A catalogue of Western manuscripts at the Bodleian Libraries and selected Oxford colleges

MS. Laud Misc. 187

Summary Catalogue no.: 1207

Sermons. Germany, s. xiiiex/xivin.

Contents

(fols 1r–167v)
Sermones de tempore et de sanctis

Mostly anonymous and only listed by Schneyer in the present manuscript; some resembling to a greater or lesser degree sermons by the following authors: Guillelmus Peraldus, Nicholas de Byard, Petrus de Remis, Petrus de S. Benedicto, Matthaeus de Aquasparta (?), Berthold von Regensburg, Guillelmus de Malliaco, Robertus de Sorbonnio, and Henricus von Freimar the Elder (?; cf. Schneyer II.658).

Sermons on fols. 3-138, 149-167 (medieval foliation 20-149, 150-167) numbered in ink in roman 1-101, 102-115; sermons on fols. 139-149 (medieval 10-18) with plummet numbering in roman 116-123. Other numerations in plummet are visible in places, e.g. fols. 151r, 154r. Even when it received its medieval foliation and final numbering the volume was not correctly arranged throughout, as is shown by the continuation of text from fol. 130v to 116r, and by a number of items which appear to end incomplete.

The collection was inventoried in Schneyer IX.37-42, which the following listing is founded on but corrects in places. The first number is Schneyer's; the second number is based on the ink roman numbering used in the manuscript and table of contents. Items (fols. 4ra-vb, 6va; 13v; 139va-140rb; 164vb-167ra) which are not listed by Schneyer or the index are therefore unnumbered.

Sermon occasions are not given in the body of the manuscript (with exceptions as noted below) and have been taken from the table of contents on fols. 1r-2r.

(fols. 1r–2r)

Table of contents, listing 115 (sic) sermons by theme, sermon number, and occasion; addition in a slightly later hand.

Fol. 2v blank.

1(1). (fols. 3ra–4ra)
Rubric: Generalis
Incipit: Spiritum rectum innova (Ps. 50,12) Homo in gratia existens rectus est per omnia
Explicit: vij dona spiritus sancti, ideo petebat David Cor mundum etc.

Fol. 4rb, v doubtless originally blank, with the following item as a contemporary addition.

(fols. 4ra–vb, 6va)
Incipit: Nota Iohannes erat mel si⟨l⟩uestre Mt 3 In melle dulcedo diuinie dilectionis
Explicit: quadruplicem dulcedinem diuine dilectionis

Contemporary addition; text continues from fol. 4v to fol. 6v

2(2). (fol. 5ra–va)
Rubric: Dominica prima post octauam Pent'
Incipit: Diligamus Deum, quoniam ipse (1. Joh. 4,19) His verbis ostendit Johannes efficacissime, quod mentem hominis
Explicit: oculus non vidit etc.
3(3). (fols. 5va–6rb)
Rubric: Item eodem die
Incipit: Diligamus Deum, quoniam ipse (1. Joh. 4,19) Hortatur nos verbis istis beatus Johannes ad dilectionem Dei
Explicit: ut eum diligas super omnia et nil diligas preter eum

Fol. 6v apparently originally blank, with the end of item 1 and the beginning of item 4 as contemporary additions.

4(-). (fols. 6va–b, 9vb)
Rubric: (fol. 6va) \Laurencii/
Incipit: Thesaurizate vobis (Matth. 6,20) Non minor est virtus quesitis[sic] parta tueri
Explicit: thesaurum eterne glorie de quo Matt. 13 Simile est regum ...

A later addition to the list on fol. 1r. Text continues from 6v to 9v.

-(4). (fol. 7ra–vb)
Rubric: Dominica tercia post octauam Pent'
Incipit: Dico uobis gaudium erit in celo Satis efficaciter per hec verba dominus nos ad penitentiam agendam exhortatur
Explicit: Memor esto unde excideris ...

Cf. Schneyer V.264 (Robertus de Sorbonnio, no. 982)

5(5). (fol. 8ra–vb)
Rubric: Item[sic] dominica prima post octauam Pent'
Incipit: Estote misericordes (Luc. 6,36) Cum Deus summe sit justus sicut est summe misericors
Explicit: datum est ut non||

Imperfect, end missing.

-(6). (fol. 9ra–vb)
Rubric: Dominica infra octauam natiuitatis domini
Incipit: Puer autem crescebat Hic nobis proponitur profectus Christi in exemplum ut eum imitari studeamus
Explicit: usque ad perfectum diem scilicet claritatis eterne, ad quam nos etc.

Fol. 9vb originally part blank, filled up with the end of art. [4a]

6(7). (fol. 10ra–vb)
Rubric: Dominica infra octauam epiphanie domini
Incipit: Ego et pater tuus dolentes (Luc. 2,48) In his verbis spiritualiter intellectis instruitur peccator
Explicit: cum dolore debet Jesum querere. Rogemus ergo ...
7(8). (fol. 11ra–va)
Rubric: Dominica prima post epiphanie domini
Incipit: Sollicitudine non pigri (Rom. 12,11) Hortatur nos hic apostolus ad sollicitudinem spiritualem, quam habere debet homo de salute anime
Explicit: ei honorem debitum impendentem. ·
8(9). (fols. 11vb–13rb)
Rubric: Item eodem die
Incipit: Nuptie facte sunt (Joh. 2,1) Ordo matrimonii quante sit dignitatis apud Deum hic ostenditur
Explicit: Tho. vj, Qui coniugia inquit ita suscipiunt ...
(fol. 13va–b)
Incipit: Nota quod homo peccans mortaliter tria vituperia facit deo et tria dampna facit sibi
Explicit: appropinquat inferno se obligat

Contemporary addition.

