Merton College MS. 15

Former shelfmark: B. 2. 3

HOMILIARY PART II; c. 1200

Language(s): Latin

fol. iv blank.

On fols. 1–2 is a table of the homilies, with a preface explaining the organization of the collection: ‘Prima dominica post octauas Pentecostes usque ad aduentum Domini Omeliaris estiualis pars secunda. Quoniam uero non solum temporis presentis particula set etiam tocius anni sicut diuise sunt quatuor partes primo semper ordine uoluminis euoluto, iterum secundo ordine quasi supplementum lectionis continent, et non solum hoc sed etiam in utroque ordine non omnia suo loco scribuntur propter diuersa exemplaria que non semper suo tempore ad manus haberi poterant, ne lector per has diuisiones ordinum seu transplantationes locorum legendi confusionem incurrat, iccirco huic particule sicut unicuique ceterarum prescriptis capitulis omnia sub uno ordine et competenti locorum distinctione colliguntur, apposito dumtaxat unicuique capitulo quid in quo ordine contineatur hoc modo.’

After listing the sermons in arts 1–3, art. 4 is headed ‘Preter illa que in serie huius uoluminis continentur quorum hic sunt prescripta capitula, sunt in fine uoluminis sermones sancti Augustini de diuersis rebus quorum hic sunt subiuncta capitula.’

1. (fols. 2v-69v)

Homilies on the Sunday Gospels, Pent. 1–24

1.1. (fols. 2v-6v)

Rubric: Homo quidam erat diues qui induebatur purpura ...; Omelia lectionis eiusdem beati Gregorii pape habita ad populum in basilica Sancti Laurentii martiris.

Incipit: In uerbis sacri eloquii f. k. prius seruanda est ueritas historie

Gregory, Hom. in Evang. II, 40.

1.2. (fols. 6v-7)

Rubric: Item sermo sancti Augustini episcopi de eadem lectione

Incipit: Aduertit sanctitas uestra f. k. et mecum ut arbitror tota mentis intentione perspexit

AUGUSTINE, Serm. 367

1.3. (fols. 7–10)

Rubric: Dixit Iesus discipulis suis similitudinem hanc Homo quidam fecit cenam magnam ...; Omelia lectione eiusdem beati Gregorii pape habita ad populum in basilica sanctorum apostolorum Philippi et Iacobi

Incipit: Hoc distare f. k. inter delicias corporis et cordis solet

Gregory, Hom. in Evang. II, 36

1.4. (fols. 10v-11)

Rubric: Item sermo sancti Augustini de eadem lectione

Incipit: In euangelio ad cenam uocati sumus

Augustine, Serm. 112

1.5. (fols. 11–16 )

Rubric: Accesserunt ad Iesum publicani et peccatores ut audirent illum ...; Omelia lectione eiusdem beati Gregorii pape habita ad populum in basilica sanctorum Iohannis et Pauli

Incipit: Estiuum tempus quod corpori meo ualde contrarium est

Gregory, Hom. in Evang. II, 34

1.6. (fols. 16–17)

Rubric: Dixit Iesus discipulis suis Estote misericordes sicut et pater uester ...; Sermo ex commentario uenerabilis Bede presbiteri de eadem lectione

Incipit: Misericors est Deus super ingratos et malos

Explicit: eicere festucam de oculo fratris

Final rubric:

Bede, In Luc. 6: 36–42

1.7. (fols. 17–18)

Rubric: Item sermo sancti Augustini episcopi de eadem lectione

Incipit: Modo cum euangelium legeretur audiuimus Dominum dicentem Nolite iudicare

Augustine, Serm. 148

1.8. (fols. 18–19)

Rubric: Sermo beati Iohannis episcopi de Dauid ubi Goliath immanem hostem deuicit

Incipit: Dominus Deus cum Dauid regem populo destinasset

JOHN CHRYSOSTOM, Serm. lat. 14

1.9. (fols. 19–20)

Rubric: Cum turbe irruerent ad Iesum ...; Sermo ex commentario uenerabilis Bede presbiteri

Incipit: Stagnum Genesareth idem dicunt esse quod mare Galilee

Bede, In Luc. 5: 1–11

1.10. (fols. 20–1)

Rubric: Item sermo ex commentario Sancti Ambrosii episcopi de eadem lectione

Incipit: Ascendens autem in unam nauim que erat Symonis

Explicit: uiuificandi habeant potestatem

Ambrose, In Luc. IV, 68–79

1.11. (fols. 21–2)

Rubric: Factum est autem cum turbe irruerent ad Iesum ...; Turbe id est omnes gentes irruerunt ad credulitatem filii Dei ut dicitur Venient ab oriente et occidente et reliqua

Incipit: Stagnum mare significat seculum

Explicit: iudicantes duodecim tribus Israel

Unidentified.

1.12. (fols. 22–3)

Rubric: Sermo beati Iohannis de Absalon ubi Dauid patrem persequitur et quomodo de prelio fugiens arboris ramo suspenditur

Incipit: Perdidit Absalon scelestissimus mentem

Explicit: per patris exitium uoluit intulisse

Ps.-LEO, Serm. ined. 8: PL 56. 1151–4

1.13. (fols. 23–4)

Rubric: Dixit Iesus discipulis suis Amen dico uobis nisi abundauerit iusticia uestra ...; Omelia lectione eiusdem excerpta de diuersis tractoribus

Incipit: Id est nisi non solum illa minima precepta impleueritis que inchoant hominem

Incipit: Pergendum autem non pedibus

Explicit: ad id quod agere ceperas offer munus tuum

SMARAGDUS, In Matt. 5 (PL 102. 403–5), Augustine, De Sermone Domini in Monte I, 9. 21–10. 28.

