
(fol. 19v)
Incipit: ⟨S⟩ic veniet quemadmodum vidistis eum euntem in cælum. Quatuor modis Dominus celos ascendit. Primo, Levatis manibus suplicaturus Patrem
(fols. 19v–20r)
Incipit: ⟨E⟩stote prudentes et vigilate in omnibus vestris uigilate in orationibus et uidete de quibus casis uitiorum bella possint insurgere
(fol. 20r)
Incipit: ⟨C⟩um venerit Paraclitus quem ego mittam uobis etc. Nota tria bona que Spiritus Sanctus facit in nobis quando ueniet
(fol. 20rv)
Incipit: ⟨A⟩pparuerunt appostoli[sic] dispertite lingue tamquam ignis. Apparuint hodie tribus modis. Primo, in sono ad terrorem quia timor Domini expellit peccatum
(fol. 20v)
Incipit: ⟨S⟩i quis diligit me, sermonem meum seruabit et pater meus diligit eum et facit mansionem apud eum etc. Probatio dilectionis est exhibitio operis. Quicumque wlt ut diligatur a Domino, teneat in domo sua, id est in corpore suo ista
(fol. 20v)
Incipit: ⟨G⟩ratiam Dominio nostri Ihesu Christi etc. Gratiam Christi apparuit in tribus. In
(fols. 20v–21r)
Incipit: ⟨B⟩enedicat nos Deus, Deus noster, scilicet Pater cui atribuitur potentia, benedicat nobis dando scientiam et fortitudinem vincere hostem triplicem
(fol. 21r)
Incipit: ⟨I⟩n hoc apparuit karitas Dei in nobis quoniam filium suum unigenitum misit Deus in hunc mundum ut uiuamus per eum. Ex hiis verbis quinque circa nos diuine caritatis indicia collige. Primo, quod Deus pro salute nostra misit filium suum
cf. Prag, Univ. XX. A. 11 (16) (Schneyer, Repertorium, 9.363).
(fol. 21rv)
Incipit: ⟨H⟩omo quidam erat diues etc. Presens ewangelium duplici de causa proposuit Dominus: ad consolationem bonorum pauerum et ad confusionem malorum diuitum
cf. Stuttgart, Landesbibl. H. B. 1. 90 (35) (Schneyer, Repertorium, 9.518).
(fol. 21v)
Incipit: ⟨N⟩olite mirari si odit uos mundus. Mundus odit bonos propter tria. Primo, quia boni non sunt de hoc mundo
(fols. 21v–22r)
Incipit: ⟨H⟩omo quidam fecit cenam magnam. Hic homo Deus omnipotens est qui fecit cenam magnam, hic est sanctis suis preparauit eternam gloriam
(fol. 22r)
Incipit: ⟨H⟩umiliamini sub potenti manu Dei ut uos exaltent in tempore visitationis. Hoc inuitamur ad quinque. Primo, ad humilitatem quia necesse est
(fol. 22rv)
Incipit: ⟨Q⟩uis ex uobis homo qui habet centum oues etc. Dominus in ewangelio hodierno tres parabolas proposuit in quibus prestat nobis iudicium sue misericordie consequi, de prima fuit de oue rapta, secunda de dragma perdita, tertia de filio prodigo
(fol. 22v)
Incipit: ⟨E⟩xistimo quod non sunt condigne passiois huius temporis. Multiplex est causa pro quas uitamus penas eternas
(fols. 22v–23r)
Incipit: ⟨E⟩stote ergo misericordes etc. De quibus Mattheus: Esuriui etc. et in Thobia: Quando orabas et sepeliebas mortuos ego fui tecum. Tria sunt alia spiritualia. Primum, si peccat argue
(fol. 23v)
Incipit: ⟨O⟩mnes unanimes in oratione estote etc. Dominum autem Ihesum Christum sanctificatione in cordibus uestris . Vilificant autem eum qui ad peccatum cum commitendus inuocant
(fol. 23v)
Incipit: ⟨Q⟩uicumque baptizati sumus in Christo, in morte, id est in similitudinem mortis eius ut enim omnia membra eius mortificata erant.
(fols. 23v–24r)
Incipit: ⟨N⟩isi habundauerit iusticia uestram plus quam etc. In ewangelio ista tria docet nos Dominus. Primo, ut iudeis iustiores carnalibus simus, secundo quod proximos nec verbum nec factis offendamus, tertio, quod si aliquem offendimus, primo eum placemus, postea sacrificium offeramus.
cf. Clm 16036 (39) (Schneyer, Repertorium, 7.606)
(fol. 24r)
Incipit: ⟨H⟩umanum dico, sicut enim exhibuistis membra vestra etc. Peccatum enim generat triplicem mortem. Primo, mortem corde
(fol. 24rv)
Incipit: ⟨M⟩isereor super turbam quia iam triduo sustinent ⟨me⟩, nec habent etc. Ewangelium istud in tres partes diuiditur. In prima parte dicit quod turba Dominum in locum desertum secuta fuit
cf. cf. Clm 16036 (40) (Schneyer, Repertorium, 7.606) and Berlin, SB lat. qu. 699; lat. oct. 359 (54) (Schneyer, Repertorium, 8.173).
(fol. 24v)
Incipit: ⟨D⟩ebitores sumus non carni. Magnam pecuniam dedit tibi Deus, sciliet quinque sensus corporis et animam de qua nobis exigitur usura.