9(10). (fol. 14ra–vb)
Rubric: Dominica tercia post octauam ephiphanie domini
Incipit: Domine, salva nos, perimus (Matth. 8,25) Navicula ista potest dici anima sancta

Imperfect (?)

10(11). (fols. 15ra–16ra)
Rubric: Dominica xviija post Pent'
Incipit: Ascendens (!) Jesus naviculam (Matth. 9,1) Presens vita non est nisi quedam peregrinacio
Explicit: transiit(?) ad ciuitatem illam. Rogemus ...
11(-). (fol. 16ra–va)

Sitio (Joh. 19,28) Notandum super illo verbo: Sitio Joh. 19. Quedam verba locutus fuit Christus in cruce specialiter ad Patrem

Explicit: insensatos et ingratos.

Contemporary addition; a later addition to the list on fol. 1r. Fol. 16vb blank.

12(12). (fols. 17ra–18rb)
Rubric: Dominica xxa post Pent'
Incipit: Videte, quomodo caute ambuletis Quantum uita nostra non est nisi quidem cursus

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 77.

13(13). (fols. 18rb–19rb)
Rubric: Item eodem die
Incipit: Redimentes tempus (Eph. 5,16) Hic nos apostolus monet ad perditi temporis recuperacionem
Explicit: quia isti usque ad finem mundi occident gladio male

Ends incomplete (?)

Fol. 19v blank.

14(14). (fols. 20ra–21rb)
Rubric: Dominica quarta post octauam epiphanie
Incipit: Simile est regnum celorum homini, qui seminavit (Matth. 13,24) Moraliter et ad edificacionem exponendo possumus dicere, quod seminator iste Deus est
Explicit: bonis gratie et glorie.

Fol. 21v blank.

15(15). (fols. 22ra–23ra)
Rubric: Dominica prima quadragesime
Incipit: Hortamur vos ne in vacuum Solent principes pugnaturi

Cf. Guilelmus Peraldus, n. 160.

16(16). (fols. 23ra–24rb)
Rubric: Dominica prima quadragesime
Incipit: Ductus est Jesus (Matth. 4,1) Non est credendum Christum coacte sed spontanee desertum intrasse
17(17). (fols. 24rb–25rb)
Rubric: Dominica prima quadragesime
Incipit: Ductus est Jesus (Matth. 4, 1) Consideravi inquit Abac' opera tua, Domine, et expavi
Explicit: ut illi non crepent in fornacem qui non hunc ventum ..... Rogemus ...

Fol. 25v blank.

18(18). (fols. 26ra–27va)
Rubric: De passione Christi
Incipit: Hodie si vocem eius audieritis (Hebr. 3,7) Hic monemur ut verba passionis dominice(?) cum affectu compassionis audiamur
Explicit: in die tribulacionis

Lower margin of fol. 27 excised.

-(19). (fols. 27vb–29ra)
Rubric: Item de passione Christi
Incipit: Stabat iuxta crucem Ihesu mater Hic Johannes Ewangelista memoratur qui
Explicit: quod nobis concedat qui pro nobis passus est

Lower part of fol. 27v blank; text continues from 27va to 28ra.

19(20). (fols. 29ra–30ra)
Rubric: Item de passione Christi
Incipit: O vos omnes, qui transitis per viam (Thren. 1,12) Hic ponit Christus vestram compassionem
Explicit: ut confundantur ab iniquitatibus suis
20(21). (fols. 30ra–31rb)
Rubric: Item de passione Christi
Incipit: Filie Sion, videte regem Salomonem (Cant. 3,11) Hic monentur anime fideles attendere et ad memoriam
Explicit: Apo. Esto fidelis usque ad mortem etc. Ad quod etc.
21(22). (fols. 31rb–32vb)
Rubric: Item de passione Christi
Incipit: Terra ne operias sanguinem meum (Job 16,19) Si infirmus medico et amicus amico et pater filio
Explicit: ... Joh. 10, 18 Nemo tollit eam a me ...

Rest of fol. 32vb blank.

22(23). (fol. 33ra–va)
Rubric: Feria tercia in pascha
Incipit: Stetit Jesus in medio discipulorum suorum .. Pax vobis (Joh. 20,26) Sciens dominus discipulos suos tempore passionis turbatos
Explicit: sufficentia nostra ex deo est.

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 44.

23(24). (fols. 33va–34ra)
Rubric: Sabato in pascha
Incipit: Pax vobis (Joh. 20,21) Christus resurgens ex mortuis
Explicit: Ps. Pax multa diligentibus legem tuam; Rogemus ...

Fol. 34v blank.