1.14. (fols. 24–5)

Rubric: Item sermo sancti Augustini episcopi de eadem lectione

Incipit: Sancti euangelii capitulum quem modo cum legeretur audiuimus ualde nos terruit

Augustine, Serm. 55

1.15. (fols. 25–6v)

Rubric: Item omelia Claudii presbiteri de eadem lectione

Incipit: Qui putant precepta ueteris testamenti districtiora esse quam noui

Explicit: offers munus tuum Domino nostro Iesu Christo cui ...

HAIMO II, 25 (PL 118. 629–34)

1.16. (fols. 26v-7)

Rubric: Cum turba multa esset cum Iesu nec haberent quod manducarent ...; Omelia sancti Eusebii episcopi de eadem lectione

Incipit: In illis diebus ait euangelista cum turba multa esset cum Iesu

Incipit: Sed requiramus quod ait superius

Explicit: repleti sumus dono Spiritus Sancti per D. n. I. C. qui ...

Ps.-MAXIMUS (PL 57. 744A-6)

1.17. (fols. 27–8v)

Rubric: Item unde supra sermo ex commentario uenerabilis Bede presbiteri

Incipit: In hac lectione f. k. consideranda est in uno eodemque redemptore nostro

Bede, In Marc. 8: 1–8

1.18. (fols. 28v-31)

Rubric: Item sermo ex commentario sancti Ambrosii episcopi de eadem lectione

Incipit: Postea quoniam apostoli ad euangelizandum regnum Dei sunt destinati

Explicit: passionibus triumpharunt

Ambrose, In Luc. 6. 69–83

1.19. (fols. 31–2v)

Incipit: Dixit Iesus discipulis suis Attendite a falsis prophetis qui ueniunt ...; Quod paulo superius spaciosam et latam uiam nominauit

Explicit: (ends impf.) sed in inuocatione d(?).

ORIGEN, Hom. 5 in Matt. 7: 15–21

The items missing with quires 5–6 can be identified from the table of contents, as follows: 20. Dixit Iesus discipulis suis Attendite a falsis prophetis. Ex commentario Ieronimi Attendite a falsis prophetis. 21. Dixit Iesus discipulis suis Homo quidam erat diues. Omelia Ieronimi Quis sit uillicus iniquitatis. JEROME, Epist. 121, 6. 22. Ex commentario Bede. In uillico hoc quem Dominus eiciebat. BEDE, In Luc. 16: 1—. 23. Omelia Augustini Quod ammonemur ammonere. AUGUSTINE, Serm. 113. 24. Cum appropinquaret Iesus Ierusalem. Omelia Gregorii pape Lectionem breuem sancti euangelii. GREGORY, Hom. in Evang. II, 39. 25. Ex commentario Ambrosii Deus templum suum non mercatoris. AMBROSE, In Luc. 9. 18. 26. Dixit Iesus ad quosdam qui in se confidebant. Ex commentario Bede Quia parabolam Dominus. BEDE, In Luc. V, 18 (64). 27. Omelia de diuersis Phariseus in templo. ISIDORE, Sent. 3. 28. Exiens Iesus de finibus Tyri. Omelia Bede Tyrus urbs fenicum condita. Beg. as ISIDORE, Etym. XV. 1. 27. 29. Dixit Iesus discipulis suis Beati oculi. Ex commentario Bede Non oculi scribarum et phariseorum. BEDE, In Luc. 10: 23—

1.30. (fols. 33–4)

Rubric: Ex commentario Ambrosii

Incipit: Ecce quidam legisperitus. (Luc. 10: 26; beg. impf.) ciunt. Ceterum qui potest facere oret ut uelit et qui uult facere

Explicit: et sterilis penas quas non sperauit inueniat

The last bit is in Rather of Verona, Praeloquia, 1. 44 (ending at CCSL cont. med. 46A, p. 44 line 1514), citing Chrysostom; the passage is not identified by Rather’s editor

1.31. (fols. 34–5)

Rubric: Dixit Iesus discipulis suis Nemo potest duobus dominis seruire ...; Sermo ex commentario uenerabilis Bede presbiteri de eadem lectione

Incipit: Nemo potest duobus dominis seruire quia nemo potest simul transitoria et eterna diligere

Explicit: ex habundanti superadditur

Bede, In Luc., beg. as V. 16, ends as IV. 12.

1.32. (fols. 35–6)

Rubric: Item sermo ex commentario beati Ambrosii episcopi

Incipit: Nemo seruus potest duobus dominis seruire non quia duo sed unus est dominus

Explicit: et ipse te enutriet

Ambrose, In Luc. 7, beg. as 244, ends as 130.