(fol. 24v–25r)
Incipit: ⟨A⟩ttendite a falsis etc. In ewangelio isto tria docet nos Dominus. Primo, ut a falsis prophetis que predicant contra fidem caueamus
(fol. 25rv)
Incipit: ⟨Q⟩ui se existimat stare uideat ne cadat. Homo cadit per tria ad nota. Primo, per rerum detentionem
cf. Clm 5528 (149) (Schneyer, Repertorium, 7.625)
(fols. 25v–26r)
Incipit: ⟨H⟩omo quidam erat diues qui habebat uillicum etc. Ewangelium istud in tres partes diuiditur. In prima parte dicit quod homo habebat uillicum
(fol. 26r)
Incipit: ⟨U⟩nicuique datur manifestatio Spiritus ad utilitatem tripliciter. Primo intelligentie
(fols. 26v–27r)
Incipit: ⟨U⟩idens Ihesus ciuitatem fleuit super illam dicens: Quia si cognovisses etc. In ewangelio isto tria sunt nobis consideranda. Primo, quod Dominus supraciuitatem fleuit
cf. Clm 16036 (43) (Schneyer, Repertorium, 7.607).
(fol. 27r)
Incipit: ⟨G⟩ratia Dei in me uacua non fiunt. Gratiam Dei euacuant tria genera hominum euacuant. Primo, pigri ... secundo, ingrati ... tertio, superbia
cf. Clm 5528 (151) (Schneyer, Repertorium, 7.625).
(fol. 27rv)
Incipit: ⟨D⟩uo homines ascenderunt in templum etc. Ewangelium istud in tres partes diuiditur. In prima parte dicit Dominus quod quedam de se confidebant
(fol. 27v)
Incipit: ⟨S⟩ufficientia vestra ex Deo est. Triplicem sufficentiam habet homo ex Deo. Primo, Cogitandi de salute ... secundo, loquendi pro solute ... tertio, operandi ad salutem
cf. Clm 5528 (158) (Schneyer, Repertorium, 7.625).
(fols. 27v–28r)
Incipit: ⟨E⟩xiens Ihesus de finibus Tyri, uenit per Sydonem etc. In ewangelio isto tria nobis sunt consideranda. Primo, quod Ihesus de Tyro uenit exiuit, secundo per Sydonem ad mare Galilee venit
cf. Clm 16036 (45) (Schneyer, Repertorium, 7.607).
(fol. 28r)
Incipit: ⟨A⟩brahe dicte sunt promissiones. Commendatur hec Habraham, primo in fidei constancia. Si filii Habrahe estis opera eius facite
(fol. 28rv)
Incipit: ⟨B⟩eati oculi que uident que uos uidetis etc. Tria sunt nobis hic consideranda. Primo, quod Dominus illos qui eum uiderunt
(fols. 28v–29r)
Incipit: ⟨S⟩piritu ambulate etc. Spiritus de supernis est et ideo uiam eius superius est ut spiritus redeat ad Dominum. Caro autem de terra est
(fol. 29r)
Incipit: ⟨D⟩um iret Ihesus in Ierusalem transibat per mediam Samariam et Galileam etc. In isto ewangelio multa sunt nobis consideranda
(fol. 29rv)
Incipit: ⟨A⟩lter alterius onera portate etc. Sunt primo onera culpe, scilicet peccati
(fol. 29v)
Incipit: ⟨N⟩emo potest duobus Dominis seruire etc. Ewangelium istud in tres partes diuiditur. In prima parte dicit quod non duous domninis sed uni sit seruiendum
(fols. 29v–30r)
Incipit: ⟨E⟩lectio ienua mane(?) humiliando ut exaltari
(fol. 30r)
Incipit: ⟨I⟩bat Ihesus in ciuitatem Naim etc. In ewangelio isto tria notantur. Primo, quod Ihesus ibat in ciuitatem Naim
cf. Clm 16036 (49) (Schneyer, Repertorium, 7.607).
(fol. 30r)
Incipit: ⟨O⟩bsecro uos etc. Primo, obsecrat no\s/ apostolus orare pro peccatoribus ut conurtantur
(fol. 30rv)
Incipit: ⟨C⟩um intraret Ihesus in domum cuiusdam principis etc. Tria notantur hoc. Primo Christi uera humiltas, secundo eius uera diuinitas, tertio eius sapientie profunditas
(fol. 30v)
Incipit: ⟨G⟩ratias ago Deo meo pro uobis. Nota quod sunt diuitiem diaboli mundi hominis
(fols. 30v–31r)
Incipit: ⟨A⟩udientes pharisei quod Ihesus imposuisset silentium saduceis etc. Tria notantur hic. Primo, dicebat magister quod est mandatum magni in lege
(fol. 31rv)
Incipit: ⟨R⟩enouamini Spiritu mentis vestre, ut dicit apostolus. Spiritu, non carne, in cuius renouatione multi laborant et tamen tanto plus deficit
(fol. 31v)
Incipit: ⟨A⟩scendens Ihesus in nauiculam transfretavit etc. In ewangelio isto tria nobis sunt consideranda. Prima, quod Ihesus per nauiculam in ciuitatem suam intrauit
(fols. 31v–32r)
Incipit: ⟨U⟩idete quomodo caute ambuletis etc. Primo est cauendum ne erretis, secundo ne cadatis, tertio ne deficiatis, quarto ne periculum incidatis.
