A catalogue of Western manuscripts at the Bodleian Libraries and selected Oxford colleges

MS. Holkham Gr. 7

Summary Catalogue no.: Not in SC (late accession)

Diktyon no.: 48075

Typicon of S. Saba

Contents

Language(s): Greek

1. (fols 1r–2v)

Table of Contents; tit. κεφάλαια τοῦ παρόντος πυξί(ου)· εἰς τὴν ἑρμηνείαν τῆς ἐκκλησιαστικῆς διατάξεως καὶ τῶν ἑορτῶν τῶν δεσποτικῶν καὶ ἑτέρων ἁγίων τοῦ ὅλου ἐνιαυτοῦ: ἄρχεται καὶ ἀπάρχεται τοῦ βιβλίου

2. (fols 3r–24v)

Typikon of the Ecclesiastical Service (in short form); tit. Τυπικὸν τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκολουθίας τοῖς ἐν Ἱεροσολύμοις ἁγίας Λαύρας· τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Σάβα· αὔτη ἡ ἀκολουθία γίνεται καὶ ἐν ταῖς λοιπαῖς τῶν ἐν ἱεροσολύμοις ἁγίων μονῶν, inc. εἴδησις τοῦ μυκροῦ ἐσπερινοῦ κεφ(άλαιον) α´… des. καὶ εὐκατάνυκτοι. Cf. Typikon, 51–72.

3. (fols 24v–36v)

⟨Part of⟩ The Aporrheta or Aporroumena, but with some differences from the printed text; tit. (left margin: λεον) Μάρκω ἁμαρτωλῶ ἰερωμονάχω, σύνταγμα πονηθὲν εἰς τὰ ἀπορούμ(εν)α τοῦ τυπικοῦ, περὶ τῶν ἑορτῶν τῆς θ(εοτό)κου τῆς γεννήσεως τῆς εἰσόδ(ου) τῆς ὑπαπαντῆς· καὶ τῆς κοιμήσεως εἰ τύχωσιν ἐν κυριακῆ: inc. Χρὴ εἰδεν(αι) ὅτ(ι) εἰ τύχ(ῃ) ἠ εορτῆ τῆς ὑπεραγ(ίας) θ(εοτό)κου … des. εἰ δὲ τύχει ἀλληλοῦϊα λ(ε)γ(ε)τ(αι) ὁ εἰρμὸς καταβασία : τέλος τῶν ἀπορρήτων: Cf. Typikon, 456–477.

4. (fols 37r–183v)

Typikon of the entire year, Menologion, tit. Ἀκολουθία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ψαλμωδίας τε καὶ συνάξεως τοῦ ὅλου ἐνιαυτοῦ, ἀρχομένη ἀπὸ μηνὸς σεπτεμβρίου ἕως μηνὸς αὐγούστου; Cf. Typikon, 73–263:

(fols 37r–59v)

September

(fols 59v–70v)

October

(fols 71r–86v)

November

(fols 86v–107r)

December

(fols 107r–125r)

January

(fols 125r–136v)

February

(fols 136v–154v)

March

(fols 154v–159r)

April

fols 159r-165v May

(fols 165v–170r)

June

(fols 170r–175v)

July

(fols 175v–183v)

August

5. (fols 184r–240v)

Typikon for Triodion-Pentecostarion. Cf. Typikon, 265–386;

6. (fols 240v–242r)

On the Fasting of the Holy Apostles. Cf. Typikon, 386–388

7. (fols 242r–242v)

About the Services of the Complines, tit. Περὶ τῶν ἀποδείπνων, inc. Χρὴ εἰδέναι ὅτι καὶ περὶ τῶν ἀποδείπνων … des. καὶ τῶν θελόντων τὴν ἰδίαν σωτηρίαν.

8. (fols 242v–244r)

On the way that a priest shall use incense, tit. Περὶ τοῦ πῶς δεῖ θυμιᾶν τὸν ἱερέα. Cf. Typikon, 477–478

9. (fols 244r–246r)

On the necessity of adhering to the Typikon. Cf. Typikon, 388.

10. (fols 246r–247r)

Prokeimena and Alleluia on the weekdays with a non-celebrated saint, Cf. Typikon 480.

11. (fols 247r–248r)

Sunday Prokeimena and Alleluia of the eight modes. Cf. Typikon 479.

12. (fols 248r–249r)

The order of the Divine Liturgy, tit. ἀρχὴ τῶν ἀποκρίσεων τῆς θείας λειτουργίας, inc. ὁ ἱερεὺς εὐλογημένη ἡ βασιλεία … des. μελετῶντας τὴν δικαιοσύνην σου ἀλληλούϊα, Cf. Hieratikon.