24(25). (fol. 35ra–vb)
Rubric: Item in pascha
Incipit: Tristitia implevit cor vestrum (Joh. 16,6) Dominus a discipulis suis per mortem recessurus
Explicit: non est qui li(beret) eam deus dereliquit eam
25(26). (fol. 36ra–va)
Rubric: Dominica va post pascha
Incipit: Petite et accipietis (Joh. 16,24) Hortabatur Dominus hiis verbis discipulos suos ad orandum
Explicit: Est infinitum. Jo. Gaudium vestrum nemo tollet a vobis
26(27). (fols. 36va–37rb)
Rubric: Item eodem die
Incipit: Petite et accipietis (Joh. 16,24) More legati Curie Romane Christus functus officio
Explicit: sic ergo apparet quomodo petitio possit impetrari

Cf. Guilelmus de Malliaco, n.48.

27(28). (fol. 37rb–vb)
Rubric: Item eodem die
Incipit: Petite et accipietis (Joh. 16,24) Nota, quare instante ascensione invitat nos Dominus ad petendum plenum gaudium
Explicit: ad hoc valet multum

Incomplete (?)

28(29). (fols. 38ra–39rb)
Rubric: Dominica xxiiija post Pent'
Incipit: Ambuletis digne Deo (Col. 1,10) Stultitia est laborare ad hoc, ut homo omnibus placeat
Explicit: sic ergo apparet, quis sit modus placendi Deo. Require ...
29(30). (fols. 39rb–40ra)
Rubric: Item eodem die
Incipit: Ambuletis digne Deo Illi soli placere conandum est
Explicit: Placebo domino in regione viuorum, ad quam ...

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 81.

Rest of fol. 40ra-b, 40v blank.

30(31). (fol. 41ra–vb)
Rubric: Dominica infra ascensionis
Incipit: Estote prudentes et vigilate (1. Petr. 4,7) Consuetudo(?) est, quando aliquis magnus dominus venturus est ad hospitium
Explicit: ideo Ps., expectans expectaui ...

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 51.

-(32). (fols. 41vb–43ra)
Rubric: Item eodem die
Incipit: Vos testimonium perhabebetis Causam suam scilicet salutem nostram
Explicit: veritatis nescit judicium

Rest of fol. 43ra-b, 43v blank; cancelled passage in plummet on fol. 43rb.

31(33). (fol. 44ra–vb)
Rubric: Dominica xvija post Pent'
Incipit: Solliciti servare unitatem (Eph. 4,3) Dominus Jesus per mortem transiens de hoc mundo ad Patrem
Explicit: exemplum de mala muliere

Rest of fol. 44vb blank.

32(34). (fols. 45ra–46r)
Rubric: Item eodem die
Incipit: Omnis qui se humiliat exaltabitur Quamuis homo in infimo loco
Explicit: ad quam exaltationem etc.

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 74.

Outer part of fol. 46 excised; fol. 46v blank.

33(35). (fols. 47ra–48ra)
Rubric: Dominica xxia post Pent'
Incipit: Iratus dominus eius tradidit eum tortoribus (Matth. 18,34) Hec verba nobis a Domino parabolice et similitudinarie
Explicit: irruet super eas nix. Job.

Rest of fol. 48ra-b, 48v blank.

34(36). (fols. 49ra–50ra)
Rubric: De ascensione domini
Incipit: Uir abiit via longissima (Prov. 7,19) Fecit hic Christus sicut paterfamilias
Explicit: supplicium eternum.
35(37). (fols. 50ra–51r)
Rubric: Item de ascensione domini
Incipit: Nunc consurgam dicit Dominus (ls. 33,10) Ascendere et descendere filius Dei in sua natura non poterit
Explicit: si volumus eum patronum habere

Outer part of fol. 51r excised. Fol. 51v blank.

36(38). (fols. 52ra–53rb)
Rubric: Dominica quinta post Pent'
Incipit: Nisi habundauerit justitia vestra (Matth. 5,20) Quem non corrigunt promissa blanda
Explicit: semper decrescendo redit ad occasum

Fol. 53v blank.

37(39). (fol. 54ra–va)
Rubric: Dominica vija post Pent'
Incipit: Liberi a peccato, servi autem facti Deo (Rom. 16,22) Quam magnitudo mercedis facit servitium
Explicit: viuet in eternum sicut dicitur Ge. iij, quod nobis etc.

Fol. 54vb blank.

38(40). (fol. 55ra–55vb)
Rubric: Dominica vja[sic] post Pent'
Incipit: Misereor super turbam (Marc. 8,2) Consuet(um) est, quod quilibet adultus faciliter non deserit quod in puericia consueuit, adolescens enim
Explicit: septima oratio ad Deum.

Cf. Orléans, BM, MS. 202(179) pp. 134-136.

39(41). (fol. 56ra–vb)
Rubric: Item[sic] dominica vija post Pent'
Incipit: Qui facit voluntatem patris mei (Matth. 7,21) Omnis creatura Dei voluntatem implet et obedit Deo
Explicit: solent enim afflicti portari ad domum Dei.

Rest of fol. 56vb blank.