(fol. 32rv)
Incipit: ⟨S⟩imile est enim regnum celorum homini regi, qui fecit nuptias filio etc. Regnum celorum fratres hic sancta ecclesia signat, id est congregationem bonorum hominum
(fols. 32v–33r)
Incipit: ⟨E⟩ripite armaturam ut possitis resistere in die malo et in omnibus perfecti stare. Dies mala dies temptationis
(fol. 33r)
Incipit: ⟨E⟩rat quidam regulus etc. Ewangelium istud in tres partes diuiditur. Primo dicit quod Ihesus a Iudea in Chapharnaum uenit
(fol. 33rv)
Incipit: ⟨N⟩ostra conuersatio in celis est et merito quia ibi est Dominus, Mattheus: Pater meus qui es in celis
(fols. 33v–34r)
Incipit: ⟨S⟩imile est regnum homini regi qui uoluit rationem ponere cum seruuis suis. Dicit in Glossa: Regnum celorum uocatur hic ecclesia et fit similitudo totius ad totum
(fol. 34r)
Incipit: ⟨I⟩mitatores mei estote. Beatum Paulum debemus imitari tribus modis. Primo, in innocentia
(fol. 34rv)
Incipit: ⟨M⟩agister, scimus quia uerax est. Propheta tria predicat de Christo. Primo, doctorem ueritatis illum uocant magistrum ... Secundo uocatis me amatorem, bene dicitur amator ... Tertio, personarum acceptorem
cf. Clm 5528 (191) (Schneyer, Repertorium, 7.627).
(fol. 34v)
Incipit: ⟨N⟩on cessamus pro nobis[sic] orantes. In hac epistola monemur ad tria. Primo, ad orationem .... Secundo, ad peccatorum abolitionem ... Tertio, ad hereditatis recuperationem
cf. Clm 5528 (193) (Schneyer, Repertorium, 7.627).
(fols. 34v–35r)
Incipit: ⟨L⟩oquente Ihesu ad turbas ecce quidam princeps accessit et adorauit eum etc. In ewangelio isto tria sunt nobis consieranda. Primo, quod Dominus turbis predicauit. Secundo, quod ad preces unius filiam resuscitauit. Tertio, quod
cf. Stuttgart, Landesbibl. H. B. I. 90 (58) (Schneyer, Repertorium, 9.519).
(fol. 35r)
Incipit: ⟨E⟩cce dies uenient. Dominus tribus modis ueniet. Primo, in carne exi
(fols. 35r–36r)
Incipit: ⟨C⟩um subleuasset oculos Ihesus et uidisset maxima multitudo etc. Ewangelium istud in tres partes diuiditur. In prima parte dicit quod Dominus mulierem venientem ad se uidit
(fol. 36r)
Incipit: ⟨A⟩pparuit gratia. Gratia Dei apparuit hodie multis modis. Primo enim quando dedit nobis uictum et vestitum
(fol. 36rv)
Incipit: ⟨V⟩enite et videte ⟨opera⟩ Domini que posuit prodigia super terram. Multa prodigia illius sunt
(fols. 36v–37r)
Incipit: ⟨E⟩cce veniet desideratus cunctis gentibus etc. Hic est dictum pro communi desiderio omnium iustorum tria habebant incomoda quod ipsum non uiderunt. Primum, erat da⟨m⟩pnum perdite libertatis
(fol. 37r)
Incipit: ⟨E⟩cce dies uenient etc. Deus dedit nobis dies gratie in presenti et glorie in futuro
(fol. 37rv)
Incipit: …nistis super debes perseuerare. Primo, mane et vespere debes confitere Domino peccata tua prout potes. Secundo, recolere beneficia que Deus tibi dedit et dat cotidie
(fols. 37v–39v)
Incipit: ⟨A⟩udite, obsecro, uniuersi populi. Glossa: Vie cordis transeuntes per uiam et uidete dolorem. Glossa: diligenter prius dixerat 'O uos omnes' etc. Verba que proposui leguntur in quodam libro ueteris legis
(fol. 39v–40r)
Incipit: ⟨I⟩oseph venditus fuit a fratribus suis ix xus(?) Ruben et Neptalum non erant rei non erant rei per tres. Primo, fratres qui vendiderunt Iosep qui ita pulcer fuit
(fol. 40rv)
Incipit: ⟨D⟩ominus monet nos ut confessionem faciamus, ut penitentiam habeamus et ut satisfaciamus. Et hic propter quinque vulnera ipsius que sustinuit propter nos et dicit ut faciamus quinque modis
(fol. 40v)
Incipit: ⟨V⟩ade et lauare septies in Iordane dixit IElliseus ad Neamam. Similiter et peccator lauet se septies in Iordane, scilicet in septimana. Primo, feria secunda lauet se cum lacrimis quod umquam peccauit
(fol. 40v–41r)
Incipit: Nota quod Hester septem puelle sunt aduicte que deucorant animam. Primo, ueterem uestem exuit, scilicet confessio
(fol. 41rv)
Incipit: \V/ir obediens loquetur uictoriam etc. In hiis verbis commendatur
(fol. 41v)
Incipit: ⟨B⟩eatus Nicolaus floruit, primo per carnis macerationem, secundo deuotam orationem,
(fol. 41v)
Incipit: ⟨L⟩apis calore solutus. In hiis verbis tria fecit in Thome qui fuit in fide durus quasi lapis. Primo, ad passionem prouocauit in caritatem ostensionem
(fol. 41v–42r)
Incipit: ⟨E⟩go flos campi swauis[sic] olfactu, pulcer aspectu, lenis tactu, unde hic O felix qui cum in tantis penis posset obliuisci amicorum ... Stephanus commendatur in tribus. Primo, a fidei pulcritudine ut ibi Stephanus propter Christum mundum contempsit
(fol. 42rv)
Incipit: ⟨I⟩n medio ecclesie aperiet os eius. Iohannes commendataur in tria
(fol. 42v)
Incipit: ⟨I⟩nnocentes et recti adheserunt mihi. In hiis verbis tria genera hominum tangutur, que ad Christum pertinent. Primo, incipientes, secundo perficientes, tertio recti.