13. (fols 249r–249v)

The Cherubic Hymn for the Presanctified Liturgies, and of the Holy Thursday.

14. (fol 249v)

Troparia Theotokia which are to be sung after the Kontakion of the saint. inc. Ἐκ θερμῆς σοι πίστεως … des. τὸ φῶς μου τὸ ἄχρονον.

15. (fol. 249v–250v)

Prayer on the blessing of the kolyva, with ribrics, tit. Εὐχὴ λεγομ(ένη) μ(ε)τ(ὰ) τὴν ἀπόλ(υσ)ι(ν) τοῦ ἑσπερινοῦ· εἰ πέρ (ἐστι) ἑορταζόμενος ἅγιος ἔχ(ων) κόλυβα· ψάλ(λομεν) τὸ τροπάριον τοῦ ἁγίου· δόξα καὶ νῦν τὸ κοντάκιον αὐτοῦ καὶ θ ὅμοιον καὶ εὐθὺς ὁ ἱερεὺς μεγαλοφώνως Τοῦ κ(υρίο)υ δεηθῶμεν. Inc. Ὁ πάντα τελεσφορήσας … des. ὅτι σὺ εἶ ὁ εὐλογῶν καὶ ἁγιάζων, τὰ σύμπαντα ὁ θ(εὸ)ς ἡμῶν … καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. See Euchologion, 224.

16. (fols 250v–254r)

Kathismata Theotokia on the weekdays with a non-celebrated saint, tit. Καθ(ίσματα) θ(εοτο)κία ψαλλόμ(εν)α καθ᾽ ἑκάστην ἡμέρ(αν) σὺν τ(οῖς) τροπ(α)ρ(ίοις) τ(ῶν) ἐπιλαγχανώντ(ων) ἁγί(ων) εἰ οὐκ ἑορτάζοντ(αι): rubr. Τῆ κυριακῆ ἑσπέρ(ας) καὶ τῆ βα (= Δευτέρᾳ) πρωῒ τροπ(ά)ρ(ιον) θ(εοτοκίον) ἦχος αος (= πρῶτος). Inc. (left margin ηχ α Θαῦμα θαυμάτ(ων) κεχαριτωμένη) … des. ὁ δι᾽ ἡμᾶς γεννηθείς. Cf. Horologion, 241–250.

17. (fols 254r–255r)

Types of dismissals on the weekdays, inc. μετὰ τὸ τέλος λέγει ὁ ἱερ(εὺς) σοφία … des. καὶ ἡμᾶς ἐλεῆσαι διὰ τῆς αὐτοῦ ἀγαθότητ(ος). Εὐ(λ)ο(γεῖτ)ε π(ατέ)ρες.

18. (fols 255r–255v)

Order and Troparia for the Sunday Midnight Office, tit. Μεσονυκτικὸν τῆς Κυριακῆς ὅτε οὐ γίνεται ἀγρυπνία, inc. ποιεῖ ὁ ἱερεὺς εύλογητὸν βασιλεῦ οὐρἀνιε … des. τὸ κ(ύρι)ε ἐλέησον μ´καὶ γἰνεται ἀπόλυσις ὡς σύνηθες: Cf. Horologion, 26–27.

19. (fols 255v–256r)

Order of Sunday Matins, tit. εἰς τὸν Ὄρθρον τροπάρια μετὰ τὸν ἄμωμον· τροπάρια ἀναστάσιμα ἦχος πλ. α´ inc. Εὐλογητὸς εἶ Κύριε … des. καὶ ἡ λοιπὴ ἀκολουθία ὡς προεγράφη εἰς τὴν ἀρχὴν τοῦ τυπικοῦ. Cf. Horologion, 27–60, 36–37.

20. (fols 256r–257v)

Nikephoros Kallistos Xanthopoulos, On the order of the service of the deceased on Friday evening, tit. Νικηφόρου Καλλίστου τοῦ Ξανθοπούλου· περὶ τοῦ πῶς δεῖ γίνεσθαι τῆ παρασκευῆ ἑσπέρας τὴν ὑπὲρ τῶν κεκοιμημένων ἀκολουθίαν. Inc. τῆ παρασκευῃ ἑσπέρας μετὰ τὴν ἀπόλυσιν τοῦ ἑσπερινοῦ … des. μνείαν ποιούμεθα τῶν κεκοιμημένων.

21. (fols 258r–259v)

Nikephoros (Kallistos Xanthopoulos), On the way the candles shall be lit during various services, tit. Νικηφόρου περὶ τ(ῆς) ἀνάψεως τῶν κηρί(ων) τῶν ἑορτῶν κ(αὶ) τῶν καθ´ἡμέραν· περὶ τοῦ μικροῦ ἑσπερινοῦ: inc. Εἰς τ(ὴ)ν ἀγρυπν(ίαν) ἐν τῷ μικρῶ ἑσπερ(ι)ν(ῷ) … des. καθῶς προδεδήλωται: τέλος τῆς ἀνάψεως τῶν κηρίων.