40(42). (fol. 57ra–vb)
Rubric: Dominica xja post Pent'
Incipit: Deus propitius esto mihi peccatori (Luc. 18,13) Exemplo publicani docemur, quid petamus a Domino
Explicit: ut sic provocetur Deus ad misericordiam.
41(43). (fols. 57vb–58rb)
Rubric: Item eadem dominica
Incipit: Deus, propitius esto Pauperes et miseri

Cf. Nicolaus de Byard, n. 128.

Fol. 58v blank.

42(44). (fols. 59ra–60vb)
Rubric: Dominica xija post Pent'
Incipit: ldoneos nos fecit ministros Consueuerunt homines alicuius valoris

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 66.

Rest of fol. 60vb blank.

43(45). (fols. 61ra–62ra)
Rubric: Dominica xxja post Pent'
Incipit: In omnibus sumentes scutum fidei Quoniam sicut dicit Job vij
Explicit: et sustinendum et repellendum tela diaboli

Cf. ibid., n. 78.

44(46). (fols. 62ra–63rb
Rubric: Item eadem die
Incipit: lnduite armaturam Dei (Eph. 6,11) Sicut dicitur Job 7. Militia est vita hominis super terram, quia homo cum demonibus continuam habet pugnam.
Explicit: Ideo de Juda dicitur Mac. iij, Qui protegebat castra gladio suo

Followed by a note in a contemporary hand, 'Nota verbum dei appellatur gladius quattuor rationibus ...'

Fol. 63v blank.

45(47). (fol. 64ra–vb)
Rubric: Item eadem die
Incipit: Omne debitum dimisi tibi (Matth. 18,27) Ecce magna Domini largitas
46(48). (fol. 65ra–65vb)
Rubric: Sermo generalis
Incipit: Vere, tu es Deus absconditus (ls. 45,15) Qui nunc propheta olim videns dicebatur
Explicit: in locis tutissimis silue
-(49). (fols. 65vb–66vb)
Rubric: In cena domini
Incipit: Cum dilexisset suos Hic commedat Johannes caritatem(?) Christi erga discipulos suos, que maxime
Explicit: pro se, pro similibus et pro alienis.
47(50). (fols. 66vb–67vb)
Rubric: Item in cena domini
Incipit: Ego in medio vestrum sum (Luc. 22,27) Fuit Christus hodierna die in medio discipulis suis(?) in cena
Explicit: docuit confidentiam, Joh. in mundo pressuram

Rest of fol. 67vb blank.

48(51). (fol. 68ra–b)
Rubric: In vigilia apostolorum
Incipit: Benedictus Deus et pater Illa celestis hereditas

Cf. Petrus de Remis, n.153.

fol. 68v blank.

49(52). (fol. 69ra–vb)
Rubric: De sancto Paulo
Incipit: Dominus Deus aperuit mihi aurem (ls. 50,5) Cum aliorum sanctorum

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 94.

50(53). (fols. 69vb–71rb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Quantas ostendisti mihi tribulationes (Ps. 70,20) Verba possunt esse Christi ad beatum Paulum, in quibus exprimit Dominus duplicem statum eius
Explicit: ut baptizentur et salvi fiant. Rogemus ..

Rest of fol. 71rb blank; fol. 71v blank.

51(54). (fol. 72ra–vb)
Rubric: In purificacione beate Marie
Incipit: Suscepimus Deus misericordiam tuam (Ps. 47,10) Confidenter gratulatur Ecclesia de filio Dei hodie oblato
Explicit: ad Christum suscipiendum debita hospitii preparatio. Rogemus ...
52(55). (fols. 72vb–73va)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Postquam impleti sunt dies (Luc. 2,22) Hoc est verbum stupore plenum
Explicit: qui digne wlt festum purgationis celebrare.
53(56). (fols. 73va–74rb)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Suscepimus Deus misericordiam tuam (Ps. 47,10) Sicut exspectatum dominum diuersa precurrunt nuncia, sic et natum
Explicit: ubi omnes dicent gloriam.

Cf. Nicholas de Gorran, n. 512 (Schneyer IV.289); Thomas de Lisle, n. 254 (Schneyer V.648)

Fol. 74v blank.

54(57). (fol. 75ra–va)
Rubric: De sancta Katherina
Incipit: Mulier gratiosa inveniet gloriam (Prov. 11,16) Ad laudem virginis K. in verbis istis notantur duo
Explicit: sic laborabit et non d.[sic]

Rest of fol. 75va, 75vb blank.

55(58). (fol. 76ra–76vb)
Rubric: De sancto Bartholomeo
Incipit: Concidisti saccum meum (Ps. 29,12) Possunt esse verba beati Bartholomei, in quibus tangit in se ipso tria scilicet anime dignitatem
Explicit: exultabo in Jerusalem et gaudebo in populo meo

Rubric 'Bartholomei apostoli', fol. 76r.

56(59). (fols. 77ra–78ra)
Rubric: De sancto Martino
Incipit: Oculi mei semper ad Dominum Cum ecclesia sollempnizet hodie

Cf. Guilelmus Peraldus, n. 399.