(fols. 42v)
Incipit: ⟨V⟩incenti dabo edere etc. Nota quod uictoribus promittuntur quinque. Primo eternorum ferculorum cibatio
(fol. 42v)
Incipit: Humilitas tres habet uirtutes. Primo, thesaurum conseruat
(fols. 42v–44r)
Incipit: ⟨V⟩as electionis est mihi ille. In hac epistola tria notantur que concurrunt in conuersione peccataoris. Primum ex parte hominis
(fol. 44rv)
Incipit: ⟨S⟩alomon sedit super thronum Dei[sic] patris sui et regit in domo Dauid. Sic Dominus Deus tuus cui conplacuisti posuit te super thronum istum
(fols. 44v–45r)
Incipit: ⟨Q⟩uesunt sibi Dominus virum iuxta cor suum. Nota hoc tria que fuerunt in Mathia. Prima, prudentia discretionis
(fol. 45r)
Incipit: ⟨I⟩nebriabo animam sacerdotum pinguetudine, et populus meus ad implebitur bonis meis. Legitur de beato Gregorio quod tria obtulit Domino sic quibus nostrum debet offere tria. Primo obtulint cor suum Domino
(fol. 45rv)
Incipit: ⟨V⟩estigia eius secutus est pes meus. Viam eius custodiui et non declinaui ex ea ... Quadruplex fuit uestigium Christi. Primum fuit de celo
(fols. 45v–46r)
Incipit: ⟨N⟩owm faciet Dominus super terram. Primo dupliciter. Primo in matre quia virgo peperit puerum, stella solem, filia patrem, creatura creatorem
(fol. 46r)
Incipit: ⟨U⟩sque ad mortem certa promissio. Regnum celorum sex modis aquiritur. Primo, per expungnationem ut beatus Gregorius et alii martires
(fol. 46rv)
Incipit: …ndens es qui ambulas super pennas ventorum Dan. Ewngeliste significantur per quatuor uentos quos Daniel uidit pugnare in mari magno
(fol. 46v)
Incipit: ⟨V⟩os estis sal terre et lux mundi. Isti sancti predicauerunt uerbo et facto
(fol. 46v)
Incipit: ⟨V⟩idebam et ecce arbor in medio terra etc. Crux Christi est speculum reconciliationis omnes inspicietentes
(fols. 46v–47r)
Incipit: Tollebat Dauid citaram et percutiebat manu sua ... Per quarum tantum dulcis sonus redditur, sic Christo in cruce
(fol. 47r)
Incipit: ⟨T⟩enuisti manum dexteram meam. Tria notantur que fecit Dominus Barnabe. Primo de luto eductio ibi tenu⟨i⟩sti manum dexteram meam
(fol. 47r)
Incipit: ⟨A⟩nte translationem testimonium placuit[sic]. Iste sanctus scilicet Franciscus placuit Domino angelis et hominibus
(fol. 47rv)
Incipit: ⟨O⟩leum efusum nomen tuum. Cant. Iohannes mane(?) habuit que ipsum quasi oleum efusum clarificant. Primo vocatur Iohannes propter gratie plenitudinem
Incipit: Iohannes erat lucerna ardens tribus modis. Primo, igne amoris amor confortat
(fol. 47v)
Incipit: ⟨F⟩undabo te in saphiris Ysa. Petrus et Paulus fuerunt duo nobilia uasa
(fols. 47v–48r)
Incipit: ⟨O⟩stende mihi faciem tuam. Cant. Sponso in sponsa placent quia spes amabilis et uox dulcis. Primo petit cum dicit Ostende etc.
(fol. 48rv)
Incipit: ⟨R⟩euertere, reuertere. Cant. Hoc duplex stat peccatorum reuerti debet. Primo, per pecuniam propter Deum et hoc tripliciter
(fol. 48v)
Incipit: ⟨I⟩ntroduxit me rex in cellam uinariam. Cant. Dominus introduxit Iacobum in triplicem cellarium. Primo, potauit cum uino condito de calice deuocationis
(fol. 48v)
Incipit: Quasi flos ros aurum rosarum in diebus meis. Commendatur hoc beatus Dominicus in multis. Primo, in ardorem karitatis, secundo candore kastitatis, tertio efficacia predicationis
Explicit: Nos fructus huius floris honoris inconversationem ordis- ||
Fol. 1r blank except for a title Sermones dominicales on top, and note 'Idem' at the foot of the page.
Language(s): Latin
Physical Description
Form: codex
Support: parchment
Dimensions (leaf): 155 × 113 mm.
Dimensions (ruled): 126–30 × 90 mm.