1.33. (fols. 36–7)

Rubric: Ibat Iesus in ciuitatem que uocatur Naim ...; Sermo ex commentario uenerabilis Bede presbiteri

Incipit: Naim ciuitas est Galilee in secundo miliario Tabor montis

Explicit: semper in corda mittendo

Bede, In Luc. II. 7. 11–16

1.34. (fol. 37rv)

Rubric: Sermo ex commentario beati Ambrosii episcopi

Incipit: Cum autem appropinquaret porte ciuitatis

Explicit: uitande mortis indulserit

Ambrose, In Luc. V. 88–92

1.35. (fols. 37v-8v)

Rubric: Cum intraret Iesus in domum cuiusdam principis phariseorum ...; Sermo ex commentario Bede presbiteri de eadem lectione

Incipit: Ydropis morbus ab aquoso humore uocabulum trahit

Explicit: queri uetat congruit

Bede, In Luc. IV. 14. 1–11

1.36. (fols. 38v-40)

Rubric: Respondens unus de turba dixit ad Iesum ...; Sermo ex commentario uenerabilis Bede presbiteri de eadem lectione

Incipit: Loca rebus congruunt

Explicit: ac propulsabimus insidias

Bede, In Luc. 9: 37–42

1.37. (fol. 40rv)

Rubric: Sermo beati Leonis pape de eodem ieiunio

Incipit: Deuotionem fidelium d. nichil est

LEO, Tract. 91

1.38. (fols. 40v-1 )

Rubric: Item sermo beati Leonis pape

Incipit: Apostolica institutio d. que Dominum nostrum Iesum Christum ad hoc uenisse in hunc mundum nouerat

LEO, Tract. 92

1.39. (fols. 41–3v)

Rubric: Rogauit Iesum quidam phariseus ut manducaret cum illo ...; Sermo ex commentario sancti Ambrosii episcopi de eadem

Incipit: Hoc loco plerique pati uidentur scrupulum

Explicit: que mittit ad gratiam

Ambrose, In Luc. 6. 11–35

1.40. (fols. 43v-4v)

Rubric: Sabbato sermo beati Leonis pape

Incipit: Scio quidem d. plurimos uestrum ita in iis que ad obseruantium christianam pertinent esse deuotos

LEO, Tract. 94

1.41. (fols. 44v-6)

Rubric: Dicebat Iesus turbis similitudinem hanc Arborem fici habebat ...; Omelia beati Gregorii pape habita ad populum in basilica S. Laurentii martyris

Incipit: Dominus ac redemptor noster per euangelium suum aliquando uerbis loquitur

Gregory, Hom. in Evang. II, 31

1.42. (fol. 46rv)

Rubric: De ieiunio septimi mensis. Sermo beati Leonis pape

Incipit: Obseruantiam quidem uestram d. ita nouimus esse deuotam

LEO, Tract. 86

1.43. (fols. 46v-7v)

Rubric: Item sermo beati Leonis pape de eodem ieiunio

Incipit: Sacratum d. in septimo mensi ieiunium ad communis deuotionis exercitia predicamus

LEO, Tract. 90

1.44. (fols. 47v-8)

Rubric: Item sermo beati Leonis pape de eodem ieiunio

Incipit: Deus humani generis benignissimus conditor et redemptor

LEO, Tract. 87

1.45. (fols. 48–50v)

Rubric: Conuenerunt pharisei in unum ...; Omelia sancti Iohannis episcopi de eadem lectione

Incipit: Conuenerunt ut multitudine uincerent

Ps.-JOHN CHRYSOSTOM, Opus imperf. in Matt. 42 (PG 56. 872–5)

1.46. (fols. 50v-1v)

Rubric: Item de eodem dicta sancti Ieronimi presbiteri

Incipit: Pharisei audito quod silentium imposuisset Saduceis

Explicit: ut abusiue appellentur patres et magistri

Jerome, In Matt. 3. 22: 34 – 4. 23: 10

1.47. (fols. 51v-2v)

Rubric: Ascendens Iesus in nauiculam ...; Omelia beati Iohannis episcopi de eadem lectione

Incipit: Christum in humanis actibus diuina gessisse mysteria

Petrus Chrysologus, Serm. 50

1.48. (fols. 52v-3)

Rubric: Item de eodem dicta sancti Ieronimi presbiteri

Incipit: Ciuitatem eius non aliam intelligamus quam Nazareth

Explicit: et portat illum in domum uirtutum suarum

Final rubric:

Jerome, In Matt. I. 9: 1–6

1.49. (fols. 53–8)

Rubric: Dicebat Iesus turbis parabolam hanc Simile est regnum celorum homini regi qui fecit nuptias ...; Omelia lectione eiusdem beati Gregorii pape habita ad populum in basilica sancti Clementis die natalis eiusdem

Incipit: Textum lectionis euangelice f. k. uolo si possum sub breuitate transcurrere

Gregory, Hom. in Evang. II, 38

1.50. (fols. 58–9)

Rubric: Erat quidam regulus ...; Omelia beati Gregorii pape habita ad populum in basilica sanctorum Nerei et Achilei

Incipit: Lectio sancti euangelii quam modo f. audistis expositione non indiget

Gregory, Hom. in Evang. I, 15

1.51. (fols. 59–60v)

Rubric: Item sermo ex commentario sancti Augustini episcopi de eadem lectione

Incipit: Abiit enim Iesus post biduum quod fecerat in Samaria in Galileam ubi nutritus erat

Explicit: quia non habuit honorem in patria sua

Augustine, In Ioh., Tract. 16. 1–7 (edn. line 2)

1.52. (fols. 60v-2v)

Rubric: Dixit Iesus discipulis suis parabolam hanc Simile est regnum celorum homini regi qui uoluit rationem ponere ...; Omelia sancti Augustini episcopi de eadem lectione

Incipit: Sanctum euangelium f. k. ammonet nos non negligere peccata nostra

Explicit: et ceteri timeant

Hereford Cath., O. VII. 4, art. 84.