57(60). (fols. 78ra–79ra)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Ecce sacerdos magnus (Eccli. 44,16) Ad laudem beati Martini ecclesia assumens verba proposita
Explicit: vivens et moriens utebatur cilicio.
58(61). (fol. 79ra–vb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Descripsi eam tripliciter (Prov. 22,20) Sapientiam tripliciter describit, qui cogitat, amat
Explicit: tonitruum dominice comminacionis(?) audiri non possit.
59(62). (fols. 80ra–81ra)
Rubric: De sancto Matheo
Incipit: Relictis omnibus secutus est eum (Luc. 5,11) Sicut qui habent magnas et latas terras
Explicit: Qui amat divitias fructum non capiet ex eis.

Rest of fol. 81a, 81rb, 81v blank.

60(63). (fol. 82ra–vb)
Rubric: In natiuitate domini
Incipit: Parvulus natus est nobis

Cf. Petrus de S. Benedicto, n.18.

61(64). (fols. 82vb–83va)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Parvulus natus est nobis (Is. 9,6) Hec sunt verba summe(?) accendentia cor humanum ad amorem Dei
62(65). (fols. 83va–85r)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Misericordia et veritas obviaverunt sibi (Ps. 84,11) Hiis verbis innuit propheta hodierne festivitatis mysterium
Explicit: Luc. 2. Gloria in excelsis Deo ...

Fol. 85r in one column; lower part of the leaf excised; fol. 85v blank.

63(66). (fol. 86ra–vb)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Parvulus natus est nobis (ls. 9,6) Si boni rumores libenter audiuntur maxime quando sunt insoliti
Explicit: accipiendo sororem nostram scilicet humanam naturam.
64(67). (fol. 87ra–vb)
Rubric: De sancto Vincencio
Incipit: Certamen forte dedit illi (Sap. 10,12) Commendatur in verbis istis beati Vincentii patiencia(?) et victoria
Explicit: nisi qui legitime certaverit.
65(68). (fols. 88ra–89vb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Hec id est sapientia a seductoribus tutavit illum

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 93.

Fol. 89v blank.

66(69). (fols. 90ra–91ra)
Rubric: De uno martire
Incipit: Si quis mihi ministraverit (Joh. 12,26) Sunt quedam ministeria parvi laboris et magni honoris, sicut que in auro et argento
Explicit: et Dominus nos ineffabiliter honorabit.

Rest of fol. 91ra, 91rb, 91v blank; plummet note on 91rb.

67(70). (fol. 92ra–vb)
Rubric: De annunciacione beate Marie
Incipit: Pariet autem filium et vocabis nomen eius Jesum (Matth. 1,21) Verba sunt evangelica et angelica et in hac die lingua
Explicit: et salvabo vos ab omnibus inquinamentis.
68(71). (fols. 93ra–94vb)
Rubric: De confessore et pontifice
Incipit: Exaltavi electum de plebe mea (Ps. 88,20) Non est magnum honorari a mundo, quia mundus honorat indignum sicut et dignum
Explicit: Nolite vobis thesaurizare in terra etc. ...

Lower part of fol. 94 excised.

69(72). (fol. 95ra–vb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: In memoria eterna erit justus (Ps. 111,7) Ecce quam magnum premium meretur justus
Explicit: consummatus factus est omnibus obtemporantibus causa salutis eterne
-(73). (fols. 95vb–96vb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: In memoria eterna erit justus (Ps. 111,7) Homines quandoque magnis difficultatibis se exponunt
Explicit: et rei temporalis

Rest of fol. 96vb blank.

70(74). (fols. 97ra–98ra)
Rubric: De sancto Augustino
Incipit: Vide, ne lumen, quod in te est, tenebre sint (Luc. 11,35) Hec admonitio omnibus est necessaria
Explicit: sed sub modio perverse intencionis extinguuntur.

Rest of fol. 98ra, fol. 98rb, 98v blank.

71(75). (fols. 99ra–100ra)
Rubric: De martiribus
Incipit: Fortes facti sunt in bello Si gesta fortium

Cf. Nicolaus de Byard, n. 217a.

-(76). (fols. 100ra–101va)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Fortes facti sunt in bello Sancti martires cum tirannis bellum forte habuerunt
Explicit: fortis est ut mors dilectio

Rest of fol. 101va, 101vb blank.

72(77). (fols. 102ra–103r)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Exsultabunt sancti in gloria (Ps. 149,5) Hic exprimit propheta statum martyrum quoad presentem peregrinationem

Outer part of fol. 103 excised; 103v blank.

73(78). (fols. 104ra–105ra)
Rubric: De sancto Johanne Baptista
Incipit: De ventre matris mee recordatus est nominis mei (Is. 49,1) Licet secundum ordinem prophetie verba ista aliter exponantur
Explicit: exemplum percipiemus.
74(79). (fols. 105ra–106va)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Numquid produces luciferum (Job 38,32) Johannem Baptistam, ille enim non fuit stella noctis
Explicit: Helias autem significatur per vesperem. Rogemus ...
75(80). (fols. 106va–108ra)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Erit magnus coram Domino (Luc. 1,15) Non parva est Johannis consideratio, que augetur
Explicit: Omnis arbor, que non facit fructum bonum ...
76(81). (fols. 108ra–109ra)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Inter natos mulierum (Matth. 11,11) Laudes angeli et laudes populi laudes prophete
Explicit: in omnibus singularis, mirabilis super omnes. Rogemus ..