Collation
Quire signatures i-vi (fols. 8v, 16v, 24v, 32v, 40v, 48v).
Layout
Written in 2 columns, 32 lines.
Decoration
First initial plain, the following intials indicated with unfilled spaces.
History
MS. Laud Misc. 172 – Part B (fols. 49–90)
Contents
(fols. 49r–90v)
Sermons Influenced by Hugh of Saint-Cher, widespread in many related copies and adaptations (Schneyer, Beobachtungen, p. 93).
(fol. 49r)
Incipit: Dicite filie Syon. Math. Quasi dicit Deus Pater, O vos prophete et predicatores dicite filie Syon, id est ecclesie militanti, id est ecclesie triumphanti
Schneyer, Repertorium, 8.357.
(fols. 50v–51r)
Rubric: Dominica prima
Incipit: Cum appropinquasset Ihesus Iherosolimis etc. Ewangelium istuc in tres partes dividitur. In prima parte dicit quod Ihesus in Iherusalem iturus per Bethaniam
Fol. 50r starts the first sermon again
cf. Clm 4617 (1) (Schneyer, Repertorium, 8.597).
(fols. 51r–52r)
Rubric: In festo Nativitati sermo
Incipit: Veni, Domine, et noli tardare. Scire enim fratres et domini debetis
(fols. 52r–53r)
Rubric: Dominica secunda
Incipit: Erunt signa in sole et luna in stellis etc. In Euangelio isto tria nobis sunt notanda. Primo quod adventum Domini multa signa precedent
cf. Clm 4617 (2) (Schneyer, Repertorium, 8.597).
(fols. 53r–54r)
Rubric: Dominica tertia
Incipit: Cum audisset Iohannes in vinculis opera Christi etc. In Evangelio isto tria nobis sunt notanda. Primo quod Herodes Iohannem cepit in carcerem
cf. Clm 4617 (3) (Schneyer, Repertorium, 8.597).
(fols. 54r–55r)
Incipit: ⟨M⟩iserunt ab Ierosolimis ad Iohannem scribas et leuitas etc. In Euangelio isto tria nobis sunt consideranda. Primo Iohannis sanctitas quoniam Christum esse cum homines credebant
cf. Clm 4617 (4) (Schneyer, Repertorium, 8.597).
(fols. 55r–56v)
Rubric: In die nativitati
Incipit: Puer natus et nobis etc. In officio isto quattuor nobis consideranda. Primo quis fuit natus, de quo[sic] fuit natus, ubi fuit natus et quando fuit natus.
cf. Clm 4617 (5) (Schneyer, Repertorium, 8.598).
(fols. 56v–59r)
Incipit: Erat Maria et Ioseph mirantes supra hiis que dicebantur. In Evangelio isto tria nobis sunt notanda. Primo quod Marie et Ioseph admiratio
cf. Clm 4617 (6) (Schneyer, Repertorium, 8.598), Clm 9586 (Schneyer, Repertorium 8.644).
(fols. 59r–60r)
Incipit: Nuptie facte sunt in Chana ... In evangelio isto tria nobis sunt notanda. Primo quod Ihesus cum matre et discipulisad nuptias ivit
cf. Clm 4617 (8) (Schneyer, Repertorium, 8.598).
(fols. 60r–61r)
Incipit: Cum autem descendisset Ihesus de monte ... Ewangelium istud tria dicit. Primo quod Ihesus de monte descendit. Secundo quod leprosus ad eum venit et ut eum sanaret rogavit. Tercio quodmulta ruba eum secuta fuit.
cf. Clm 4617 (9) (Schneyer, Repertorium, 8.598).
(fols. 61r–62v)
Incipit: Ascendente Ihesum in naviculam, secuti sunt eum discipuli eius etc. Ewangelium istud tria dicit. Primo quod Dominus in navicula ascendit. Secundo quod discipuli eum fuerunt secuti.
cf. Clm 4617 (10) (Schneyer, Repertorium, 8.598).
(fols. 62v–63v)
Incipit: Simile est regnum celorum homini patrifamilias ... Ewangelium istud tria dicit. Primo quod paterfamilias vineam habuit. Secundo quod diversis horis a operarios in eam introduxit
cf. Clm 4617 (11) (Schneyer, Repertorium, 8.598).
(fols. 63v–65r)
Incipit: Exiit qui seminat seminare semen suum etc. Dicit beatus Gregorius, Dominus ipse sermonem fecit et cum exposuit insipiens esset
(fols. 65r–66r)
Incipit: Ecce ascendimus Ierosolimam ... Ewangelium istud ideo ecclesia hodie legere consuevit ... Sed 'ecce' est adverbium amirandi immo ad sensum demonstrandi
cf. Clm 4617 (13) (Schneyer, Repertorium, 8.598).
(fols. 66r–67v)
Incipit: Cum ieiunatis nolite fieri ... In ewangelio isto tria nos docet Dominus facere. Primo ut ieiunemus, de quo hic dicitur
cf. Clm 4617 (14) (Schneyer, Repertorium, 8.598).