1.53. (fols. 62v-3)

Rubric: Sermo ex commentario sancti Ieronomi presbiteri de eadem lectione

Incipit: Familiare est Siris et maxime Palestinis

Explicit: consortia nectarentur

JEROME, Comm. in Matt. III, 18: 23–19: 4

1.54. (fol. 63rv)

Rubric: Sermo sancti Gregorii pape de eodem

Incipit: Sed inter hec sciendum est quia ille recte sui delicit ueniam postulat

GREGORY, Dial. iv. 60–2

1.55. (fols. 63v-4v)

Rubric: Abeuntes pharisei ...; Sermo e commentario sancti Ieronimi presbiteri

Incipit: Obseruantes Iudei Dominum miserunt insidiatores qui se iustos simularent ut caperent eum in sermone et traderent eum in principatui et potestati presidis. Querentes Dominum comprehendere principes sacerdotum et scribe timuerunt

Explicit: Paulus apostolus exequitur

Beg. as Bede, In Luc. V. 20: 20, ends as Jerome, In Matt. III. 22: 32

1.56. (fols. 64v-6)

Rubric: Cum subleuasset oculos ...; Omelia sancti Augustini episcopi de eadem lectione

Incipit: Miracula que fecit Dominus noster Iesus Christus sunt quidem diuina opera

Augustine, In Ioh., Tract. 24

1.57. (fols. 66–7)

Rubric: Item sermo ex commentario sancti Ieronimi presbiteri de eadem lectione

Incipit: Vespere autem facto accesserunt ad eum discipuli eius dicentes et reliqua. Omnia plena misterii sunt

Explicit: absque numero pretermittitur

Jerome, In Matt. II. 14: 15–21

1.58. (fols. 67–8)

Rubric: Sermo beati Maximi episcopi

Incipit: F. d. nobis omni custodia seruemus cor nostrum

Explicit: erit beatitudinis heres per ...

EPIPHANIUS lat., Interpretatio Euangeliorum, c. 19

1.59. (fols. 68–70v)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de lapsu mundi et de auaricia

Incipit: Omnis homo in tribulatione aliqua constitutus

Augustine, Serm. 60 (short form)

2. (fols. 70v-126v)

Homilies on the Sunday Epistles, Pent. 1–24

2.1. (fols. 70v-2v)

Rubric: Dominica prima post octauas Pentecosten. Sermo ex commentario uenerabilis Bede presbiteri

Incipit: K. Deus caritas est. In hoc apparuit caritas Dei in nobis

Explicit: in tua misericordia uiuifica me

Bede, In Epp. Can. 4. 4.

2.2. (fols. 72v-4)

Rubric: De euangelio Sermo Petri Rauennatis

Incipit: Audistis f. hodie paupertatis finem

Petrus Chrysologus, Serm. 121.

2.3. (fols. 74–5)

Rubric: Item sermo eiusdem de eodem ii

Incipit: Deberet f. sermo noster hodie sancti Andree in quantum sufficit referre uirtutes

Petrus Chrysologus, Serm. 122

2.4. (fols. 75–6v)

Rubric: Eiusdem de eodem iii

Incipit: In uerecundi debitoris est

Petrus Chrysologus, Serm. 36

2.5. (fols. 76v-7v)

Rubric: Expositio epistole beati Iohannis apostoli ex commentario uenerabilis Bede presbiteri

Incipit: K. nolite mirari si odit uos mundus

Explicit: impendere uidetur

Bede, In Epp. Can. 4. 3.

2.6. (fols. 77v-8)

Rubric: Expositio epistole beati Petri apostoli

Incipit: K. humiliamini sub potenti manu Dei ...; Modo f. k. audiuimus beatum Petrum apostolum ad humilitatem nos cohortantem atque dicentem

Explicit: bonorum operum

Rabanus, Hom. de temp. 94 (PL 110. 324–5); HAIMO, Hom. de temp. 113 (PL 118. 608–9).

2.7. (fol. 78rv)

Rubric: Sermo primus Petri Rauennatis de euangelio

Incipit: Per omnes euangelicas lectiones latere misticos sensus

Petrus Chrysologus, Serm. 169.

2.8. (fols. 78v-80)

Rubric: Item eiusdem de eodem

Incipit: Beatus Marcus hodie cum Galilee Dominum retulit circuisse castella

Petrus Chrysologus, Serm. 170.

2.9. (fols. 80–1v)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Romanos

Incipit: F. existimo enim quod non sunt condigne passiones ...; Si quis intueatur quod pro eo efficiatur filius

Explicit: cupierunt iusti uidere uiderimus

SMARAGDUS, Serm. 51 (PL 102. 363–7).

2.10. (fols. 81v-2v)

Rubric: Expositio epistole beati Petri apostoli

Incipit: K. omnis unanimes in oratione estote. Fraternitatis unanimitas ueluti urbs inexpugnabilis

Explicit: mereamur et sanctificari

SMARAGDUS, Serm. 52B (372–4); HAIMO, Hom. de temp. 116 (PL 118. 622–4).

2.11. (fols. 82v-4v)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Romanos

Incipit: F. Quicumque baptizati sumus in Christo ...; Beatus apostolus mystice et subtilissime isto in loco loquitur

Explicit: que in Deo sunt

HAIMO, Comm. in Rom. 6 (PL 117. 410B-15B).

2.12. (fols. 84v-5)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Romanos

Incipit: F. humanum dico propter infirmitatem carnis uestre ...; Quid est quod dicit apostolus humanum dico hoc est leue

Explicit: nichil boni habere possumus

HAIMO, Comm. in Rom. 6 (417A-18D).