Cf. Bordeaux, BM, MS. 297 f. 137ra.

Rest of fol. 109ra, 109v blank.

77(82). (fols. 110ra–111va)
Rubric: De assumpcione beate Marie
Incipit: Ecce nubecula parva (3. Reg. 18,44) In verbo proposito commendatur assumpcio virginis sub methaphora
Explicit: Positus est thronus etc.

Matthaus de Aquasparta (?), Assisi 460 f. 164v.

78(83). (fols. 111va–113rb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: lntroduxit me rex in cellam (Cant. 2,4) Regina et domina angelorum hiis verbis gloriatur se, a rege regum
Explicit: in loco excellentiori debuit collocari. Rogemus ... ·

Part of fol. 113 excised. Fol. 113v blank.

79(84). (fol. 114ra–vb)
Rubric: De sancta cruce
Incipit: Mihi absit gloriari (Gal. 6,14) Hic nos docet apostolus spernere falsam et inanem gloriam
Explicit: et omnia, que in mundo sunt, contempnere
80(85). (fols. 114vb–115va)
Rubric: Item de eadem
Incipit: Mihi absit gloriari (Gal. 6,14) In hoc verbo apostolus instruit, in quo gloriandum est, scilicet in cruce
Explicit: pauci ingrediuntur per eam sed fugiunt eam.

Fol. 115vb blank.

81(86). (fols. 116ra–117rb)

The first line of fol. 116ra is the end of item 91(96).

Rubric: De sancto Jacobo
Incipit: Nescitis, quid petatis (Matth. 20,22) Verbum est evangelii hodierni et dictum est ad Jacobum et Johannem
Explicit: venenum evacuabitur et juvenes⟨c⟩ant(?) per gloriam immortalitatis, ad quam ...

Rest of fol. 117rb, 117v blank.

82(87). (fol. 118ra–vb)
Rubric: In vigilia epiphanie
Incipit: Accipe puerum et matrem eius (Matth. 2,13) Verba sunt angelica ad premuniendum(?) Joseph contra maliciam
Explicit: et supplendum hunc defectum.
83(88). (fols. 118vb–119vb)
Rubric: De innocentibus
Incipit: Innocentes et recti adheserunt mihi (Ps. 24,21) His verbis Dominus commendat beatos parvulos, qui eum confessi sunt
Explicit: Exod. 34,3 Nullus ascendat tecum ...

Rest of fol. 119vb blank.

84(89). (fols. 120ra–121ra)
Rubric: De uno confessore
Incipit: Dilectus Deo et hominibus Verba ad littera dicta sunt de Moyse et competenter [erasure of several lines]
Explicit: per que obliuioni tradimur

Schneyer compares Guilelmus Peraldus, n. 380.

Fol. 121rb, 121v blank.

85(90). (fols. 122ra–123vb)
Rubric: De sanctis Johanne et Paulo
Incipit: Quis separabit nos a caritate Christi (Rom. 8,35) Hoc potuit dicere apostolus, qui alibi dixit: Nihil mihi conscius sum
Explicit: non indiget suffragio et cum indigeret non habuit

Rest of fol. 123vb blank.

86(91). (fol. 124ra–124vb)
Rubric: De apostolis
Incipit: Hoc est preceptum meum (Joh. 15,11) In festis apostolorum leguntur frequenter Ewangelia, in quibus agitur de dilectione
Explicit: si diligeret patrem non clauderet viscera in filio
87(92). (fols. 124vb–126ra)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Hoc est preceptum meum (Joh. 15,11) Deus attendens quod hominum alii sunt pauperes
Explicit: Qui odit fratrem suum ...
88(93). (fols. 126ra–127va)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Hoc est preceptum meum (Joh. 15,11) Dicitur communiter, qualis est dominus, talem oportet esse familiam
Explicit: et tempus aversionis aliene.
89(94). (fols. 127ra–128vb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Hoc est preceptum meum (Joh. 15,11) Morem quem papa servat in suis litteris, Dominus sequitur in obseruantia caritatis
Explicit: ut diligatis inimicus. Rogemus ...
90(95). (fols. 128vb–129rb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Hoc est preceptum meum (Joh. 15,11) Christus a discipulis jam recessurus
Explicit: ad implere iubemur. Potest mihi

Apparently breaks off incomplete.

Fol. 129v blank.

91(96). (fols. 130ra–vb, 116ra)
Rubric: Item[sic] sancto Jacobo
Incipit: Calicem quidem meum bibetis (Matth. 20,23) Verbum hoc dictum est Jacobo et Johanni petentibus per matrem
Explicit: Ve qui potum dat amico suo (fol. 116ra) mittens fel suum, et inebrians etc.

Text continues on fol. 116ra.

92(97). (fol. 131ra–vb)
Rubric: De sancto Mathia
Incipit: Tu, Domine, qui omnium corda nosti (Act. 1,24) Verba sunt apostolorum, qui post ascensum Domini
Explicit: et ideo ille de loco ministerii et apostolatus||

Imperfect, end missing.

