MS. Holkham Gr. 22
Summary Catalogue no.: Not in SC (late accession)
Diktyon no.: 48090
Sermons, mainly by Chrysostom, for Sundays in Lent, Holy week, Easter, All Saints, and some fixed festivals
Contents
Language(s): Greek
CPG 3946. inc. mut. ⟨εἱ⟩στήκασι γνῶτε λέγ(ων) πάντες οἱ λαοὶ … des. σὺν τῶ νυμφίω ἐν παστῶ αἰωνίω καὶ οὐ(ρα)νίω μετ ἁπάντων τῶν ἁγίων, εἰς ἀπεράντους αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀμήν.
CPG 4562; BHG 25 pb; In Adae expulsionem (CCG I, Appendix 3), inc. Ἀκούσωμεν ἀγαπητοὶ τῆς ἱστορίας … des. τὸ θεάρεστον ἵνα καὶ τῆς βασιλείας τοῦ θ(εο)ῦ ἀξιωθῶμ(εν)· ἧς γένοιτο πάντας ἡμᾶς ἐπιτυχεῖν· χάριτι κ(αὶ) φιλαν(θρωπ)ία τοῦ κ(υρίο)υ ἡμ(ῶν) ἰ(ησο)ῦ χ(ριστο)ῦ· ὧ ἡ δόξα εἰς (the text breaks off here in mid-page.).
CCG I, Appendix 7, Κυρ(ιακῆ) αη τῶν ἁγίων νηστειῶν (on a pasted piece of paper). Inc. Δεῦτε πάν(τες) ἀδελφοὶ· γνωρίσωμ(εν) τὸν ποιήσαντα ἡμᾶς … des. φιλόπτωχ(ον)· ἐξερέτ(ως) εἰς Χριστὸν ἀγάπην κρατῶμεν διηνεκῶς· ἵνα καταξιωθῶμ(εν) τ(ης) αἰωνίου ζω(ῆς) ἐπιτυχ(εῖν) χάριτι κ(αὶ) φιλ(ανθρωπίᾳ) τοῦ κ(υρίο)υ ἡμ(ῶν) ἰ(ησο)ῦ χ(ριστο)ῦ· μεθ oῦ τῶ π(ατρ)ὶ αὐτοῦ.
Tit. ἐκ τοῦ πατερικοῦ περι μέθης, inc. Ἡ μέθη πλέον τῆς ἀδδιφαγί(ας) … des. ἀλλὰ τὴν ἑαυτῶν κοιλίαν θεοποιοῦνται, καὶ ὑπηρετοῦσιν. Cf. Bertos : «μέθη πλέον τῆς ἀδηφαγίας βαρυτέρα ὑπάρχει. καὶ πάλιν [ἡ μέθη] ἀπηγόρευται παρὰ τῇ θείᾳ γραφῇ». See Athanasiadou-Stephanoudaki (2015), p. 85.
CPG 4316. Excerpt, inc. ἡ ἱερωσύνη τελεῖται … des. εἶναι καθαρόν. (PG 48, 642, 12–19)
CPG 4684.38, BHG 448–9, Aldama 513, PG 52, 841–844
CPG 4428, inc. Κολλώμεθα τῶ θεῶ, ἀγαπητοὶ καὶ κολλώμεθα διὰ τῶν ἔργων (PG 61, 72, 12 ab imo-76)
Blank
BHG 1060 (PG 92, 1353–1372; PG 106, 1336–1353).
CPG 7898, BHG 2216, 2216c, recensio abbreviata 2216a, attributed to John Chrysostom in our MS; inc. ab editis diuersa (PG 61, 715–720) Ἤδη τῆς δεσποτικῆς πανηγύρεως.
CPG 4580, des. (editis paulo brevior) ἐν οὐρανοῖς ἑτοιμάσω, ὧν γένοιτο … (PG 59, 532, lin. 19).
CPG 4728, BHG 414p-414s, ed. Wenger, see Aldama 34, BHG 414r, inc. Ἀπαρξώμεθα τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σταυροῦ … des. ab editis diversa σταυρὸς προφητῶν ἀλήθεια, σταυρὸς μαρτύρων ἀγαλλίαμα· τὰ πάντα ἡμῖν διὰ σταυροῦ …
CPG 3768, BHG 808e, PG 43, 440–464. des. paulo brevius τοῦ δεσπότου λέγοντος … ἀμήν.