22. (fols 259v–261v)

Περὶ τοῦ πῶς στιχολογοῦμεν Τῶ Κυρίω ἄσωμεν. Cf. Typikon, 464.

23. (fols 261v–270r)

Tit. Κανονικῶν ἀποστόλων διδασκαλία, ἐκλεγεῖσα παρὰ πνευματικοῦ πατρὸς πρὸς τοὺς θέλοντας θεαρέστως ζῆν· ἄνευ ἀσθενείας σωματικῆς, καὶ βίας κατεπειγούσης. inc. Ἀπὸ μὲν τῆς λαμπρᾶς καὶ ἁγίας κυριακῆς τοῦ Πάσχα … des. καὶ τῶν πατέρων ἡμῶν εὐρεθήσονται. (in cruciform: τέλος καὶ τῷ θ(ε)ῷ/ δόξα αἰωνία:/ ἀμὴν: +

(fol. 270v)

colophon by Benetzas, see below.

Physical Description

Form: codex
Support: Paper
Extent: fols ii paper leaves + 272.
Dimensions (leaf): 195 × 140 mm.

Layout

22 lines per page.

Hand(s)

Nikephoros Benetzas, colophon on fol. 270v (in brown(ish) ink):

+ Ὥσπερ ξένοι χαῖρον(τες) ἱδεῖν π(ατ)ρίδα, καὶ οἱ θαλαττεύοντες ἱδεῖν λοιμένα, καὶ οἱ πραγματεύοντες ἱδεῖν τὸ κέρδος: οὕτω καὶ οἱ γράφοντες ἰδεῖν βιβλίου τέλος.

Ἐτελειώθη τὸ παρὸν τυπικόν, κατὰ μῆνα|ἰαννουάριον· ᾳχιζ᾽ ἐν τῇ σεβασμία| μονὴ τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου π(ατρὸ)ς ἡμῶν| ἀντωνίου τοῦ μ(ε)γ(ά)λ(ου)· καὶ καθηγιτοῦ τῆς ἐρήμου·|τοῦ ἐπονομαζομένου βροντισίου· ἡγεμονεύοντος τοῦ πανοσίου ἡγουμ(έν)ου κ(υρίο)υ κ(υρίο)υ λαυρεντί(ου)| τοῦ μαρίνου· Διὰ χειρὸς ἐμοῦ| νικηφόρου τοῦ τλεῖμονος καὶ ἀναξίου| ἱεροδιακόνου· τοῦ βενετζὰ: καὶ εὔχε|σθαί μοι οἱ ἀναγινόσκοντες, διὰ τὸν κ(ύριο)ν·|;the same hand (namely of Nikephoros) added the following in black ink: ὃ ἐξόνισεν ὁ ὁσιώτ(α)τ(ος) ἐν ἱερομονάχ(οις) κ(ύριο)ς παρθένιος| ὁ ἀχέλις· ὑπ᾽ἐμοῦ τοῦ ἄνωθεν νικηφόρου·|καὶ κ(ύριο)ς ὁ θ(εὸ)ς νὰ τὸν φυλάττει εἰς ἐτῶν πολλῶν| περιώδους, μὲ ἡγεί(αν): ψυχῆς καὶ| σῶμα|τος:

Decoration

fol. 1r: small decorative headpiece with the sign of cross above; fol 2v: small sign of ending section; fol. 3r and fol. 37r: large headpiece; all in brown(ish) ink.

Additions:

Binding

Holkham binding of black leather and green straight-grained morocco over pasteboards, with Coke family ostrich crest in gilt in the centre of the upper cover; Date: early nineteenth century. Rebound by John Jones of Liverpool (worked for Holkham 1816–1823). The spine lettered in gilt: PRECES| ET| PSALMI| JUXTARITUM| ECCLES. GR.| MS.| HOLKHAM| Gr. 7

History

Provenance and Acquisition

Ownership Notes: fol. ir (in pencil) Holk Cat No 37 (crossed out) 30 CIA4

fol. 1: Codex no. 15- (black ink).

Old Catalogue Nrs: Morezenos (or Morezinos ?) . Giustiniani 15.

Holkham Hall

Record Sources

Description by Dimitrios Skrekas (February 2017), with the support of the Leventis Foundation, the Oxford Centre for Byzantine Research, the Yerolemou Trust and the Michael Marks Charitable Trust.

Bibliography

Last Substantive Revision

2017-07-01: First online publication.