93(98). (fols. 132ra–133r)
Rubric: De sancto Nicolao
Incipit: In tempore iracundie factus est reconciliatio (Eccli. 44,17) lsta verba conveniunt beato N., qui fuit reconciliator hominum erga Deum
Explicit: sic igitur patet, quod VII modis placatur ira Dei. Rogeinus ...

Outer part of fol. 133 excised; fol. 133v blank.

94(99). (fols. 134ra–135ra)
Rubric: De sancto Dominico
Incipit: Vidi angelum descendentem de celo (Apoc. 18,1) Verba proposita assumuntur ad laudem beati Dominici et possunt de ipso convenienter exponi
Explicit: Nota de miraculo panum et de aliis etc.
-(100). (fols. 135ra–136va)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Electus meus complacuit sibi Licet ad litteram illud dicitur de filio dei, potest tamen ad presens de beato Dominico exponi
Explicit: et habitum ordinis ostendit ei. Rogemus ...

Fol. 136vb blank.

95(101). (fols. 136ra–138r)
Rubric: In kathedra Petri
Incipit: Tibi dabo claves (Matth. 16,18) Hiis verbis facta est beato Petro promissio auctoritatis, que hodie fuit opere adimpleta
Explicit: in vinculo pacis.

Outer part of fol. 138 excised; fol. 138v blank.

96(-). (fol. 139ra–va)
Incipit: Beati oculi, qui vident (Luc. 10,13) Hoc loquebatur Dominus de visione corporali conjuncta spirituali
Explicit: probavi quod media pars etc.
-(-). (fols. 139va–140rb)
Incipit: Beati oculi, qui vident (Luc. 10,13) Omnes secundum Ambrosium volunt esse beati, etiam mali
Explicit: exterius in opere. Rogemus ...

Fol. 140v blank.

97(-). (fols. 140rb–142va)
Incipit: Querite primum regnum Dei (Matth. 6,33) Quoniam Deus os homini sublime dedit
Explicit: sicut lapides laterales meditullium sursum secum ferunt. Rogemus ...

Fol. 142vb blank; lower part of fol. 142 excised.

98(-). (fol. 143ra–va)
Incipit: Querite primum regnum Dei (Matth. 6,33) Ecce quam liberalis princeps regum terre, qui militibus suis
Explicit: Querite primum regnum Dei
99(-). (fols. 143vb–145ra)
Incipit: Que seminaverit homo Multi sunt qui appropinquante

Cf. Guilelmus de Malliaco, n. 71.

100(-). (fols. 145ra–146rb)
Incipit: Que seminaverit homo (Gal. 6,8) Sicut dicit glossa super illud Ps. Euntes ibant et flebant
Explicit: debes seminare in terra propria. Rogemus ..

Rest of fol. 146rb, 146v blank.

101(-). (fol. 147ra–vb)
Incipit: Abiciamus opera tenebrarum (Rom. 13,12) Ut honorifice possimus suscipere novum regem
Explicit: potest salvare animas vestras.
102(-). (fols. 147vb–148va)
Incipit: lnduamur arma lucis (Rom. 13,12) Hiis verbis hortatur nos apostolus ut in occursum novi regis
Explicit: dicit apostolus: Induamur.

Rest of fol. 148va, 148vb blank.

103(102). (fols. 149ra–150rb)
Rubric: In decollacione beati Johannis
Incipit: Testis meus fidelis (Apoc. 2,13) Verba ista sollemnitati conveniunt hodierne, in quibus Dominus innuit nobis tria
Explicit: luxurioso convivio Rogemus ..

Rest of fol. 150rb blank; fol. 150v blank.

104(103). (fol. 151ra–vb)
Rubric: De sancto Augustino
Incipit: Aperuit os eius et implevit illum spiritu sapientie (Eccli. 15,5) Hic commendatur Dei largitas in gratie infusione
Explicit: quoniam non intellexerunt opprobrium.
105(104). (fols. 151vb–152vb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Implevit illum spiritu sapientie (Eccli. 15,5) His verbis commendatur sanctus ille a plenitudine gratie
Explicit: quia nullus intellectus intelligit in eternum peribit.

Rest of fol. 152vb blank.

106(105). (fol. 153ra–vb)
Rubric: De uno martire
Incipit: Usque ad mortem certa Communis proborum sententia hec est, quod maluit gloriose mori quam ignominiose fugere

Cf. Petrus de S. Benedicto, n. 197.

Rest of fol. 153vb blank.

107(106). (fol. 154ra–vb)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Si quis mihi ministraverit homo (Joh. 12,26) Filius regis leprosum populum suo sanguine mundavit
-(107). (fols. 154vb–155va)
Rubric: Item de eodem
Incipit: Si quis mihi ministraverit homo (Joh. 12,26) Separitur quandoque ministerium parvi laboris et magni honoris, sicut quod exercetur in argento et auro
Explicit: in medio synagoge elidat te

Cf. item 66(69) above.

Rest of fol. 155v blank.

108(108). (fol. 156ra–vb)
Rubric: (fol. 156r) De sancto Stephano
Incipit: Lapidabant Stephanum (Act. 7,58) Proponitur nobis hoc certamen quod rex celorum dignatus est aspicere
Explicit: illi digni essent a quibus volebat horrida supplicia removere

Rest of fol. 156v blank.