Blank
CPG 3251. Nemini tribuitur in codice, inc. Χαρᾶς ἡμέρα καὶ εὐφροσύνης, ἀγαπητοί, ἡμέρα ἀγαλλιάσεως … des. Χριστὸς ἐκ νεκρῶν ἀναστάς, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο· αὐτῷ ἡ δόξα … (Cf. PG 64, 1422).
CPG 4739, inc. Θεία τις ὡς ἔοικεν ἡ παροῦσα, des. τῶν τοῦ κυρίου δωρεῶν ἀπολαύσωμεν, χάριτι … (ed. Baur, see Aldama 186).
Blank
CPG 4424, inc. Ἐνταῦθα δὲ καὶ τοὺς Ἰουδαίους αἰνίττεσθαί μοι δοκεῖ μετὰ τοῦ διαβόλου … des. εὐχαριστοῦντες ὑπὲρ πάντων θεῷ, ᾧ πρέπει … (PG 57, 448, lin. 8 ab imo-452, lin. 3)
inc. ἢ πν(εῦμ)α ὦδε τὴν τοῦ χ(ριστο)ῦ θεότητα φησιν … ὁρών(των) καὶ ἀπιστούν(των). See Photios, scholia on passages from Matthew Gospel, ed. by A. Papadopoulos-Kerameus in Православный Палестинский сборник. 31-й выпуск (Т. XI. Вып. 1) 1892. Пр VI. 53–140 (83.7–12).
Tit. ἄλλο. inc. Εἰ μὲν τὶς εἰς ἀρχὰς … ἀσύγγνωστός ἐστι, id, op.cit (83.29–84.4); iii) fol. 153r: inc. ἔκρυψεν δ᾽ἐνταῦθ᾽ … des. ὅτι ἀφίεται διὰ μετανοίας; iv) fols 153r-153v: inc. καὶ ἄλλ(ος) δέ τις εἴπη πε(ρὶ) τούτου· φα(σὶν) τιν(ὲς) τέσσαρας εἶναι τρόπους … des. ἀφεθήσεται τ(ῆς) ἀσεβεί(ας) κ(αὶ) ἀπιστίας ἡ ἁμαρτία.
CPG 4424, Homiliae 31, inc. Μηδεὶς τοίνυν κοπτέσθω λοιπὸν μηδὲ θρηνείτω (PG 57, 374, lin. 12–376)
Blank
CPG 4676, BHG 2199, Aldama 203, des. editis paulo longior des. εἰς ἀγαθὸν. Σπουδάσωμεν οὖν καὶ ἡμεῖς τοῦτον ζηλῶσαι, ἀγαπητοί, σώφρονες γενόμενοι καὶ ἀνεξίκακοι πρὸς τὸν πλησίον, ἵνα καὶ τῶν ἴσων αὐτοὶ τύχοιμεν τῆς βασιλείας στεφάνων … (PG 62, 759–764).
CPG 5054, inc. Τρέμω καὶ δειλιῶ φοβούμενος τὴν κατάκρισιν, des. ἀπὸ πάντων τῶν ἐπισυμβαινόντων κινδύνων καὶ θλίψεων οἰκτειρήσει, καὶ ἐλεήσει καὶ σώσει ἡμᾶς, ὅτι αὐτῷ πρέπει … (cf. PG 64, 1413).
CPG 5078, inc. Ὥσπερ τὰ σώματα ἡμῶν αἱ χρονικαὶ τῆς γῆς, des. καὶ ὡς μετρήσομεν, ἀντιμετρησόμεθα παρ᾽αὐτοῦ τοῦ δικαίου κριτοῦ· αὐτῷ ἡ δόξα … (cf. PG 64, 1423).