(fols. 67v–69r)
Incipit: Ductus est Ihesus in desertum ut etc. Evangelium istud tria dicit. Primo quod Ihesus a spiritu in desertum ductus fuit. Secundo quod ibi de tribus te⟨m⟩ptatus fuit, scilicet de vana gloria, de gula et avaricia
(fols. 69r–70r)
Incipit: Egressus Ihesus secessit in partes Tyri et Sydonis et ecce mulier. Evangelium istud tria dicit. Primo quod Ihesus egressus in partes Tyri, secundo quod mulier Chananea pro sanitate filie sue
(fols. 70r–71v)
Incipit: Ibat[sic] Ihesus eiciens demonum et illud erat mutum. Evangelium istud tria dicit. Primo quod Dominus de homine infirmo demonium eiecit, secundo quod turba de hoc
(fols. 71v–72v)
Incipit: Abiit Ihesus trans mare Galilee quodest Tiberiadis et se etc. Evangelium istud tria dicit. Primo quod Ihesus trans mare Galilee abiit et post in montem ascendit. Secundo quod multitudo magna eum secuta fuit
(fols. 72v–74r)
Incipit: Quis ex vobis arguet me de peccato si veritatem dico vobis etc. In evangelio isto tria Dominus dixit, primo quod ipse sine peccato fuit, secundo quod ipse veritatem dixit
cf. Clm 4617 (19) (Schneyer, Repertorium, 8.599).
(fols. 74r–75r)
Incipit: Pueri Hebreorum tollentes ramos olionorum[sic] ... Hodie fratres et domini sancta ecclesia triuphum Christi, quem de diabolo habuit, ostendit et ideo tanta solempnitatem
(fols. 75r–76v)
Incipit: Crucifixerunt dominum et cum eo duos latrones ... Sancta ecclesia, fratres et domini, hodie est in magno dolore et tristicia
(fols. 76v–78r)
Incipit: Si ego dominus et magiste uestros lavi pedes ... Scire enim, fratres et domini, quod ista est, ymmo quod ita est quod mos est hominis in peregrinationem ire
(fols. 78r–79r)
Incipit: Maria Magdalena et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata ut ungerent Iesum etc. Evangelium istud tria dicit. Primo quod tres Marie aromata emerunt, secundo quod mane surrexerunt
(fols. 79r–80v)
Incipit: Cum sero esset die illa una sabbatorum et fores essent clause etc. Evangelium istud tria dicit. Primo quod discipuli Christi clausis foribus propter metum iudeorum in cenaculo sedebant et mortem magistri sui lugebant et eius resurrectionem expectabant. Secundo quod cum iam sero
cf. Clm 4617 (22) (Schneyer, Repertorium, 8.599).
(fols. 80v–82r)
Incipit: Ego sum pastor bonus etc. In evangelio isto dicit se Dominus bonum esse pastorem et hoc probat per hoc quod sub dicit: Bonus pastor ponit animam suam pro ovibus suis, mercennarius vero non ponit.
cf. Clm 4617 (23) (Schneyer, Repertorium, 8.599).
(fols. 82r–83r)
Incipit: Obsecro vos tanquam advenas et peregrinos abstinere a carnalibus etc. Hec verba Beatus Petrus scripsit Romanis in quibus tria eos monit. Primo ut se advenas et peregrinos esse recognosceret
(fols. 83v–84r)
Incipit: Modicum et non videbitis me et iterum modum et videbitis etc. Ewangelium istud tria dicit. Primo quod Dominus a discipulis suis et modicum
(fols. 84r–85v)
Incipit: Vado ad eum qui me misit et nemo ex vobis etiam interrogat me: Quo vadis etc. In evangelio isto tria dicit Dominus. Primo quod ad eum rediit qui eum misit. Secundo dicit quod de hiis verbis cor eorum contristatum fuit
(fols. 85v–87r)
Incipit: Si quid petieritis patrem in nomine meo, dabit vobis etc. In Ewangelio isto quatuor notandum que exiguutur ad efficacia orationis. Primum est ut petatur quid, scilicet vita eterna, de qua ipse Dominus dicit
(fols. 87r–88r)
Incipit: Si quis auditor est verbi et non factor, hic conparababitur etc. Qui bene vult nativitatem suam considerare vel naturem tria debet facere, unde natus, qualis natus et ad quid natus
(fols. 88r–89r)
Incipit: Et Dominus Ihesus postquam locutus est ascendit in celum et sedit etc. Ewangelium istud in tres partes dividitur. In prima parte dicit quod Dominus discipulis suis locutus fuit, de quo hic dicitur
cf. Clm 4617 (27) (Schneyer, Repertorium, 8.599).
(fols. 89r–90v)
Incipit: Cum venerit Paraclitus quem ego mittam vobis a Patre, Spiritum veritatis etc. Hec verba Dominus quando in celum ascendit
(fols. 90v)
Incipit: Si quis diligit me, sermonem meum etc. Evangelium istud in tres partes dividitur. In prima parte dicit, quod ille eum, qui sermonem eius servat, diligit
Ends imperfectly. Cf. Clm 4617 (27) (Schneyer, Repertorium, 8.599).
cf. Schneyer, Repertorium, 2.766, 770.
Language(s): Latin
Physical Description
Form: codex
Support: parchment
Dimensions (leaf): 155 × 110–14 mm.
Dimensions (ruled): 115–19 × 85–88 mm.
Layout
Written in 2 columns, 27 lines.
Decoration
Red initials and some rubrics.
History
MS. Laud Misc. 172 – Part C (fols. 91–108)
Contents
(fol. 91r–v)
, Sermon Incipit: In illo tempore secessit Ihesus in partes Tyri et Sydonis et ecce mulier ... Hodie, fratres, coram nobis in ewangelio quoddam stupendum et gloriosum miraculum lectum est
Schneyer, Repertorium, 4.171 (13).