109(109). (fol. 157ra–va)
Rubric: In epiphania domini
Incipit: Ubi est natus rex Judeorum (Matth. 2,2) Hec est interrogacio trium magorum, qui incitati lumine stelle
Explicit: panem desiderabilem non manducabam
110(110). (fols. 157va–158ra)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Cum natus esset Jesus (Matth. 2,1) In his Magis multa inveniuntur commendabilia
Explicit: gratia autem facit perseverare
111(110). (fol. 158ra–vb)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Ubi est qui natus est Hec est interrogacio magorum, id est sapientium. Nam Latine sapientes, Grece philosophi, Persice dicuntur Magi
Explicit: Adoracio etiam aliquid impetrare.

Cf. Bertholdus de Regensburg, n. 104 (?).

112(-). (fol. 159ra–va)
Incipit: Cum natus esset Jesus (Matth. 2,1) In isto tanguntur tria, scilicet nostra confusio
Explicit: judex fiat Dominus. Rogemus ...
113(-). (fol. 159va–b)
Incipit: Vidimus stellam eius (Matth. 2,2) Reges isti propter magnitudinem scientie Magi appellantur
Explicit: Pulsat per inspiracionem. Apo. iii. Ego sto ad hostium et pulso etc. Heu

Imperfect, end missing.

114(111). (fol. 160ra–vb)
Rubric: In festiuitate Philippi et Jacobi
Incipit: Domine ostende nobis Patrem (Joh. 14,8) Verba condigna habet Philippus quia os lampadis
Explicit: dicent montibus: Cadite super nos, Apoc.
115(112). (fols. 160vb–161vb)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Tanto tempore vobiscum sum (Joh. 14,9) Hoc est verbum exprobrantis et operantis et instruentis

Imperfect, end missing.

Rest of fol. 161vb blank.

116(113). (fols. 162ra–163rb)
Rubric: In nativitate beate Marie virginis (fol. 162r)
Incipit: Afferamus ad nos archam federis Dni (1. Reg. 4,3) Verba ista dicebant filii Israel afflicti a Philistinis et possunt exponi de presenti festivitate
Explicit: non exauditur qui clamare dissimulat.
117(114). (fols. 163rb–164vb)
Rubric: Item in eodem
Incipit: Sapientia edificavit sibi domum (Prov. 9,1) Hec domus est beata virgo, quam Dei Filius elegit in habitatione sibi
Explicit: in omni gratia et virtute
-(-). (fols. 164vb–167ra)
Incipit: Sapientia edificavit sibi domum (Prov. 9,1) Domus ista est beata virgo, que ante secula ordinata est
Explicit: quoniam ab ipso me illa(?) recepturum spero

Stegmuller's item 118, with incipit 'Qui omnia novit (Job 21 ?) Domine tu scis omnia' has not been found.

119(115). (fol. 167ra–vb)
Rubric: De anima
Incipit: Benedic anima mea Domino (Ps. 102,1) Et merito, quia ipse nobilior omnibus creaturis
Explicit: utilissimus et nobilissimus
Language(s): Latin

Physical Description

Secundo Folio: vide ne lumen
Form: codex
Support: parchment
Extent: i (parchment) + 167 + i (parchment) leaves
Dimensions (leaf): 170 × 115 mm.
Foliation: i, 1-168 in modern (19th-cent.) pencil. Medieval foliation in top margin in red ink, Arabic numerals, 20-149 (= fols. 3-138), 10-19 (fols. 139-148), 150-167 (164 repeats) (fols. 149-167). indicating missing text; fols '10' - = modern 139-

Collation

Not determined: too tightly bound. Fol. 1-2 are the first two leaves of a quarterion, the last two leaves cancelled. Quire numbers (?) 'xxii' (fol. 74v) and 'xxx' (fol. 167v).

Layout

Frame-ruled in plummet; double column of c. 29-41 unruled lines. Overall ruled space typically c. 140 × 95 mm.

Hand(s)

Informal textualis, s. xiiiex/xivin, mostly by one hand, additions by more than one contemporary hands.

Decoration

Occasional rubrication.

No other decoration.

Binding

Brown tanned calf over laminated pulpboard for Archbp. Laud, 1637–1639. Binding with original blue cord ties.

History

Origin: late 13th or early 14th century ; Germany

Provenance and Acquisition

Mainz, Carthusian abbey of St Michael: identifiable as K XIII S in cat. i = K XI Qn in cat. ii (Mainz StB Hs I 576 fol. 155r), 'Sermones de tempore et de sanctis', by second folio 'vide ne lumen'.

William Laud, 1573–1645: Ex-libris inscription of Archbp. Laud, dated 1638, at the lower margin of fol. 2v.

Given to the Bodleian as part of his third donation, dispatched on 28 June 1639.

Record Sources

Description by Matthew Holford and Alison Ray, January 2024. Previously described in the Quarto Catalogue (H. O. Coxe, Laudian Manuscripts, Quarto Catalogues II, repr. with corrections, 1969, from the original ed. of 1858–1885).

Digital Images

Digital Bodleian (full digital facsimile)

Last Substantive Revision

2024-01-05: Description revised for Mainz digitization project.