2.13. (fols. 85–6)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Romanos

Incipit: F. debitores sumus ...; Apertissime nos beatus apostolus f. k. in presenti lectione quam audistis carnis desideriis non debere seruire docet

Explicit: beatitudinis perducit

RABANUS, Hom. in evang. et epist. 125 (PL 110. 384–6).

2.14. (fols. 86–7)

Rubric: De euangelio. Sermo sancti Augustini episcopi.

Incipit: Admonuit nos Dominus noster Iesus Christus ut bone arbores simus

Augustine, Serm. 72.

2.15. (fols. 87–9)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Chorinthios

Incipit: F. non simus concupiscentes malorum subauditur ciborum et uiciorum

Explicit: etiam uictorie tolerantiam prebendo

2.16. (fols. 89–90)

Rubric: Sermo Petri Rauennatis de euangelio

Incipit: Omnium quidem ciborum sal salubre est condimentum

Petrus Chrysologus, Serm. 125.

2.17. (fols. 90–1)

Rubric: Eiusdem de eodem

Incipit: Quam sit commodum quam lucrosum debitorum nodos soluere

Petrus Chrysologus, Serm. 126.

2.18. (fols. 91–2v)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Corinthios

Incipit: F. scitis quoniam cum gentes essetis ...; Reducitur ab apostolo Corinthiis uite pristine conuersatio innoticiam

Explicit: et prout uult quia omnipotens est

HAIMO, Comm. in I Cor. 12 (PL 117. 575B-8C).

2.19. (fols. 92v-3)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Corinthios

Incipit: F. notum uobis facio id est ad memoriam nobis reduco

Explicit: dignus est remuneratione

HAIMO, Comm. in I Cor. 15 (PL 117. 593C-5A).

2.20. (fols. 93–4v)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Corinthios

Incipit: F. Fiduciam talem habemus per Christum ad Dominum ...; In hac lectione uult apostolus differentiam et distantiam facere

Explicit: simus pertingere quam promittit

HAIMO, Comm. in II Cor. 3 (616D-20A).

2.21. (fols.94v-6v )

Rubric: Expositio epistole ad Galathas

Incipit: F. Abrahe dicte sunt promissiones et semini eius. Non dicit singulari numero Abrahe dicta

Explicit: optineremus uitam

HAIMO, Comm. in Gal. 3 (PL 117. 680D-4D).

2.22. (fols. 96v-7v)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de euuangelio

Incipit: Gaudere nos apostolus precepit sed in Domino non in seculo

Augustine, Serm. 171.

2.23. (fols. 97v-9)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Galathas

Incipit: F. spiritu ambulate ...; De hac lectione diuersi doctores non equalem sentiunt

Explicit: peruerse non consentimus

HAIMO, Comm. in Gal. 5 (PL 117. 691B-4C).

2.24. (fols. 99–101)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Galathas

Incipit: F. Si uiuimus spiritu spiritu et ambulemus. Hic de spiritu sancto loquitur

Explicit: ostendunt uerbo et exemplo

HAIMO, Comm. in Gal. 6 (694C-8A).

2.25. (fols. 101–2)

Rubric: De euangelio. Sermo Petri Rauennatis

Incipit: Beati quorum corda hodiernus dominici sermonis penetrauit auditus

Petrus Chrysologus, Serm. 163.

2.26. (fols. 102rv)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Ephesios

Incipit: F. obsecro uos ne deficiatis in tribulationibus meis pro uobis id est ne recedatis a fide Christi

Explicit: et in omnia futura s. s.

HAIMO, Comm. in Eph. 3 (715B-17B).

2.27. (fols. 102v-3v)

Rubric: De euangelio Sermo Petri Rauennatis.

Incipit: Hodie beatus euangelista quia uidue matris unicum iam funereis uinculis illigatum

Petrus Chrysologus, Serm. 103.

2.28. (fols. 103v-4)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Ephesios

Incipit: F. obsecro uos ego uinctus in Domino ...; Obsecro id est deprecor uobis ego uinctus in Domino

Explicit: repleuit orbem terrarum

HAIMO, Comm. in Eph. 4 (717B-20A).

2.29. (fol. 104rv)

Rubric: De ieiunio septimi mensis. Sententia ex Amalario de iiii. temporibus

Incipit: Quatuor temporibus anni uere estate autumno hieme singula ieiunia celebramus

Explicit: apud Constantinopolim leguntur hodieque

Extracts from AMALARIUS, De Offic. Div. II. 1–2.

2.30. (fols. 104v-5)

Rubric: Item cuius supra sententia ex Amalario

Incipit: Ieiunium autumnale iuxta statuta sanctorum patrum

Explicit: quam uideatur contraire

Cf. AMALARIUS, De Offic. Div. II. 1–2.

2.31. (fol. 105rv)

Rubric: Sermo Petri Rauennatis in feria quarta ieiunii septimi mensis

Incipit: Quia solito plus sese terris estus infuderat diu tacui

Petrus Chrysologus, Serm. 51.

2.32. (fols. 105v-6)

Rubric: Item eiusdem de eodem

Incipit: Doctoris officium est leta disserere

Petrus Chrysologus, Serm. 52.

2.33. (fols. 106–7)

Rubric: Feria vi. de euangelio. Sermo Petri Rauennatis.

Incipit: Ad prandium et ad Pharisei prandium uenisse Christum

Petrus Chrysologus, Serm. 93.