Language(s): Latin
(fol. 91v)
Incipit: Euntes in mundum universum predicate ewangelium omni creature. Quandoque, fratres mei, sanctum ewangelium vel insensatis rebus vel brutis animalibus fuarit predicandum ut de eo discipulis dicatur: Predicate omni creature
Fol. 91 is written in different hand and with a hand change. Based on the ruling pattern, the quality of parchment, and the stub between folios 99 and 100, fol. 91 belongs likely to part C.
Language(s): Latin
(fols. 92r–107v)
Sermons (fol. 92r–v)
Incipit: Inter natos mulierum non surrexit maior Iohanne Baptiste etc. Hodie karissimi natalis dies beati Iohannis colitur
(fols. 92v–93r)
Incipit: ⟨S⟩i quis diligit me sermonem meum seruabit etc. Hic ait de dilectione Dei. Et notandum quod Deus est diligendus propter quatuor. Primo quia fuit mitis
(fol. 93r–v)
Incipit: Note de virtutibus Marie virginis. Prima virtus est in spectabilis claritas
(fol. 93v–94r)
Incipit: Hora est iam nos de sompno surgere etc. In ista totali epistola monet nos apostolus Paulus ad Tria. Primum est nos de somno surgere peccati
Nicolaus de Aquaevilla (Schneyer, Repertorium, 4.189, 4.205).
(fol. 94r–v)
Incipit: Dominus in templo sancto, Dominus in celo sedes eius etc. Nota quod Dominus habet tria templa. Primum est aureum
(fol. 94v)
Incipit: ⟨H⟩odie auxilium sancti Thome apostoli
(fol. 94v)
Incipit: ⟨L⟩egitur quod quidam duas uxores habuit, quarum una fecunda, altera vero sterilis fuit
(fols. 94v–95r)
Incipit: ⟨Q⟩uidam prediues cum excommunicaretur et morietur post ii annos, uxor eius
(fol. 95r)
Incipit: ⟨D⟩uo sunt timores, unus seruilis, alter filialis
(fol. 95r–v)
Incipit: ⟨H⟩ec arbori conparatur que secus decursus aquarum transplantatur
(fol. 95v)
Incipit: ⟨L⟩egitur eciam in Ewangelio quia cum Dominus Iherico appropinquabat, cecus quidam
(fols. 95v–96r)
, Speculum Ecclesie Incipit: ⟨Q⟩uerite Dominum ⟨dum⟩ inveniri potest, invocate eum dum prope. Qualiter Deus quaerendum sit
Incipit: ⟨Q⟩ualiter non solum ab extraneis sed etiam a propriis uxoribus et a carnalibus(?) debitis istis diebus abstinere. Odio et invidia carere
Incipit: ⟨Q⟩uarta etate mundi edificauit Salomon Domino templum
Explicit: quod prius impulsio Iudeorum soluit.
Excerpts from In capite Ieiunii. Ed. PL 172, col. 875–878.
(fol. 96rv)
Incipit: ⟨D⟩etestanda est corea propter eius malum[sic] originem et euentus pessimos
Explicit: nomine et motu propter omni tempore fugienda est.
A version of the sermon edited in Valeska Koal, ''Detestatio choreae', Eine anonyme Predigt des 14. Jahrhunderts im Kontext der mittelalterlichen Tanzpolemik', in Fracia: Forschungen zur Westeuropäischen Geschichte, 34/1 (2007), pp. 19–38.
(fol. 96v)
Incipit: Dicta Augustinus. Declinare a malo semper uitat penam
(fols. 96v–97r)
Theological note Incipit: ⟨N⟩u sal von eristen Wizin de die sele
Language(s): Central German
(fols. 97r–v)
Patristic extracts Incipit: Augustinus. Quod sic festinat reum absoluere a tormento conscientie sue
Incipit: ⟨V⟩enit lumen tuum. Super illud Bernardus: Venit saluator ad perditos, Redemptor ad venditos
Incipit: ⟨G⟩rauius est offendere in celis sedentem quam crucifigere ambulantem in terris
(fols. 97v–98r)
Incipit: Cum appropinquasset Ihesus Iherusalem et venisset Betfage, est montem Oliveti etc. Ewangelium presens in tres partes dividitur. In prima parte dicitur quod Ihesus in Ierusalem iturus
Schneyer, Repertorium, 7.727.
(fol. 98rv)
Incipit: ⟨E⟩rant signa in sole et luna in stellis etc. Secundo dicit quod ipse ad iudicium veniet
(fols. 98v–99v)
Incipit: ⟨C⟩um audisset Iohannes in vinculis opera Christi etc. Primo quod Herodes
(fols. 99v–100r)
Incipit: ⟨M⟩iserunt Iudei ab Iherosolimis scribas et Leuitas etc. In isto ewangelio tria sunt considederanda. Primo Iohannis sanctitas cum dicit
cf. Stuttgart, Landesbibl. H. B. 1. 90 (Schneyer, Repertorium, 9.516) and Clm 16036 'Cordulus,' Sermones de tempore (Schneyer, Repertorium, 7.604).
