A catalogue of Western manuscripts at the Bodleian Libraries and selected Oxford colleges

MS. Laud Misc. 430

Summary Catalogue no.: 1216

Saints' lives: A Germany, 14th century, second half; B Italy, 13th century; C Germany, 14th century, second half

Physical Description

Three units: A, fols. 1–10; B, fols. 11–23; C, fols. 24–86. B is annotated by the main scribe of A, and the two parts were together by the late fourteenth century. A and B (probably from Mainz) were joined with C (from Eberbach) by Laud.
Extent: 86 fols.

Binding

Laudian binding in reversed calf.

Tags in part C.

History

Provenance and Acquisition

Fols. 1-23, Mainz, Carthusian abbey of St Michael: very probably identifiable as part (items 14-17) of G XV P in catalogue 1 and catalogue 2 (StB Mainz Hs I 576): '... Vita S. Hylarionis heremite Et Karileffi abbatis Et Yuonis confessoris Passio S. Katarine virginis ...'. The other sections of G XV P are not known to survive.

William Laud, 1573–1645, 1638.

Part of his third donation to the Bodleian, 1639.

MS. Laud Misc. 430 – Part A (fols. 1–10)

Contents

Language(s): Latin

1. (fols. 1r–3v)
Jerome, Vita S. Hilarionis
Incipit: || (c. 16) Delatus ergo in lectulo. Cum solam lignam
Explicit: illum locum dilexerat
Final rubric: Explicit vita beati hylarionis

Imperfect at beginning.

2. (fols. 3v–6v)
Vita Carilephi abbatis
Rubric: Incipit vita beati carilephi abbatis
Incipit: Vitam beatissimi carilephi sacerdotis Anisolensis cenobii narraturus sanctum inuoco spiritum
Explicit: sanctam etiam congregacionem qui(?) a[sic] beatissimi sacerdotis carilephi reliquias excubat[sic] quasi prostratus eorum sanctis vestigiis suppliciter deprecor ut mei memores esse dignentur et suis me precibus omnipotenti domino commendare non desinant. Quatenus et hic ab emulorum insidiis merear liberari et in diuino examine meorum consequi veniam delictorum. Christo prestante qui uiuus et uerus est deus cum patre et spiritu sancto […]

Followed by a note that the deposition of the saint is celebrated on the kalends of July.

Cf. BHL 1568

3. (fols. 7r–9v)
Vita S. Ivonis Trecorensis
Rubric: Incipit vita sancti yuonis confessoris
Incipit: Cum nostris temporibus quandam stellam nouam in celi celorum firmamento produxerit altissimus per cuius splendorem decoraretur celestia
Explicit: hylarescat et tripudiat Britania de qua tam inclita soboles et co(mmun)is est assumpta et in regno paradisi collocata. Cuius meritis et precibus ad ipsum paradisum christus dei filius nos perducat qui […]
Final rubric: Explici^un^t vita miracula et canonizacio beati yuonis presibiteri de Brytania et Incipit officium in festo ipsius decantandum

Cf. BHL 4631 , longer than the printed text

4. (fols. 9v–10r)
Office of St Yves
Rubric: Ad primas vesperas super psalmos
Incipit: Sacerdos yuo gloriosus summe collaudetur quia ab infancia uitam suam deo dedicauit
(fol. 10v)
Rubric: De sancto erasmo oracio
Incipit: Deus in cuius virtute beatus erasmus pontifex et martir tuus deuicit vniversa tormenta
Rubric: Lectiones
Incipit: Gloriosus et deo dilectus Ierasmus pontifex orta in anchiochea ciuitate

Added, fifteenth century.

Physical Description

Form: codex
Support: parchment (palimpsest, the lower text perhaps a roll of documents)
Dimensions (leaf): 283–295 × c. 210 mm.

Layout

Written space c. 225–30 × c. 170 mm.

Hand(s)

Cursive

Decoration

Coloured initial.

History

Origin: 14th century, second half or end ; Germany

MS. Laud Misc. 430 – Part B (fols. 11–23)

Contents

Language(s): Latin

1. (fols. 11r–20r)
Passio sancte Katerine
Incipit: Incipit prologus in passione beate katerine uirginis et martiris
Incipit: Cum sanctorum forcia gesta ad memoriam posterorum transcribimus
Rubric: Incipit passio
Incipit: Tradunt annales historie quod Constantinus
Explicit: ad passionem properauit. Cui est honor […]

BHL 1663

Correction and insertions, fols. 12r margin, 11v margin, 12v margin, by the hand of fols. 1r-10r

Followed by hymns for St Katherine:

Incipit: (fol. 10r) Aue gemma claritatis ad instar carbunculi […] Katerina uirgo felix

Chevalier 1807

Incipit: Katerine collaudemus uirtutum insignia

Chevalier 2693; AH 52.245

Incipit: (fol. 10v) Pange lingua gloriose uirginis martirium

Chevalier 14454; AH 52.246

Incipit: Presens dies expendatur in eius preconium

Chevalier 15310; AH 52.247

2. (fol. 21r–23v)
Life of St. Blaise
Rubric: Incipit passio sancti Blasii martiris
Incipit: Ex sabastia quidem capadocie martyres sibi elegit dominus
Explicit: Audiens uero beata illa senex transitum sancti martyris […] Passus est enim beatissimus christi martyr blasius in sebastia ciuitate inperante agricolao. Regnante domino nostri iesu christo, cui est honor et gloria in secula seculorum.

BHL 1370

Physical Description

Form: codex
Support: parchment, Italian
Dimensions (leaf): c. 290 × c. 210 mm.

Layout

Ruled space 220 × 175 mm. . Fols. 11–20 below top line, fols. 21–23 above top line.