2.34. (fols. 107–8)

Rubric: Eiusdem de eodem

Incipit: Quoniam sermone proximo partes primas hodierne percurrimus lectionis

Petrus Chrysologus, Serm. 94.

2.35. (fols. 108–9)

Rubric: Item eiusdem de eodem

Incipit: Omnia que a Christo corporaliter gesta referuntur

Petrus Chrysologus, Serm. 95.

2.36. (fols. 109–10)

Rubric: Item de euangelio sermo Petri Rauennatis

Incipit: Hodie cura Christi et diuine uirtutis dedit mirabile documentum

Petrus Chrysologus, Serm. 105.

2.37. (fols. 110–11)

Rubric: Item eiusdem de eodem

Incipit: Sicut peritus magister ad audiendum rudes ad intelligendum tardos discipulorum sensus

Petrus Chrysologus, Serm. 106.

2.38. (fols. 111–12)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de eodem

Incipit: De arbore ficulnea que triennium habebat

Augustine, Serm. 110.

2.39. (fols. 112–13)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Corinthios

Incipit: F. gratias ago Domino meo ...; Cum dixit apostolus gratias ago Deo non sine causa addidit meo

Explicit: fidelis Deus per quem uocati estis in societatem filii eius I. C. d. n.

HAIMO, Comm. in I Cor. 1 (510A-12C).

2.40. (fols. 113–14)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Ephesios

Incipit: F. renouamini spiritu mentis uestre ...; Hec uerba apostoli ex superioribus pendent

HAIMO, Hom. in Epist. Pauli 1 (PL 118. 803–6).

2.41. (fols. 114–15)

Rubric: Sermo Petri Rauennatis de euangelio eiusdem diei

Incipit: Euangelista hodie Iudeorum circa Christum proditurus inuidiam sic cepit

Petrus Chrysologus, Serm. 48.

2.42. (fols. 115rv)

Rubric: Item de eodem

Incipit: Quotiens humana Dominum sanctus euangelista sustinuisse aut egisse commemorat

Petrus Chrysologus, Serm. 49.

2.43. (fols. 115v-16v)

Rubric: Expositio epistole Pauli apostoli ad Effesios

Incipit: F. Videte quomodo caute ambuletis ...; F. autem illos uocat in fide

HAIMO, Hom. in Epist. Pauli 1 (PL 118. 806–8).

2.44. (fols. 116v-18)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Ephesios

Incipit: F. confortamini in Domino ...; Post specialia precepta quibus admonuit apostolus

Explicit: et errorem illorum destruere

HAIMO, Hom. in Epist. Pauli 3 (808–11).

2.45. (fols. 118rv)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Philippenses

Incipit: F. Confidimus in Domino ...; Id est tibi qui dedit uobis initium fidei et bone conuersationis

Explicit: per quem omnia bona habemus

HAIMO, Hom. in Epist. Pauli 4 (812).

2.46. (fols. 118v-19)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Philipenses

Incipit: F. imitatores mei estote id est me imitamini. Imitacio est cuiuscumque rei quedam imaginatio

Explicit: in memoria omnipotentis Dei

HAIMO, Comm. in Phil. 3 (748B-50A ).

2.47. (fols. 119–20)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi

Incipit: De hoc quod Dominus dicit reddite que sunt Cesaris Cesari et que sunt Dei Deo et nonnulli qui aut milicie cingulo detinentur

MAXIMUS, Serm. 26.

2.48. (fols. 120–3)

Rubric: Omelia de diuersis tractatoribus

Incipit: Quociens legimus Dominum ex paucis panibus multas turbas hominum pauisse

Explicit: de uiuis et mortuis

HAIMO, Hom. de temp. 140 (PL 118. 741, 827A-94).

2.49. (fol. 123)

Rubric: Expositio epistole beati Pauli apostoli ad Thesalonicenses

Incipit: F. non cessamus pro uobis orantes ...; Audiens apostolus deuotam ac promptam uoluntatem eorum

Explicit: exire ianuas Tartari non potest

Ambrosiaster, Comm. in Epist. Pauli, Ad Col. 1. 10–14 (PL 17. 421D-2D).

2.50. (fols. 123–4)

Rubric: Loquente Iesu ad turbas ...; Omelia Petri Rauennatis de eadem lectione

Incipit: Audituri estis hodie f. et sancto euangelista referente mecum pariter cognituri

Petrus Chrysologus, Serm. 33.

2.51. (fols. 124–5)

Rubric: Item eiusdem de eodem

Incipit: Omnes euangelice lectiones f. k. magna nobis et presentis et future uite commoda largiuntur

Petrus Chrysologus, Serm. 34.

2.52. (fols. 125rv)

Rubric: Item eiusdem de eodem

Incipit: Quid sit Christum tangere

Petrus Chrysologus, Serm. 35.

2.53. (fols. 125v-6v)

Rubric: Item eiusdem de eodem

Incipit: Verecundi debitoris est mox promissa dissoluere

Petrus Chrysologus, Serm. 36.

3. (fols. 127–41)

Homiliae de dedicatione

3.1. (fol. 127)

Rubric: In dedicatione ecclesie sermo beati Augustini episcopi

Incipit: Quotienscumque f. k. altaris uel templi festiuitatem colimus

Caesarius, Serm. 227. 7.

3.2. (fols. 127–8)

Incipit: Recte festa ecclesie colunt qui se ecclesie filios esse cognoscunt

Eusebius Gall., Hom. 47.