(fol. 100rv)
Incipit: ⟨I⟩n principio erat verbum etc. In ewangelio presenti tria sunt nobis et diligenter consideranda. Primo quod filius Dei semper in Patre et cum Patre fuit
(fols. 100v–101v)
Incipit: ⟨E⟩rat Ioseph et Maria mirantes etc. Secundum Matheum in ewangelio isto tria nobis consideranda sunt. Primo quod Ioseph cum Maria miratus fuit. Secundo quod Symeon de ipso
cf. Clm 16036 'Cordulus,' Sermones de tempore (Schneyer, Repertorium, 7.604).
(fols. 101v–102r)
Incipit: ⟨C⟩um factus Ihesus annorum xii, secundum Lucam, ascendentibus illis secundum consuetudinem etc. In ewangelio presenti tria sunt nobis consideranda. Primo quod Ihesus secundum legis precepit ad diem festum ascendit
cf. Clm 16036 'Cordulus,' Sermones de tempore (Schneyer, Repertorium, 7.604).
(fol. 102rv)
Incipit: ⟨N⟩uptie facte sunt in Chana Galilee etc. In ewangelio isto tria sunt nobis consideranda. Primo quod Ihesus cum matre et discipulis iuit
cf. Clm 16036 'Cordulus,' Sermones de tempore (Schneyer, Repertorium, 7.604) and Clm 4617 (Schneyer, Repertorium, 7.598).
(fols. 102v–103r)
Incipit: ⟨C⟩um descendisset Ihesus de monte etc. In ewangelio isto tria sunt nobis consideranda. Primo quod Ihesus de monte descendit, secundo quod multa turba eum secuta fuit
cf. Clm 16036 'Cordulus,' Sermones de tempore (Schneyer, Repertorium, 7.605)
(fols. 103r–104r)
Incipit: ⟨S⟩imile est regnum celorum patrifamilias etc. In ewangelio presenti tria nobis sunt consideranda. Primo quod patrifamilias vineam habuit, secundo quod diuersis horis in eam operarios introduxit
cf. Clm 16036 'Cordulus,' Sermones de tempore (Schneyer, Repertorium, 7.605) and Clm 17743 (Schneyer, Repertorium, 8.718).
(fol. 104rv)
Incipit: ⟨E⟩xiit qui seminat seminare semen suum etc. Huius ewangelium parabola expositio patet. Ideo dicit beatus Gregorius super hunc locum. Stultum se esse ostendit
cf. Clm 17743 (Schneyer, Repertorium, 8.718)
(fols. 104v–105r)
Incipit: ⟨A⟩ssumpsit Ihesus duodecim discipulos scilicet secreto. Et ait illis: Ecce ascendimus Ierosolimam etc. In ewangelio isto tria sunt nobis consideranda primo quod Ihesus Ierosolimam ascendit unde discipulis suis ait
cf. Clm 17743 (Schneyer, Repertorium, 8.718)
(fols. 105v–106r)
Incipit: ⟨C⟩um ieiunatis nolite fieri sicut ypocrite, tristes etc. In ewangelio presenti tria nos Dominus docet facere. Primo quod ieiunemus
cf. Clm 4617 (Schneyer, Repertorium, 8.598)
(fol. 106rv)
Incipit: ⟨D⟩uctus est Ihesus in desertum etc. In ewangelio isto tria sunt consideranda. Primo quod Dominus post baptismum mox in desertum iuit ieiunare
(fols. 106v–107r)
Incipit: ⟨H⟩ec est voluntas Dei sanctificatio vestra ut sciat etc. Ecce multi dicunt hodie
(fol. 107rv)
Theological notes Incipit: ⟨Q⟩uidam sunt qui pro diuitiis gloriantur sed stulte sicut contingit
Incipit: ⟨S⟩iquis patrem suum inuenit dormientem in peccatis et culpam detegit
Incipit: ⟨C⟩um diabolus semper faciat peius quod potest
Incipit: ⟨Q⟩uatuor sunt spes superbie. Prima est quando aliquis dicit omne quod habet, a se habet unde
Incipit: ⟨I⟩n pullutione[sic] nocturna si quis autem per factam eam reddit ad sesum
Incipit: Ista debent esse in elemosina facienda: Conpassio cordis, unde Ysayas
Incipit: Ieronimus in annalibus Hebreorum invenit xv signa ante dierum iudicii
Explicit: Sexta ruent edeficia. Septima petre ad inuicem ...
Ends imperfectly.
Fol. 108rv blank.
Language(s): Latin
Physical Description
Form: codex
Support: parchment
Dimensions (leaf): 155 × 110 mm.
Dimensions (ruled): 128–30 × 88–90 mm.
fol. 91: Dimensions (ruled): 130 × 87 mm.
Collation
Quire changes marked with catchwords (fols. 99v, 107v).
Layout
Written in 32 long lines.
Fol. 91 written in 2 columns, 40 lines.
Decoration
Red initial
History
Additional Information
Record Sources
Description by Tuija Ainonen (September 2020, rev. Oct. 2024), with grateful acknowledgement to Nigel Palmer for advice on fols. 96v-97r. Previously described in the Quarto Catalogue.
H. O. Coxe, Laudian Manuscripts, Quarto Catalogues II, repr. with corrections, 1969, from the original ed. of 1858–1885 [contents, acquisition]
Digital Images
Digital Bodleian (full digital facsimile)
Bibliography
Abbreviations
View list of abbreviations and editorial conventions.
Last Substantive Revision
2024-10: Matthew Holford: revised provenance.