CPG 5012, Cf. CPG 5011, inc. Πολλοὺς καὶ διαφόρους τρόπους ἡμῖν ἔδωκεν ὁ θεὸς εἰς τὸ ἐπιμελεῖσθαι καὶ φροντίζειν, des. ὁ τῶν ἀγαθῶν σπερμάτων δοτὴρ καὶ ἀξιωθῶμεν τῶν αἰωνίων καὶ ἀκηράτων ἀπολαύσεων, χάριτι … (cf. PG 64, 1399).
CPG 4840, inc. Ἀγαθὸν μέν ἐστι καὶ ἐπαινετὸν ἀληθῶς καὶ δίκαιον ... des. οἰκτειρήσει καὶ ζωοποιήσει καὶ παραμυθήσεται ὁ Κύριος· αὐτῷ ἡ δόξα … (cf. PG 64, 1328).
CPG 5077, inc. Ὥσπερ τὰ νεοθαλῆ τῶν φυτῶν … des. ἐνταῦθα μὲν ὀφθείημεν ὡς φωστῆρες ἐν κόσμῳ λόγον ζωῆς ἐπέχοντες, ἐν δὲ τῷ μέλλοντι αἰῶνι βασιλείαν οὐρανῶν κληρονομήσωμεν, χάριτι … (cf. PG 64, 1423).
CPG 5046, inc. Τὸ ὀφειλόμενον ἡμῖν χρέος τοῦ λόγου … des. ταύτας τὰς ἐντολὰς ἔχομεν ἀπὸ τοῦ θεοῦ, ἃς καὶ σπουδάσωμεν φυλάττειν μετ᾽ ἀκριβείας ἵνα τῶν ἐπηγγελμένων ἐπιτύχωμεν ἀγαθῶν ἐν Χριστῷ…
CCG I, Append. 49, inc. Πολλαὶ καὶ ποικίλαι αἱ ὁδοὶ τῆς μετανοίας, des. κληρονομήσατε τὴν ἑτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν, ἧς γένοιτο …
CCG V, Append. 25a, inc. Καθάπερ γὰρ οἱ τοῦ σώματος ὀφθαλμοὶ … des. πολλὴν τὴν ἄνωθεν εὔνοιαν ἐπισπασώμεθα καὶ πάντας ἡμᾶς τῆς τῶν οὐρανῶν βασιλείας καταξιωθῆναι, χάριτι … (cf. PG 64, 1423).
CPG 4938, inc. Καθάπερ τὰ φυτὰ χρήζουσι τῆς τοῦ ὕδατος ἐπιρροῆς … des. ὀργὴν ἀφ᾽ἡμῶν ἐπιστρέψωμεν καὶ τὴν μέλλουσαν φύγωμεν κόλασιν …
Text crossed out.
Also edited in Theodore Studite, Parva Catechesis, sermo 103, ed. Auvray, pp. 352–356; inc. Ὁ πλάσας καὶ ποιήσας ἡμᾶς θεὸς καὶ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος … des. χωρήσωμεν εἰς τὴν αἰώνιον ζωὴν ἐν Χριστῷ …
CPG 5073, inc. Ὥσπερ ἐστὶ τῇ γῇ τὸ ἄροτρον καὶ τοῖς διψῶσι τὸ ὕδωρ … des. διαβολὰς ἀποδράσωμεν καὶ τῶν ἐπικειμένων κακῶν ἐλεύθεροι ἐσόμεθα καὶ τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν ἐπιτευξόμεθα ἐν Χριστῷ …
CPG 4955, inc. Μὴ πρὸ καιροῦ τι κρίνετε, φησὶν ὁ θεῖος ἀπόστολος … des. καὶ τῆς μακαρίας καὶ ἀκηράτου τρυφῆς ἀπολαύσωμεν, ᾧ ἡ δόξα … (Cf. PG 64, 1370).
CPG 4902, inc. Ἐν ταῖς παρ᾽ ἡμῶν γινομέναις καθ᾽ ἡμέραν δεήσεσι καὶ προσευχαῖς … des. τὴν πόλιν σκιρτῆσαι καὶ πανηγυρίσαι ἐν τῇ ἐπιδημίᾳ καὶ παρουσίᾳ αὐτοῦ, καὶ δόξαν ἀναπέμψωμεν ἅπαντες καὶ εὐχαριστίαν Χριστῷ …
CPG 4615, inc. ab editis diversus, Ἀεὶ μνημονεύειν (PG. 60, 681–700).