3.3. (fols. 128–31v)

Rubric: Dixit Iesus discipulis suis Non est arbor bona que facit fructus malos ...; Omelia lectione eiusdem uenerabilis Bede presbiteri.

Incipit: Quia propicia diuinitate f. k. sollempnia dedicationis ecclesie celebramus

Bede, Hom. II, 25.

3.4. (fols. 131v-3)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de dedicatione ecclesie

Incipit: Natalem templi huius diem f. d. Christo proponente cum exultatione

Caesarius, Serm. 229.

3.5. (fols. 133–5)

Incipit: Ingressus Iesus perambulabat Iericho ...; Sanctum hoc euangelium propterea in basilicarum dedicationibus recitatur

Explicit: quod ipse auertat a nobis qui uiuit ... in ignem eternum mittemur quod ipse auertat a nobis qui ...

Also in Hereford Cath. P. VIII. 7, art. 106.

3.6. (fols. 135–8)

Rubric: Facta sunt encenia in Ierosolimis ...; Omelia lectione eiusdem uenerabilis Bede presbiteri

Incipit: Audiuimus ex lectione euuangelica f. k. quia facta sunt encenia in Ierosolimis

Bede, Hom. II, 24.

3.7. (fols. 138–41)

Rubric: In anniuersario dedicationis ecclesie sermo beati Maximi episcopi.

Incipit: Hodie d. f. anniuersarium huius sancte ecclesie consecrationis festiuitatem totis nisibus mente deuota

Ps.-MAXIMUS 25 (PL 57. 895–902).

4. (fols. 141–76v)

Homiliae in diuersis

4.1. (fols. 141–2)

Rubric: Sermo beati Augustini episcopi de eo quod scriptum est in Psalmo xxxiii Quis est homo qui uult uitam...

Incipit: Sermo diuinus peragrans currensque per campos singulis luminaribus ecclesiis contulit

Ps.-CHRYSOSTOM lat. 5.

4.2. (fols. 142–3)

Rubric: Item sermo eiusdem de eodem

Incipit: Vocans humanum genus Spiritus Dei iubendo

Augustine, Serm. 16.

4.3. (fols. 143–4)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de caritate

Incipit: Diuinarum scripturarum multiplicem abundantiam latissimamque doctrinam

Augustine, Serm. 350.

4.4. (fols. 144–5)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de eodem et de Esto consenciens aduersario tuo

Incipit: Frequenter in scripturis sanctis audiuit caritas uestra

Caesarius, Serm. 145.

4.5. (fols. 145–6)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de eodem

Incipit: Frequenter in euangelio f. k. audiuimus Dominum dicentem Diligere inimicos nostros

Caesarius, Serm. 38.

4.6. (fols. 146–7)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de eodem

Incipit: Beatus Paulus apostolus f. k. ut nobis uere et perfecte caritatis dulcedinem commendaret

Caesarius, Serm. 182.

4.7. (fols. 147–9)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de eodem

Incipit: Scio et credo caritatem uestram sapienter intelligere

Caesarius, Serm. 37.

4.8. (fol. 149rv)

Rubric: Sermo sancti Augustini de fide et spe

Incipit: Recordamini nobiscum f. d. dixisse apostolum Quamdiu sumus in corpore peregrinamur a Domino

Augustine, Serm. 346.

4.9. (fols. 149v-51)

Rubric: Item sermo sancti Augustini episcopi de spe

Incipit: Sicut apostolum dixisse meminit sanctitas uestra f. k.

Augustine, Serm. 157.

4.10. (fol. 151rv)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de fide Trinitatis

Incipit: Audio f. quod quidam inter se disputant quomodo Pater et Filius et Spiritus Sanctus et tres sunt et unum sunt

Ps.-Augustine, Serm. 232.

4.11. (fol. 152rv)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de fide

Incipit: Hoc dicimus et hoc docemus k.

Römer 1. 378–9, citing eleven copies, not this one, the earliest of s. ix; apparently spurious. Ends as De Doctr. Christ. 1. 15. 12.

4.12. (fols. 152v-6)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de fide rerum inuisibilium

Incipit: Sunt qui putant Christianam religionem propterea ridendam

Explicit: in littore separari mitatores

Augustine, De Fide Rerum Inuisibilium, 1.

4.13. (fols. 156–7v)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de humilitate

Incipit: Imitatores Christi lineas tenent humilitatis

Ps.-CHRYSOSTOM lat. 25.

4.14. (fols. 157v-60)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de periurio

Incipit: Prima lectio que nobis hodie recitata est apostoli Iacobi

Augustine, Serm. 180.

4.15. (fols. 160–1)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi contra illos qui uadunt ad spectacula et eos qui secure peccant ad aliorum imitationem

Incipit: Quocienscumque f. k. aliquos ex filiis nostris ad spectacula uel furiosa

Caesarius, Serm. 134.

4.16. (fols. 161–2)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de eo quod scriptum est Beatus uir qui inuentus est sine macula

Incipit: In scripturis diuinis legimus f. k. quod sit beatus

Caesarius, Serm. 140.

4.17. (fols. 162–3v)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de lectione ubi ait apostoli Redimentes tempus quoniam dies mali sunt

Incipit: Apostolum cum legeretur audistis immo omnes audiuimus dicentem nobis

Caesarius, Serm. 181.

4.18. (fols. 163v-8)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de gratia Dei contra pelagianos in natale sanctorum martirum manescilitanorum aput Carthaginem

Incipit: Natale sancti Iohannis inter cetera que dicenda uidebantur

Caesarius, Serm. 294.