Hand(s)

Textualis

Decoration

Red initial with penwork decoration in lilac, fol. 11r.

Coloured red initials, sometimes with simple decoration.

History

Origin: 13th century ; Italy

MS. Laud Misc. 430 – Part C (fols. 24–86)

Contents

Language(s): Latin

1. (fols. 24r–86r)
Theodericus Thuringus (Dietrich von Apolda), Life of St. Elizabeth of Hungary (recensio Rheinhardbrunnensis altera, with miracula and appendices)
Rubric: Incipit prologus in librum de uita et morte et miraculis beate elyzabeth
Incipit: Cvm de vita et moribus et morte miraculisque beate Elyzabeth perscrutari
Rubric: (fol. 24v) Incipit distinctio librorum
Rubric: (fol. 26v) Incipit liber primus de nobilitate parentum beate Elyzabeth primum capitulum
Incipit: Eo tempore quo Philipus sueuorum dux
Explicit: (fol. 61v) sed nulla uel tam leuis cui facilime resistebat

BHL 2498 , , as pr. G. Pray, Vita Elisabethae Viduae (1770), 33–163

Rubric: (fol. 61v) Incipit de miraculis
Incipit: Tunc nimirum et alia que non fidelibus
Rubric: Registrum miraculorum
Rubric: (fol. 62r) Incipiunt miracula a sede apostolica approbata et primo de diuersis languoribus curatis
Incipit: Guta de gydenkap moguntinensi dycesis
Explicit: (fol. 78v) iuratus per totum concordat cum markolfo

BHL 2499 , as pr. Pray, pp. 163–218.

Rubric: (fol. 78v) Epistola examinatorum miraculorum ad dominum papam trasmissam
Incipit: Sanctissimo patri ac domino Gregorio ... Sifridus miseracione diuina archiepiscopus Mog’ ... Paternitatis uestrae litteras accepimus
Explicit: uel supplendum

Cf. BHL 2491

Followed by bk. VIII, cc. 8–15, of the first recension of Dietrich von Apolda's life ( BHL 2496 , ), as pr. Surius, De probatis sanctorum vitis, Nov. (1618), 438–440.

Rubric: (fol. 79r) De examinacione miraculorum
Incipit: Igitur pater sanctissimus gregorius papa nonus de transmissis
Rubric: (fol. 81v) Epylogus breuis
Incipit: Porro sicut electa deu famula
Final rubric: Expliciunt libri de uita et morte et miraculis beate Elyzabeth
Rubric: (fol. 82r) Incipit sermo angeli qui instruxit beatam Elyzabeth de statu perfectionis
Incipit: Apparuit sancte Elizabeth angelus
Explicit: uestros oculos auertatis

BHL 2500

Rubric: (fol. 82v) Epistola gregorii pape de canonizacione beate elyza
Incipit: Gregorius episcopus ... Gloriosus deus in maiestate sua

BHL 2492 ; Jaffé 9929

Rubric: (fol. 84r) Littera domini innocencii quarti de translacione beate elyzabeth
Incipit: Innocentius episcopus ... Dilectorum filiorum magistri et fratrum theutonicorum hospitalis sancte marie Ierosolimitam

BHL 2501 ; Jaffé 13856

Incipit: (fol. 84v) Huius igitur mandati auctoritate
Explicit: Ad hoc in predicto religiosorum loco […] qui est benedictus in secula seculorum amen

BHL 2502

Rubric: (fol. 85r) De uiro religioso cui in die mortis sue beata elyzabet apparuit
Incipit: Est in thuringia cenobium
Explicit: pro curatrice dominum benedixit

BHL 2503

Rubric: (fol. 85v) De conrado lantgrauio
Incipit: Dulcis memorie frater conradus
Explicit: et regnat deus per infinita secula seculorum amen

BHL 2504

Rubric: (fol. 86r) Genealogia sancte elyzabeth diletricis christi
Incipit: Anno incarnacionis uerbi Mo CCo septimo
Explicit: qui accepit vxorem regis Vngarie filiam Elyzabeth

Physical Description

Form: codex
Support: parchment
Dimensions (leaf): c. 295–300 × c. 210 mm.

Layout

Ruled space 205 × 155 mm.

Hand(s)

Textualis

Decoration

Puzzle initials in red and blue with penwork in red and blue.

Coloured red and blue initials, sometimes with penwork decoration.

History

Origin: 14th century, second half or end ; German

Provenance

Eberbach, Cistercian abbey: ex libris, fol. 86r, 'comparatus per dominum Nycolaum Abbatem', probably Nikolaus II von Boppard (1392–1407), perhaps Nikolaus III (-1447).

Probably identifiable as h 6 in the Eberbach library catalogue of 1502.

Annotated probably by the Eberbach monk Johannes Carbo von Mainz (-1616).

Additional Information

Record Sources

Description adapted (November 2019, revised (part A, provenance) Dec. 2023) by Matthew Holford from the following sources, with additional description (content, dimensions, decoration, provenance):
Nigel F. Palmer, Zisterzienser und ihre Bücher: die mittelalterliche Bibliotheksgeschichte von Kloster Eberbach im Rheingau (Regensburg, 1998), pp. 188, 242, 292, 315 (fragment 35) [physical description, date, origin, provenance]
Otto Pächt and J. J. G. Alexander, Illuminated Manuscripts in the Bodleian Library, Oxford , 3 vols. (1966–1973) I, no. 142 [part C: decoration].
H. O. Coxe, Laudian Manuscripts, Quarto Catalogues II, repr. with corrections, 1969, from the original ed. of 1858–1885 [contents, acquisition]

Digital Images

Digital Bodleian (full digital facsimile)
Digital Bodleian (1 image from 35mm slides)

Bibliography

Last Substantive Revision

2019-11-20: Description revised for Polonsky German project