Eds. J. A. Munitiz and M. Richard, Anastasii Sinaitae Questiones et Responsiones, Corpus Christianorum. Series Graeca 59. Turnhout: Brepols, 2006: 4–165.
fols. 286v-320v: PG 64. 1080–1137C Book 1; fols 320v-338r: des. καὶ τὰ λοιπὰ πάντα: PG 64. 1137C-Book 2. J. A. Cramer, Anecdota Graeca e codd. manuscriptis bibliothecarum Oxoniensium, vol. 3, Oxford: Oxford University Press, 1836 (repr. Amsterdam: Hakkert, 1963): 5–157. Cramer 66, 14
Excerpt Ch. 4. 30–38, tit. + εαρινόν· θερινόν· φθηνόπορον· κ(αὶ) χιμερινόν. inc. Τὸ ἔαρ μὲν … des. κ(αὶ) φλέγματος αὐξητικ(όν).
CPG 5008, BHG 1914k, inc. Πολλαὶ μὲν αἱ δωρεαὶ τοῦ δεσπότου … des. ἐγὼ δὲ ὡσεὶ ἐλαία κατάκαρπος ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ θεοῦ, ᾧ ἡ δόξα … (cf. PG. 64, 1396).
CPG 5069, BHG 1948b, inc. Χριστὸς τῷ κόσμῳ ἐπεφάνη˙ πάντες πιστοὶ συμφώνως … des. βαπτισθέντος καὶ πᾶσαν τὴν φύσιν τῶν ὑδάτων ἁγιάσαντος· αὐτῷ ἡ δόξα …
inc. as in BHG 675z, des. as in BHG 676b, attributed to Symeon Metaphastes in our MS.
BHG 691b, different des. ἐμβληθῆναι ἐν τῆ θαλάσση.
CPG 4570, BHG 859–859b-f, Aldama 381; des. editis paulo brevior ἀρετὰς. Τὰς μὲν πατήσατε, τὰς δὲ ποιήσατε· δόξαν οὖν ἀναπέμψωμεν τῷ πατρὶ … (PG 59, 490, lin. 32)
BHG 498h (passionis epitome and Miracula II, des. a).
CPG 2668, 1322qb; inc. editis paulo brevior, Ὁμοιώθη γὰρ ἡ ζωὴ ἡμῶν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ, des. (decurtata conclusione) καταπαύσωμεν τὸν λόγον … (PG. 100, 1217 D3–1232; PG 64., 1423); the scribe wrote first the name of John Chrysostom, which he crossed out and corrected in the margin: νεώτερον ἀντιβόλε(ον) λέγει τοῦτο· χριστοφόρου ἁρχιεπισκόπου ἀλεξανδρείας· λόγος φανερὼν τίνι ὁμοίωται ἀνθρώπινος βίος.
BHG 786b, ed. E.v. Dobschütz, ‘Eine Fastenpredigt über das Christusbild von Beryt’ Zeitschrift für wissenschaftliche Theologie 45 (1902), 382–391.29. (§ 8 is omitted in our MS).
BHG 628. (written by two scribes: i) fols 445r-446v, and ii) 447r-448r).
BHG 2373–2373. top of fol. 448v: ἐν ἑτέρῳ ἀθιβολαίῳ καλεῖτε ἱοῦστος ἐλεήμ(ων)· καὶ οὐχὶ ἰούλλιος. (written by two scribes: i) fols 448v-453v, and ii) 454r-456v).
Blank.