4.19. (fols. 168–9)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de nouissimo uite die

Incipit: F. quia audistis monentem scripturam atque dicentem

Caesarius, Serm. 97.

4.20. (fols. 169–70v)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi quomodo timendus est Deus et quomodo homo et immortalitate et morte anime

Incipit: Admonent nos eloquia diuina que lecta sunt

Caesarius, Serm. 65.

4.21. (fols. 170v-2v)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de igne purgatorio

Incipit: In lectione apostolica que a nobis paulo ante recitata est

Ps.-Augustine, Serm. app. 104 (PL 39. 1946–9).

4.22. (fols. 172v-3)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi

Incipit: Dixit Dominus cuidam adolescenti Si uis uenire ad uitam

Augustine, Serm. 84.

4.23. (fols. 173rv)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de gloria eterna et de fide Trinitatis

Incipit: Sancta et diuina eloquia f. iugiter immo cotidie nobis salubriter recitantur

Explicit: erunt equales angelis Dei per ...

Ps.-Augustine; Verbraken, Études critiques sur les sermons authentiques de saint Augustin, no. 384; also in Worcester Cath. Q. 29, art. 7. 7, and Klosterneuburg, Stiftsbibl. 226.

4.24. (fols. 173v-4v)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de obedientia et humilitate

Incipit: Nichil sic Deo placet quomodo obedientia

Jerome, Tractatus de Obedientia (CPL 605).

4.25. (fols. 174v-5v)

Rubric: Ammonicio sancti Augustini episcopi qua ostenditur quam bonum sit lectionem diuinam legere et quam malum sit ab illa desinere

Incipit: Propicio Christo f. k. ita lectionem diuinam auido et sitienti corde semper excipiatis

Caesarius, Serm. 33.

4.26. (fols. 175v-6)

Rubric: Sermo sancti Augustini episcopi de misericordia

Incipit: Misericordia f. k. peccatorum est remedium

Ps.-Augustine, Serm. de misericordia (PL 39. 2340–1).

4.27. (fol. 176rv)

Rubric: Augustinus de fine sine fine

Incipit: O quanta erit illa felicitas ubi nullum erit malum

Explicit: ad regnum cuius nullus est finis

Augustine, De Civ. Dei 22. 30.

Physical Description

Secundo Folio: (f. 3) accipiunt

The second of an original set of four volumes.

Form: codex

Support: Parchment

Extent: 182 leaves (iv + 178)

Dimensions (leaf): 410 × 275 mm.

Dimensions (written): 315 × 195 mm.

The edges heavily retrimmed and spattered with red.

Collation

a singleton, 1–22⁸. The quires numbered at the end in a formal hand, perhaps that of the scribe of the main text. The original quires 5–6 are missing.

Layout

Ruled with plummet in 2 cols of 40 lines. Running heads, on a ruled line above col. a of each verso. Written above top line.

Hand(s)

A single large English early gothic bookhand, of the style found in glossed books. Flex punctuation.

Decoration

On fol. 2v the text opens with a handsome initial I running the full length of the page, in ‘Channel style’ with curling tendrils in pink, blue and green on gold, all on a blue and buff ground edged with green; a mask at the top, and a roundel in the middle occupied by four running hares. Other large initials in one of red, green, blue or buff, plain or flourished in one or both of red and blue. Red running heads and paraphs.

Binding

s. xix, doubtless replacing one of s. xvii, full calf, sewn on five bands; fols. i-iii, 177–8 are blank paper binding leaves. Rust marks near the foot of fol. 176v may be from the large iron chain-staple. fol. iv is of thick, stiff parchment.

History

Origin: c. 1200 ; England

Provenance and Acquisition

The punctuation suggests origin in an English Cistercian house.

On fol. iv^v‘Liber domus scolarium de Merton’ in Oxon’ ex legato Magistri Walteri Rammesbury inceptoris theologie, precentoris in ecclesia cathedrali Herefordensi, ac quondam dicte domus consocii, cuius anime propicietur Deus. Oretis igitur pro eodem et omnium fidelium animabus a purgatorio liberandis &c.’ For Walter Rammesbury, d. 1394, see MS 4.

Also ‘N 2. 3. Art’ and a table of contents, s. xvii. Another table of much the same date is on a square of paper pasted on; the College bookplate. ‘3’ is inked on the foredge. At the head of fol. 1 is the James no. ‘240’ (wrongly), s. xvii in. Inside the front board is another bookplate, with ‘N. 2. 3.’, canc. and replaced with ‘B. 2. 3 (XV)’ in red.

Record Sources

R. M. Thomson, A descriptive catalogue of the medieval manuscripts of Merton College, Oxford (Cambridge: D. S. Brewer), 2009.

Availability

For enquiries relating to this manuscript please contact Merton College Library.

Bibliography

Coxe, p. 12; Powicke, no. 601; Römer 2. 300–1; Alexander & Temple, no. 139.

Funding of Cataloguing

Conversion of the printed catalogue to TEI funded by the Warden and Fellows of Merton College .

Abbreviations

View list of abbreviations and editorial conventions.

Last Substantive Revision

2018-08-01: First online publication

A catalogue of Western manuscripts at the Bodleian Libraries and selected Oxford colleges

Merton College MS. 15

HOMILIARY PART II; c. 1200

Contents

Physical Description

Collation

Layout

Hand(s)

Decoration

Binding

History

Provenance and Acquisition

Record Sources

Availability

Bibliography

Funding of Cataloguing

Abbreviations

Last Substantive Revision