Tit. Συντακτι(?) περὶ τῶν μισούντων ἡμᾶς ἀγαπᾶν … κἂν τὰ χειριστα παρ᾽ αυτῶν ὑπομένωμεν (in red ink), inc. Βούλομε φανερῶσαι ὑμῖν, ἀδελφοὶ καὶ π(ατέ)ρες … des. ἀλλ᾽ εἰς τοὺς εὐδίους ἀπάξει λιμένας· ὦν γένοιτ(ο) πάντας ἡμᾶς ἐπιτυχεῖν, χάριτι καὶ φιλαν(θρωπί)ᾳ τοῦ κ(υρίο)υ ἡμῶν ἰ(ησο)ῦ χ(ριστο)ῦ. Seems to be a florilegium, the ending of which comes from John Chrysostom, In Epistulam ad Hebraeos, Hom 19, PG 63, 142. 27–62.
inc. τῶν πέντ(ε) τρόπων τῆς συντυχί(ας) … des. ἀλλ᾽ἡμεῖς αὐτ() δεχόμεθ(α) μετα πεῖραν προσβάλλοντ(αι). Cf. Abbas Thalassios, Centuriae iv de caritate et continentia, PG 91, 1433; CPG 7848.
CPG 4627 Excerpt, inc. Παρακαλῶ ὑμᾶς, ἀδελφοὶ, τὸν κανόνα τῆς προσευχῆς … des. ὡς λέγ(ει) ὁ ἀπόστολος (PG 60, 752, lin. 5 ab imo-753. 21)
CPG 4203, Excerpt (PG 59, 672, lin. 50–674) inc. Ἀλλὰ ταῦτα μὲν πρὸς αἰρετικούς, … (PG 59, 672, 50–674).
Pen-trials, also οὗτος ὁ βίβλος ἐστὶν μιχαὴλ μορζη ἱερέως.
CPG 4848, BHG 881u, inc. Ἀκούσατε ἀδελφοὶ καὶ πάντες Χριστιανοὶ καὶ φιλόχριστοι· τί λέγει ὁ προφήτης περὶ τῆς ἁγίας κυριακῆς, … des. τοὺς ἐργαζομένους τὴν ἀνομίαν, ὅτι αὐτῷ πρέπει … ἀμήν.
Blank.
Pen-trials ἀθανάσιος (..)θρᾶς τοίνυν τῆς τιαύτης αὐτῶν διανοί(ας) φαινομ(ένης), ἀνάγκη τὴν ἀλήθειαν λάμπειν, τῆς ἐκκλησιαστικῆς διαγνώσεως. (= Georgios the Monk, Chronicon breve (lib. 1) (redactio recentior), PG 110, 100 C, 41. 8.)
Παυλος ἐὰν μὴ γνῶμεν δύναμιν τῆς φωνῆς/ ἔσωμαι τῶ λαλούντι μοι βάρβαρος/ κ(αὶ) ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ βάρβαρος (= I Corinthians 14.11).
Physical Description
Hand(s)
Many different hands.
- fol. 393r (at the bottom): + δἐσποτά μ(ου) ἅγιε· μὴδὲν ἔχεις βάρος· διὰτὶ τὸ ἀντιβόλαιον ὅλον ἔναι διεφθαρμ(έν)ον…:
- fol. 398v (at the bottom): + Χ(ριστ)ὲ κατἄρχου, τῶν ἐμῶν πονημάτων.
Binding
Holkham binding of brown leather with Coke family ostrich crest in gilt in the centre of the upper cover; Date: early nineteenth century. Rebound by John Jones of Liverpool (worked for Holkham 1816–1823). The spine lettered in gilt in pasted black leather(?): HOMILIÆ/ VARIORUM. GR-/ MS./ SÆC. XIV./ In pasted black leather(?): MS. /HOLKHAM/ Gr. 22/
History
Provenance and Acquisition
Ownership Notes: fol. 7r: Ιςον (in grey ink)
fol. 7r: handwritten note in black ink by B. de Montfaucon: 1698. Codex num. 34. 300 Circ./ annorum Varia variorum BB. Homili⟨ae⟩
fol. 465v: οὗτος ὁ βίβλος ἐστὶν μιχαὴλ μορζη ἱερέως, but it looks more like pen-trial.
Old Catalogue Nrs: fol. ir: Holk. Cat. – No 69 C. 2 A.15 (written in pencil); Morezenos 16. Giustiniani 34.
Record Sources
Bibliography
Online resources:
Abbreviations
View list of abbreviations and editorial conventions.
Last Substantive Revision
2018-07-10: Record fully revised according to new description by Dimitris Skrekas